Bài chòi:
Từ trò chơi dân gian… trở thành “đặc sản” du lịch
VHO - Bằng nhiều hình thức khác nhau, trò chơi dân gian bài chòi được các địa phương trong tỉnh Quảng Ngãi tận dụng, khai thác hiệu quả, tạo nên sự phong phú cho sản phẩm du lịch.
Đi du lịch nghe bài chòi
Câu lạc bộ Bài chòi - hát hố làng Gò Cỏ, phường Phổ Thạnh, thị xã Đức Phổ thành lập vào tháng 5.2020 với 21 thành viên. Bà Huỳnh Thị Thương, nghệ nhân bài chòi ở làng Gò Cỏ chia sẻ, từ thuở bé, tôi lớn lên với những làn điệu bài chòi, nên thuộc lòng nhiều lời bài chòi do cha ông để lại. Bà Thương cũng đã sáng tác gần 20 bài hát mới để phục vụ người dân và du khách. Nói rồi, bà Thương ngâm nga: “Đi về Gò Cỏ mà chơi/ Nghe tiếng chim hót líu lo trên đường/ Khách đi giữa đất quê hương/ Thấm tình nặng nghĩa mến thương cho đồng bào”.
Cùng với bà Thương, bà Bùi Thị Vân cũng là thành viên câu lạc bộ chia sẻ: “Dù trải qua bao thăng trầm của cuộc sống, nhưng tình yêu với bài chòi vẫn luôn cháy trong trái tim của người dân Gò Cỏ. Chúng tôi cùng nhau gây dựng phong trào văn nghệ, biểu diễn, sáng tác bài chòi... để phục vụ dân làng và du khách”.
Chị Trương Thu Hường, du khách đến từ TP Quảng Ngãi vui vẻ nói: “Đây là lần đầu tiên mình tham gia chơi bài chòi, rất ấn tượng và hấp dẫn. Đặc biệt phần hô hát của các nghệ nhân rất hay, chắc chắn mình sẽ quay lại làng Gò Cỏ để được tham gia lần nữa”.
Đến điểm du lịch sinh thái bàu Cá Cái, ở xã Bình Thuận, huyện Bình Sơn, du khách không chỉ thích thú khám phá thiên nhiên hoang sơ, mà còn được thưởng thức làn điệu bài chòi. Thật thú vị khi ngồi trên chiếc xuồng nhỏ, tham quan vùng nước ngập mặn trải dài, mênh mang sông nước hữu tình và được nghe các nghệ nhân hát bài chòi.
Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Văn Thu, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Dân ca bài chòi xã Bình Thuận cho biết, thời gian qua, các đội bài chòi thường xuyên biểu diễn phục vụ du khách, trong đó có nhiều khách nước ngoài. “Du lịch cộng đồng bàu Cá Cái ngày càng phát triển, bài chòi được xem là sản phẩm du lịch, chúng tôi rất vui. Qua đây, giúp bảo tồn, phát huy nghệ thuật bài chòi trong đời sống đương đại”, nghệ nhân Thu cho hay.
Phó Chủ tịch UBND xã Bình Thuận Nguyễn Thanh Hiếu cho biết, mô hình du lịch cộng đồng tại bàu Cá Cái được triển khai từ năm 2019, với hơn 40 hộ dân tham gia. Xã đã thành lập đội chèo thuyền, tổ nấu ăn và tổ homestay với 10 hộ dân tham gia, thành lập đội bài chòi để phục vụ du khách. Từ đầu năm đến nay, bàu Cá Cái đón khoảng hơn 7.000 lượt du khách đến tham quan.
Phát huy giá trị di sản nghệ thuật bài chòi
Theo Ðề án Bảo tồn và phát huy nghệ thuật bài chòi trên địa bàn tỉnh đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2025, có 100% di sản văn hóa nghệ thuật bài chòi được sưu tầm, kiểm kê và số hóa, lưu trữ trên phương tiện công nghệ hiện đại; xây dựng và tổ chức thí điểm trình diễn nghệ thuật bài chòi phục vụ nhân dân và khách du lịch tại 1 điểm du lịch. Phục dựng thí điểm 1 điểm trò chơi dân gian hô bài chòi tại TP Quảng Ngãi. Bên cạnh đó, tiếp tục duy trì trung tâm bài chòi đã thành lập, 100% các huyện, thị xã, thành phố đồng bằng và hải đảo thành lập câu lạc bộ bài chòi trực thuộc cấp huyện…
Định hướng đến năm 2030, nhân rộng mô hình tổ chức trình diễn nghệ thuật bài chòi phục vụ nhân dân và khách du lịch tại các điểm du lịch khu vực đồng bằng, hải đảo, phục dựng các điểm trò chơi dân gian hô bài chòi tại các huyện, thị xã, thành phố. Đồng thời, phấn đấu có 50% các xã, phường, thị trấn đồng bằng và hải đảo thành lập các câu lạc bộ bài chòi cấp xã.
Giám đốc Sở VHTTDL Nguyễn Tiến Dũng cho biết, để giữ gìn, phát huy nghệ thuật bài chòi, sở đã xây dựng Ðề án Bảo tồn và phát huy nghệ thuật bài chòi trên địa bàn tỉnh và đã được UBND tỉnh phê duyệt.
"Đề án tập trung nghiên cứu, sưu tầm, đánh giá tổng thể giá trị di sản bài chòi để phát hành rộng rãi đến công chúng; đào tạo giáo viên dạy âm nhạc, người có năng khiếu ca hát thành hạt nhân hát bài chòi; hình thành và phát triển thêm các đội, nhóm, CLB hát bài chòi ở các địa phương, gắn kết nghệ thuật này với phát triển du lịch. Quảng Ngãi sẽ tổ chức truyền dạy bài chòi trong trường học thông qua việc lồng ghép vào chương trình dạy âm nhạc...", ông Dũng nhấn mạnh.