Những giá trị lần đầu công bố

VHO - Ngày 6.12 tại Hà Nội, ấn phẩm đặc biệt “Kiến trúc Hà Nội – Giao thoa văn hóa Việt –Pháp” đã được ra mắt bởi Tập đoàn Sun Group và Công ty CP Xây dựng Kiến trúc AA.

Vượt qua giá trị của một cuốn sách nghệ thuật, đây có thể xem như một công trình sử liệu học thuật, dưới góc nhìn trẻ và đầy tính nghệ thuật về vẻ đẹp kiến trúc của Hà Nội qua các thời kỳ.

Ông Trần Khanh, thành viên Hội đồng sáng lập Tập đoàn Sun Group bày tỏ, cuốn sách “Kiến trúc Hà Nội – Giao thoa Văn hóa Việt Pháp” là sự kết tinh trí tuệ và tâm huyết của nhóm tác giả, bao gồm cả những chuyên gia uy tín và các bạn trẻ đầy nhiệt tâm. Sự kết hợp giữa niềm đam mê, góc nhìn mới mẻ, sự chỉn chu, sâu sắc của các nhà nghiên cứu giữa hai thế hệ đã tạo nên một tác phẩm sâu sắc, sáng tạo, khắc họa thành công bản sắc riêng có của Hà Nội. 

“Cuốn sách được kỳ vọng sẽ góp phần lan tỏa tình yêu và ý thức giữ gìn văn hóa Thủ đô đến các thế hệ, đặc biệt là bạn trẻ - những người đóng vai trò tiếp nối sứ mệnh giữ gìn và phát huy di sản do cha ông để lại…”, ông Trần Khanh nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Quốc Khanh, Chủ tịch Công ty CP Xây dựng Kiến trúc AA chia sẻ: “Với mong muốn gìn giữ những di sản kiến trúc quý giá của Hà Nội, chúng tôi đã quyết tâm làm cuốn sách này với một cách tiếp cận và cách làm hoàn toàn mới so với những cuốn sách về kiến trúc đã có trước đó”.

Bên cạnh đóng góp của các chuyên gia, nhà nghiên cứu và KTS dày dặn kinh nghiệm, đội ngũ thực hiện cuốn sách phần lớn là những người trẻ ở độ tuổi 30. Họ mang đến cách tiếp cận nghiên cứu sáng tạo, mới mẻ và hiện đại.

Cuốn sách có giá trị chuyên môn cao này cũng lần đầu công bố nhiều hình ảnh quý hiếm, được trình bày hấp dẫn, dễ tiếp cận, phù hợp với đông đảo độc giả, đặc biệt là giới trẻ.

“Mục tiêu lớn nhất là lan tỏa tình yêu Hà Nội, nâng cao nhận thức  về giữ gìn những di sản văn hóa kiến trúc của thủ đô, đặc biệt là thế hệ trẻ. Họ chính là thế hệ tương lai, những người đã, đang và sẽ giữ vai trò tiếp nối gìn giữ và phát huy giá trị di sản”, ông Nguyễn Quốc Khanh bày tỏ.

Bà Trần Hải Anh,  Chủ nhiệm dự án sách "Kiến trúc Hà Nội - Giao thoa văn hoá Việt -Pháp" chia sẻ: “Khi mới nghe về chủ đề kiến trúc thời Pháp thuộc ở Hà Nội, một người sinh ra và lớn lên ở Pháp như tôi không mấy hào hứng. Chỉ đến khi bắt đầu trò chuyện với KTS Trần Quốc Bảo và đồng hành cùng anh Lê Hoàng chụp ảnh các công trình, tôi mới thực sự hiểu và nhận ra điều gì đó rất Việt Nam trong những công trình được gọi là phong cách Pháp. Tôi hiểu rằng các KTS thời đó đã phải thích nghi với khí hậu và văn hóa bản địa ra sao, để kiến trúc Hà Nội mang sự độc đáo, uyển chuyển trong từng chi tiết. …”.

Chủ nhiệm dự án cũng không ngần ngại bày tỏ, đây là một cuốn sách nhiều tham vọng, không chỉ đòi hỏi sự nghiên cứu chuyên sâu, sự hỗ trợ từ những thế hệ có kinh nghiệm hơn, mà còn cần một tinh thần sáng tạo mang đến góc nhìn mới mẻ.

Dự án bắt đầu vào năm 2022, dưới sự chủ trì của Công ty cổ phần Xây dựng Kiến trúc AA, sự tài trợ của Tập đoàn Sun Group, ông Maurice Nguyễn – chắt của KTS danh tiếng François Charles Lagisquet (một trong những KTS thiết kế Nhà hát Lớn Hà Nội).

Sách được thực hiện bởi một ban cố vấn hùng hậu về nội dung và viết tiếng Việt bởi TS, nhà nghiên cứu, KTS Trần Quốc Bảo, giảng viên trường Đại học Xây dựng Hà Nội; dịch sang tiếng Pháp bởi dịch giả Thẩm Yến Linh, hình ảnh chủ đạo do nhiếp ảnh gia Lê Hoàng thực hiện.

Sau 2 năm, 1.500 cuốn sách “Kiến trúc Hà Nội – Giao thoa văn hóa Việt –Pháp” đã ra mắt bạn đọc với thiết kế ấn tượng, dày 364 trang, song ngữ Việt – Pháp, kèm theo là video ngắn về quá trình thực hiện, nghiên cứu.

Giống như một sử ký Hà Nội được viết bằng nghệ thuật kiến trúc, cuốn sách đem đến cho độc giả cái nhìn toàn cảnh về vẻ đẹp của kiến trúc Hà Nội qua các thời kỳ. Đó là Kiến trúc Thăng Long – Hà Nội xưa; Kiến trúc Hà Nội thời Pháp thuộc với những phong cách điển hình là Beaux-Arts; Art Déco; Đông Dương, Kiến trúc Pháp thuộc thời kỳ đầu; Kiến trúc Thép, Gothique; Kiến trúc Hà Nội sau năm 1954.

“Kiến trúc Hà Nội – Giao thoa văn hóa Việt –Pháp” mang đến cảm giác xem một cuốn phim về lịch sử Hà Nội, du hành ngược thời gian trở về với Hà Nội của thế kỷ 19, 20 để đi vào từng ngóc ngách và chi tiết của 18 công trình kiến trúc tiêu biểu của Hà Nội qua các thời kỳ, đặc biệt là các công trình thời Pháp thuộc như Phủ Chủ tịch, Nhà hát Lớn Hà Nội, Nhà khách Chính phủ, Trụ sở Tòa án Nhân dân Tối cao, Nhà tù Hỏa Lò, Khách sạn Metropole Hanoi, Thư viện trường THPT Chu Văn An…

Từ nền tảng cội nguồn kiến trúc Thăng Long – Hà Nội xưa ở thế kỷ XVIII trở về trước với thành quách “lối xưa xe ngựa hồn thu thảo”, kết nối vùng dân dã “kẻ chợ”; sự chuyển mình hội nhập, tiếp thu lối nghệ thuật tinh hoa của kiến trúc phương Tây ở thời kỳ Pháp thuộc như Beaux-Arts, Art Déco, Gothique… cho đến sự giao thoa nhuần nhuyễn giữa tinh hoa kiến trúc thế giới với văn hóa bản địa, mỗi cứ liệu lịch sử kiến trúc được diễn giải nhẹ nhàng, dễ hiểu và giàu cảm xúc.

Độc giả thấy trong sự tráng lệ, vốn là điển hình cho phong cách Beaux- Arts của Phủ Chủ tịch có những họa tiết trang trí đậm chất cổ truyền Việt Nam. Những công trình Art Déco điển hình như tòa nhà Ngân hàng Nhà nước cũng khéo léo được điểm xuyết nét Việt tinh hoa… Những giao thoa cho thấy văn hóa và kiến trúc Việt có giá trị,  ảnh hưởng nhất định tới những KTS và nền kiến trúc Pháp, với bề dày lịch sử đáng ngưỡng mộ.

Qua mỗi phần của cuốn sách, người đọc vừa thấy quen, vừa thấy lạ. Quen bởi những công trình vốn quá thân thuộc trong mỗi khoảnh khắc Hà Nội. Lạ vì có những chi tiết kiến trúc, giá trị lịch sử lần đầu được biết. Sau cùng, đọng lại ở mỗi câu từ, hình ảnh chính là một tình yêu sâu sắc với Hà Nội.

TS.KTS Phan Đăng Sơn, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam viết lời mở đầu: “Với cách thể hiện cô đọng, xuyên suốt, mô tả khá rõ con đường thăng trầm đã đi qua của kiến trúc Hà Nội, cùng với năng lực và tâm can của người viết, cuốn sách này đã đạt được mục đích: Đóng góp nhành hoa quý trong vườn hoa văn hóa xứ sở ngàn năm văn hiến, góp phần hữu ích cho sự cảm nhận chuyên môn sâu sắc”.

Còn với KTS Lê Thành Vinh, nguyên Viện trưởng Viện Bảo tồn di tích Việt Nam thì cuốn sách một lần nữa đưa chúng ta đến với những công trình đặc sắc, những di sản kiến trúc giàu giá trị trong giai đoạn cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX của Hà Nội. Chúng không chỉ đang giữ những chức năng quan trọng, là nhân tố góp phần hình thành vẻ đẹp kiến trúc, đô thị mà còn tạo nên khuôn hình vĩnh cửu của ký ức, điểm tựa vững chắc cho phát triển tương lai.

Chia sẻ tại buổi ra mắt sách, ông Maurice Nguyễn- chắt của KTS François Lagisquet, một trong những KTS thiết kế Nhà hát Lớn Hà Nội cũng đã chia sẻ những tình cảm rất đặc biệt của ông với Hà Nội, với những công trình kiến trúc mang dấu ấn văn hóa, lịch sử đặc sắc.

Ông Maurice Nguyễn cũng là nhà đồng tài trợ của cuốn sách, một doanh nhân Việt kiều Pháp trở về Việt Nam từ đầu thập kỷ 90. Với ông, cuốn sách tôn vinh vẻ đẹp kiến trúc Hà Nội theo dòng lịch sử là một cách để lan tỏa một cách đẹp đẽ tình yêu và ý thức giữ gìn di sản văn hóa  đến mọi người.

Tại tọa đàm trong khuôn khổ chương trình, các chuyên gia, KTS cũng đã chia sẻ nhiều góc nhìn đặc sắc về ấn phẩm đặc biệt này cũng như về những công trình kiến trúc tạo nên những giá trị bản sắc văn hóa Hà Nội.