Hoàn thiện hồ sơ đề cử Khu di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê là Di sản văn hóa thế giới

VHO - Văn phòng Chính phủ có văn bản số 9256/VPCP-KGVX ngày 28.9.2025 truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính về việc gửi dự thảo Hồ sơ đề cử “Khu di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê, tỉnh An Giang” tới Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp Quốc (UNESCO) để đề nghị công nhận là Di sản văn hóa thế giới

Phó Thủ tướng giao Bộ VHTTDL và UBND tỉnh An Giang phối hợp chặt chẽ, rà soát kỹ, hoàn thiện Hồ sơ bảo đảm chất lượng và đúng quy định của pháp luật; trên cơ sở đó, ủy quyền Bộ trưởng Bộ VHTTDL ký dự thảo Hồ sơ đề cử "Khu di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê, tỉnh An Giang" gửi Trung tâm Di sản Thế giới UNESCO theo quy định.

Bộ Ngoại giao, Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan làm các thủ tục cần thiết để gửi dự thảo Hồ sơ đề cử "Khu di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê, tỉnh An Giang" tới Trung tâm Di sản thế giới UNESCO trước ngày 30.9.2025 theo quy định; phát huy vị trí, vai trò của Việt Nam trong các cơ chế điều hành của UNESCO; tích cực hỗ trợ Bộ  VHTTDL, UBND tỉnh An Giang và các cơ quan liên quan trong việc triển khai các biện pháp cần thiết nhằm tạo đồng thuận của quốc tế ủng hộ cho việc ghi danh Khu di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê là Di sản thế giới.

UBND tỉnh An Giang chịu trách nhiệm toàn diện về nội dung dự thảo Hồ sơ đề cử Khu di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê  theo quy định của Công ước 1972 về Bảo tồn Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới của UNESCO và pháp luật về di sản văn hóa.

Đồng thời, chủ trì, phối hợp chặt chẽ với Bộ  HTTDL, Bộ Ngoại giao và cơ quan liên quan, các chuyên gia, nhà khoa học trong nước và quốc tế có liên quan khẩn trương tập trung nghiên cứu, rà soát, bổ sung, chỉnh sửa, hoàn thiện và trình Hồ sơ đề cử (bản hoàn thiện); bảo đảm đáp ứng các tiêu chí di sản thế giới theo Công ước 1972 về Bảo tồn Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới của UNESCO và quy định pháp luật về di sản văn hóa, đáp ứng yêu cầu chất lượng, tiến độ trình Hồ sơ đề cử (bản hoàn thiện) theo đúng quy định của UNESCO.

* Trước đó, như tin đã đưa, ngày 30.7, tại phường Rạch Giá (tỉnh An Giang), Ban Quản lý Di tích văn hóa Óc Eo tỉnh An Giang phối hợp đơn vị tư vấn lập hồ sơ đề cử là Viện Bảo tồn di tích (Bộ VHTTDL) tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế tham vấn giá trị nổi bật toàn cầu và tiêu chí đề cử Di sản thế giới cho Khu Di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê.

Hội thảo có sự tham gia của khoảng 40 đại biểu quốc tế và trong nước, các chuyên gia hàng đầu về khảo cổ học, lịch sử và bảo tồn di sản từ nhiều quốc gia, đại diện các bộ, ngành Trung ương, Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, Văn phòng UNESCO tại Việt Nam, các trường đại học, viện nghiên cứu và cơ quan quản lý văn hóa trong nước.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương nhấn mạnh, Khu Di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê (tỉnh An Giang) là một trong những quần thể khảo cổ học đặc sắc và có giá trị khoa học, lịch sử, văn hóa lớn của khu vực Nam Bộ nói riêng và Việt Nam nói chung. Quần thể này tập trung nhiều di tích kiến trúc tôn giáo, tín ngưỡng cùng các dấu tích khảo cổ học tiêu biểu, phản ánh cuộc sống phong phú, sinh động và trình độ phát triển của cư dân cổ Óc Eo trong lịch sử.

Để hiện thực hóa mục tiêu xây dựng hồ sơ đề cử di sản thế giới, Bộ VHTTDL đã phối hợp chặt chẽ UBND tỉnh An Giang và các đơn vị tư vấn triển khai nhiều hoạt động nghiên cứu, bổ sung tư liệu, xác định rõ ranh giới, phạm vi và giá trị nổi bật của di sản.

Hội thảo là dịp quan trọng để các chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước cùng trao đổi, thảo luận, tham vấn về các tiêu chí đề cử và giá trị nổi bật toàn cầu (OUV) của khu di tích, đặc biệt là tiêu chí II và III theo khuyến nghị của UNESCO.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương nhấn manh với sự chung tay góp sức của các nhà quản lý, các nhà nghiên cứu, chuyên gia và sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên, hồ sơ di sản của Khu Di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê sẽ được xây dựng hoàn chỉnh, đáp ứng các yêu cầu khắt khe của UNESCO, góp phần bảo tồn, phát huy giá trị di sản; đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế, du lịch bền vững của địa phương và đất nước.

*Khu di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê nằm ở thị trấn Óc Eo, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang; cách thành phố Long Xuyên 40km về hướng Đông Bắc, cách thành phố Rạch Giá 40km về hướng Tây Nam.

Là tên một gò đất trên cánh đồng phía Đông Nam núi Ba Thê, thuộc xã Vọng Thê, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang, Óc Eo đi vào lịch sử khảo cổ học Việt Nam như một vùng đất văn hóa khảo cổ đầy hấp dẫn.

Văn hóa Óc Eo hình thành và phát triển từ thế kỷ thứ I đến thế kỷ thứ VII sau Công nguyên. Đây là một nền văn hóa lớn trong lịch sử Việt Nam, gắn liền với đất nước, con người ở vùng đồng bằng châu thổ hạ lưu sông Mekong; đồng thời, nó còn có quan hệ mật thiết với lịch sử Đông Nam Á thời cổ.

Vùng này phân bố trên một khu vực rất rộng ở miền châu thổ sông Cửu Long, trong miền đất trũng Tây sông Hậu bao gồm nhiều vùng sinh thái khác nhau của các tỉnh An Giang (Óc Eo-Ba Thê), Kiên Giang (Đá Nổi, Nền Chùa, Tân Long), Đồng Tháp (vùng Đồng Tháp Mười), vùng ven biển Tây Nam (U Minh, Năm Căn) kéo đến vùng rừng Sác duyên hải (Cần Giờ, Giồng Am...) và vươn ra tận Biển Đông (khu vực từ cửa sông Tiền đến Cà Mau).

Ngày 27.9.2012, Di tích khảo cổ và kiến trúc nghệ thuật Óc Eo - Ba Thê được xếp hạng là Di tích quốc gia đặc biệt. Ngày 23.1.2021, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi Di tích quốc gia đặc biệt Óc Eo - Ba Thê. Ngày 4.1.2022, Trung tâm Di sản thế giới đã đưa Khu di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê, tỉnh An Giang - Việt Nam vào Danh sách dự kiến lập Hồ sơ Di sản văn hóa thế giới.