Độc đáo lễ rước nước trên sông Lam về đền Vua Mai

PHẠM NGÂN

VHO - Lễ rước nước từ thượng nguồn sông Lam về Thượng điện đền Vua Mai (thị trấn Nam Đàn, Nghệ An) là hoạt động mở màn cho lễ hội đền Vua Mai năm 2024.

 Ngày 10.2 (tức ngày 13 tháng Giêng), hàng trăm người dân huyện Nam Đàn, Nghệ An đã tham gia lễ rước nước trên sông Lam để dâng lên Vua Mai. Đây là nghi thức mở màn cho Lễ hội Đền Vua Mai.

Lễ rước nước diễn ra trang nghiêm tại Đền Vua Mai. Từ đền, đoàn rước nước mang theo nhiều tế khí, trống chiêng và bộ hành đến bến Sa Nam.

Tại đây, huyện Nam Đàn đã chuẩn bị sẵn những chiếc thuyền được trang trí cờ hoa rực rỡ. Đoàn rước lên thuyền, ngược dòng sông Lam đến thượng nguồn để lấy nước.

Độc đáo lễ rước nước trên sông Lam về đền Vua Mai - ảnh 1
Từ Đền Vua Mai, đoàn rước mang theo nhiều đồ tế khí, trống chiêng bộ hành ra bến Sa Nam.

Người thực hiện nghi lễ lấy nước dùng gáo dừa múc nước vào chum sành. Khi chum đã đầy, đoàn rước quay về bến Sa Nam, sau đó tiếp tục rước nước về Đền Vua Mai để tiến hành nghi thức tế lễ.

Lễ rước nước là một nghi thức tâm linh có từ ngàn xưa, gắn liền với tập quán sản xuất nông nghiệp của người dân địa phương. Nghi lễ mang ý nghĩa khơi trong, gạn đục, tẩy trần và cầu mong một mùa lễ hội viên mãn.

Độc đáo lễ rước nước trên sông Lam về đền Vua Mai - ảnh 2
Đoàn rước tập kết lên thuyền đã được chuẩn bị sắn từ trước rồi ngược dòng sông Lam.

Đồng thời, đây cũng là hoạt động giàu bản sắc văn hóa, tạo nên không khí sôi động mở màn cho Lễ hội Đền Vua Mai năm 2024, diễn ra từ ngày 13 đến hết ngày 15 tháng Giêng năm Giáp Thìn.

Sau Lễ rước nước, Lễ hội Đền Vua Mai năm 2025 diễn ra nhiều hoạt động văn hóa, thể dục thể thao như: thi đấu bóng chuyền, đấu vật, cờ thẻ, các trờ chơi dân gian, cắm trại, liên hoan văn nghệ, đêm hội hoa đăng.

Độc đáo lễ rước nước trên sông Lam về đền Vua Mai - ảnh 3
Người được giao nhiệm vụ lấy nước là bậc cao niên, có uy tín trong làng.

Mai Hắc Đế, tên thật là Mai Thúc Loan, quê gốc ở xã Mai Phụ, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh. Mồ côi cha mẹ từ nhỏ, ông lớn lên thông minh, khỏe mạnh và là một đô vật nổi tiếng vùng Sa Nam (huyện Nam Đàn, Nghệ An) ngày nay.

Độc đáo lễ rước nước trên sông Lam về đền Vua Mai - ảnh 4
Dụng cụ đựng nước là chum sành. Chum nước sẽ được sử dụng để lau rửa ban thờ, đồ tế khí trong đền.

Chứng kiến cảnh nhân dân chịu khổ cực dưới ách đô hộ của nhà Đường, Mai Thúc Loan đã nuôi ý chí khởi nghĩa. Năm 713, ông lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Hoan Châu, giải phóng một vùng rộng lớn ở Nghệ An.

Độc đáo lễ rước nước trên sông Lam về đền Vua Mai - ảnh 5
Sau phần nghi lễ dâng hương, chum nước được đưa đến đặt trước chính điện, nơi có tượng vua Mai Hắc Đế.

Sau thắng lợi, ông được suy tôn làm hoàng đế. Tuy nhiên, đến năm 722, quân Đường kéo sang đàn áp, cuộc khởi nghĩa thất bại. Mai Hắc Đế bị vây hãm, trốn vào rừng và qua đời vào năm 723.