Đến Hội An, tham gia đêm giao lưu nghệ thuật bài chòi

VHO - Tối ngày 7.12, Trung tâm Bảo tồn Di sản Văn hóa thế giới Hội An sẽ tổ chức đêm giao lưu nghệ thuật “Bài Chòi – Ngàn năm nhịp phách còn vang” tại Bùng binh An Hội, phường Hội An, thành phố Đà Nẵng.

Chương trình nhằm chào mừng kỷ niệm 8 năm nghệ thuật Bài Chòi Trung Bộ được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, như lời tri ân của Hội An dành cho du khách và cộng đồng đã yêu mến đô thị cổ Hội An cùng nghệ thuật dân gian bài chòi Hội An.  

Đây là dịp để nhìn lại hành trình thực hành, bảo tồn và phát huy di sản của địa phương; góp phần khơi gợi sự trân trọng giá trị văn hóa lâu đời; và tiếp tục nuôi dưỡng sức sống bền bỉ của một loại hình nghệ thuật dân gian độc đáo tại Hội An - Đô thị di sản sáng tạo toàn cầu.

Nhằm bảo tồn lâu dài và tạo nền tảng vững chắc cho tương lai của loại hình nghệ thuật dân gian bài chòi, từ nhiều năm qua, Hội An đã chú trọng tổ chức hoạt động truyền dạy bài chòi trong trường học.

Từ năm 2004 đến nay, Trung tâm Văn hóa-Thể thao & Truyền thanh- Truyền hình Hội An trước đây (nay là Trung tâm BTDSVHTG Hội An) đã phối hợp với ngành giáo dục đưa dân ca-bài chòi vào dạy ở trường học; mở lớp học hát dân ca-bài chòi hàng đêm tại hoạt động “Phố đêm” trong khu phố cổ cho các bạn học sinh yêu thích bộ môn này tham gia.

Các nghệ nhân bài chòi sẽ đến trực tiếp đến các trường tiểu học và trung học cơ sở để hướng dẫn cho học sinh những kỹ năng cơ bản như: Giới thiệu về nguồn gốc, cách chơi và ý nghĩa văn hóa của loại hình diễn xướng này; cách gõ phách, giữ nhịp, cách hô hát, nhả chữ theo đúng phong cách bài chòi…

Từ đó, các em học sinh không chỉ tiếp nhận tri thức di sản một cách tự nhiên, mà còn được truyền cảm hứng để yêu thích và tự hào về nghệ thuật dân gian quê hương.

Song song với đó, Hội An còn tổ chức các lớp truyền dạy dành cho những bạn trẻ đam mê bài chòi, rèn luyện chuyên sâu để đào tạo thành đội ngũ kế cận, tiếp nối, duy trình bài chòi như một “di sản sống” trong lòng di sản thế giới Đô thị cổ Hội An.

Những hoạt động này ngoài mục đích bảo tồn còn góp phần phát huy nghệ thuật bài chòi trở thành một sản phẩm du lịch văn hoá đặc trưng của du lịch Hội An.

Các lớp học dân ca bài chòi miễn phí trong khu phố cổ nay cũng là điểm dừng chân được nhiều du khách tham quan phố đêm ghé đến để nghe các nghệ nhân và các em cùng học hát, học diễn, cả người xem, người học, thầy và trò cùng say sưa với những điệu hô bài chòi, xàng xê, xuân nữ, hò Quảng, hò khoan, cùng hòa mình vào không gian âm nhạc truyền thống.

Tiếp nối truyền thống văn nghệ của người phố Hội, từ những năm 1990, Hội An đã triển khai nhiều giải pháp nhằm phục hồi bản sắc văn hoá địa phương, trong đó chú trọng các chương trình hoạt động văn hoá nghệ thuật, đặc biệt là phong trào văn nghệ quần chúng, các đoàn thể, ngành giáo dục và các xã phường cũng thường xuyên tổ chức hội thi, liên hoan chuyên đề dân ca-bài chòi, thi hô hát bài chòi.

Trong mỗi chương trình hội thi, hội diễn, Hội An luôn khuyến khích các tiết mục dân ca và nhờ đó, dân ca bài chòi xuất hiện ngày càng nhiều, bài chòi dần thành thói quen trình diễn và thưởng thức. Đến nay, mỗi đêm phố cổ,  trò chơi dân gian hô hát bài chòi đã trở thành một sản phẩm văn hóa du lịch đặc sắc tại phố cổ Hội An.

Có thể nói, nghệ thuật bài chòi ở Hội An với đặc thù vừa là di sản, vừa là sản phẩm tinh thần của nhân dân, vừa là một sản phẩm du lịch văn hóa. Di sản bài chòi bám rễ và sống bền bỉ trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân phố Hội, trong hoạt động kinh tế mũi nhọn du lịch.

Tại bùng binh An Hội trong trung tâm khu phố cổ Hội An, mỗi buổi tối, các nghệ nhân thuộc Trung tâm BTDSVHTG Hội An tổ chức trình diễn hô hát bài chòi phục vụ du khách đến phố đêm Hội An. Không gian biểu diễn mở, ấm cúng, khiến du khách dễ dàng hòa vào nhịp điệu dân gian. 

Di sản Bài chòi “bén rễ” tại các xã, phường, trường học

VHO - UBND thành phố Hội An (Quảng Nam) đã chính thức triển khai kế hoạch bảo tồn, phát huy giá trị Di sản văn hóa (DSVH) phi vật thể nghệ thuật Bài chòi giai đoạn 2024-2030 tại 13 xã, phường và các trường học trên địa bàn.

Bên cạnh đó, tại các sự kiện, lễ hội và những chương trình giao lưu quốc tế, gắn với hình ảnh “Hội An – thành phố sáng tạo” đều khéo léo giới thiệu, trình diễn bài chòi để giới thiệu di sản bài chòi nguyên vẹn tinh thần truyền thống, lan tỏa và kết nối nghệ thuật bài chòi trong đời sống đương đại, trở thành nét văn hóa đặc sắc, sống động và đầy sức gắn kết của cộng đồng địa phương.