Quản lý quảng cáo trên không gian mạng:

Bịt chặt những “lỗ hổng”

MINH NGỌC

VHO - Quảng cáo sai sự thật trên không gian mạng gây thiệt hại lớn về tiền của và tinh thần của người dân, tạo sự bát nháo, lộn xộn trong bức tranh hoạt động quảng cáo, vì vậy, đặt ra yêu cầu sớm phải có giải pháp chấn chỉnh…

Bịt chặt những “lỗ hổng” - ảnh 1
Nghệ sĩ Cát Tường quảng cáo sản phẩm sai sự thật, sau đó đã lên tiếng xin lỗi người tiêu dùng

 Đây là nội dung được nhiều đại biểu quan tâm, góp ý kiến tại Phiên thảo luận tổ về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo mới đây.

Hoàn thiện hành lang pháp lý

Theo nội dung Tờ trình của Chính phủ do Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng trình bày, mục đích của việc sửa đổi Luật Quảng cáo nhằm thể chế hóa kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về phát triển văn hóa; phát huy vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước về quảng cáo của Trung ương, địa phương trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về hoạt động quảng cáo.

Đồng thời, tạo lập hành lang pháp lý đầy đủ, đồng bộ, thống nhất để quản lý hoạt động quảng cáo, hỗ trợ, thúc đẩy doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ quảng cáo phát triển; Bảo đảm tính phù hợp, đồng bộ, không chồng chéo với hệ thống pháp luật khác có liên quan; Nâng cao trách nhiệm, năng lực của các chủ thể tham gia hoạt động quảng cáo, năng lực doanh nghiệp kinh doanh quảng cáo…

Quan điểm xây dựng Dự án Luật là bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành; thực hiện hiệu quả các công ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Sửa đổi, hoàn thiện các quy định của pháp luật về quảng cáo còn vướng mắc, khó khăn, chưa phù hợp với thực tiễn, bổ sung các vấn đề mới phát sinh; Luật hóa các quy định, cơ chế đã được thực tiễn khẳng định phù hợp nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh. Hoàn thiện cơ chế, chế tài để xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật về quảng cáo nhằm bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng; đảm bảo ngày càng tốt hơn quyền của tổ chức, cá nhân kinh doanh quảng cáo…

Được xác định là 1 trong 12 ngành công nghiệp văn hóa quan trọng, hoạt động quảng cáo luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm, chú trọng, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển đồng bộ trong công cuộc xây dựng ngành công nghiệp văn hóa, nhằm tạo ra sức mạnh mềm từ văn hóa. Tuy nhiên, trong bối cảnh đời sống luôn vận động, phát triển, đã và đang có nhiều vấn đề đặt ra cần sớm có giải pháp quản lý, chấn chỉnh.

Tại Phiên thảo luận tổ về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo, các đại biểu Quốc hội tán thành với việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo nhằm thể chế hóa kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về phát triển văn hóa; phát huy vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước về quảng cáo của Trung ương, địa phương trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về hoạt động quảng cáo.

Bịt chặt những “lỗ hổng” - ảnh 2
Quảng cáo sai sự thật tràn lan trên không gian mạng

Giải quyết triệt để quảng cáo sai sự thật trên mạng

Một trong những nội dung được dư luận quan tâm thời gian qua là việc chấn chỉnh hiện tượng người dùng mạng xã hội, đặc biệt là các nghệ sĩ nổi tiếng, giới thiệu, mời chào, quảng bá cho các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ không bảo đảm chất lượng, gây bức xúc với người tiêu dùng.

Đại biểu Nguyễn Văn Quân, Đoàn ĐBQH tỉnh Hậu Giang cho rằng, việc sửa Luật Quảng cáo phải giải quyết được vấn đề quảng cáo sai sự thật trên không gian mạng. Luật sửa đổi cần lấp “lỗ hổng” về quản lý quảng cáo trên không gian mạng, bởi hành vi này đã gây ảnh hưởng lớn đến tiền của, tinh thần của người dân khi sử dụng các sản phẩm bị thổi phồng, sai sự thật về công dụng…

Góp ý cụ thể về hành vi nghiêm cấm quảng cáo trên các trang thông tin điện tử vi phạm pháp luật Việt Nam, đại biểu Nguyễn Văn Quân cho rằng, các trang thông tin điện tử đã có hành vi vi phạm pháp luật thì sẽ không được tồn tại chứ chưa nói đến việc có thể thu hút quảng cáo. Đại biểu này đề nghị cần xem xét chỉnh sửa nội dung này cho phù hợp với tình hình thực tế.

Đại biểu Trần Thị Vân, Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh nhận định, người chuyển tải sản phẩm quảng cáo hoạt động quảng cáo trên mạng xã hội được chia làm 2 loại hình: Thứ nhất là sản phẩm được quảng cáo do chính người chuyển tải tự sản xuất, trong trường hợp này người chuyển tải quảng cáo có thể kiểm soát được thông tin và chất lượng sản phẩm; Thứ hai, người chuyển tải quảng cáo chỉ là đối tượng được đặt hàng chuyển tải thông điệp, sản phẩm quảng cáo là của đơn vị khác sản xuất, khi đó người chuyển tải quảng cáo không thể kiểm soát hết được nội dung, có chăng chỉ kiểm soát được thông tin, khó kiểm soát chất lượng. Đại biểu Trần Thị Vân đề nghị Dự thảo Luật cần quy định nội dung này thành 2 nhóm như trên để bảo đảm chặt chẽ và có giải pháp quản lý phù hợp.

Quảng cáo trên không gian mạng với nhiều nội dung sai sự thật, gây nên vấn nạn bát nháo, lộn xộn là thực tế đã được nhìn nhận lâu nay. Luật Quảng cáo năm 2012 không quy định quyền và nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo mà chủ yếu tập trung vào trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ. Do đó, chưa có chế tài hoặc ràng buộc đối với người chuyển tải sản phẩm quảng cáo trong trường hợp nội dung quảng cáo không đúng sự thật, hoặc yêu cầu người chuyển tải sản phẩm quảng cáo phải là người đã tìm hiểu, sử dụng sản phẩm và có trách nhiệm về nội dung quảng cáo. Điều này dẫn đến thực trạng nhiều nghệ sĩ, người nổi tiếng cứ “hồn nhiên, vô tư” khi quảng cáo sai sự thật, gây hậu quả nghiêm trọng nhưng sau đó chỉ cần “xin lỗi” là xong, hoặc mức phạt “phải chăng”, không đủ sức răn đe.

Dự thảo Luật Quảng cáo sửa đổi vì vậy đã bổ sung khái niệm “người chuyển tải sản phẩm quảng cáo” để bảo đảm bổ sung các hình thức chuyển tải sản phẩm quảng cáo mới hiện nay. Đồng thời, sửa đổi, bổ sung các quy định về trách nhiệm của tổ chức nghề nghiệp về quảng cáo; bổ sung quy định về quyền, nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo; sửa đổi, bổ sung về yêu cầu đối với nội dung quảng cáo... Như vậy, khi những quy định mới được áp dụng thực thi trong thực tiễn, các nghệ sĩ, người chuyển tải sản phẩm quảng cáo sẽ không thể tiếp tục có những hành vi thiếu trách nhiệm khi đưa đến công chúng, người tiêu dùng những thông tin về sản phẩm mà thiếu sự kiểm chứng, kiểm nghiệm chất lượng. 

 Ngăn chặn hành vi tấn công mạng đối với màn hình quảng cáo

Tham gia thảo luận về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo, đại biểu Lò Thị Luyến, Đoàn ĐBQH tỉnh Điện Biên nêu rõ, Khoản 2 Điều 28 Luật Quảng cáo hiện hành quy định: “Khi thực hiện quảng cáo trên màn hình chuyên quảng cáo đặt ngoài trời không được dùng âm thanh”.

Dự thảo Luật đã bổ sung thêm yêu cầu: “Khi thực hiện quảng cáo trên màn hình chuyên quảng cáo đặt ngoài trời phải đảm bảo về độ sáng màn hình, tuân thủ theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về công trình chiếu sáng và chủ sở hữu (hoặc chủ sử dụng hợp pháp màn hình) có trách nhiệm áp dụng biện pháp kỹ thuật để phòng ngừa, ngăn chặn hành vi tấn công mạng đối với màn hình chuyên quảng cáo”.

Bên cạnh đó, Dự thảo Luật hiện tại đang giữ nguyên như quy định của Luật Quảng cáo hiện hành: “Quảng cáo trên màn hình không thuộc quy định tại Khoản 2 Điều này được sử dụng âm thanh theo quy định của pháp luật về môi trường”. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung Khoản 3 theo hướng “chủ sở hữu màn hình quảng cáo tại Khoản 3 cũng cần phải có trách nhiệm áp dụng biện pháp kỹ thuật để phòng ngừa, ngăn chặn hành vi tấn công mạng đối với màn hình quảng cáo”.

Theo đó, viết lại Khoản 3 Điều 28 như sau: “Quảng cáo trên màn hình không thuộc quy định tại Khoản 2 Điều này được sử dụng âm thanh theo quy định của pháp luật về môi trường và phải áp dụng biện pháp kỹ thuật để phòng ngừa, ngăn chặn hành vi tấn công mạng đối với màn hình quảng cáo”.

PHƯƠNG THẢO