Tranh chấp quyền tác giả quanh loạt chân dung nổi tiếng của Nữ hoàng Elizabeth II

VHO - Một vụ kiện hiếm thấy trong giới nghệ thuật Anh đang thu hút chú ý khi nghệ sĩ Ben Munday đòi được công nhận là đồng tác giả những bức chân dung nổi tiếng của Nữ hoàng Elizabeth II.

Nghệ sĩ Munday cho biết ông là người đồng sáng tạo của hai bức Equanimity và Lightness of Being, được thực hiện bằng công nghệ ảnh ba chiều vào năm 2004.

Hai tác phẩm này hiện được xem là những bức chân dung hiện đại nổi tiếng nhất của Nữ hoàng quá cố, đang được trưng bày thường trực tại Phòng trưng bày Chân dung Quốc gia Anh.

Theo tờ Guardian, nghệ sĩ Munday cáo buộc nghệ sĩ Levine và công ty Sphere 9 đã vi phạm quyền đạo đức của ông đối với các tác phẩm nói trên. Trong khi đó, ông Levine vốn là người nắm bản quyền và luôn được công nhận là tác giả duy nhất vẫn chưa đưa ra phản hồi chính thức tại tòa.

Các bức chân dung được chụp vào cuối năm 2003 và đầu năm 2004, theo đặt hàng của tổ chức Bảo tồn Di sản và Nghệ thuật Jersey Heritage Trust nhân kỷ niệm 800 năm mối quan hệ giữa Jersey và Hoàng gia Anh.

Dự án sử dụng kỹ thuật chiếu sáng đặc biệt cùng nhiều máy ảnh để tạo ra hiệu ứng không gian 3D, tái hiện hình ảnh Nữ hoàng với ánh sáng nhẹ và thần thái tĩnh tại, uy nghi.

Ông Munday khẳng định ông Levine đã tìm đến ông vì cần đến chuyên môn về công nghệ ảnh ba chiều, lĩnh vực mà ông đã theo đuổi suốt hơn hai thập kỷ. Ông cho biết hai bên từng đạt được thỏa thuận năm 2005 về quyền tác giả, nhưng Levine sau đó đã vi phạm cam kết.

Trước đó, Jersey Heritage Trust cũng từng kiện Levine vào tháng 7.2024 vì cáo buộc vi phạm hợp đồng và bản quyền, cho rằng nghệ sĩ này bán các bản sao chân dung không có giấy phép trị giá hàng triệu USD.

Hai bên đã đạt thỏa thuận ngoài tòa vào tháng 9.2024 và cùng đưa ra tuyên bố chung, trong đó ghi nhận Chris Levine là nghệ sĩ duy nhất được ủy quyền, đồng thời “đánh giá cao sự hợp tác sáng tạo giữa Levine, nhà thiết kế ảnh ba chiều Robert Munday, Jeffrey Robb (Spatial Imaging, Anh) và tiến sĩ John Perry (Mỹ).”

Tuy nhiên, theo ông Munday, việc Levine đăng tải trên Instagram rằng “Sự thật đã thắng thế, tôi là nghệ sĩ duy nhất được công nhận hợp pháp” sau khi đạt thỏa thuận với quỹ là “giọt nước tràn ly”, khiến ông quyết định khởi kiện.

Munday khẳng định mình không chỉ là “cộng tác viên kỹ thuật” mà là người cùng sáng tạo, đóng vai trò không thể thiếu trong quá trình hình thành tác phẩm.

Về phía mình, Chris Levine phản bác toàn bộ cáo buộc, khẳng định: “Ông Munday không nắm giữ bất kỳ bản quyền nào đối với Equanimity hay Lightness of Being. Jersey Heritage Trust đã công khai xác nhận tôi là nghệ sĩ duy nhất được ủy quyền.” Ông mô tả Munday là “một nhà thầu phụ kỹ thuật trong nhóm sản xuất”, chứ không phải là đối tác sáng tạo.

Vụ kiện hiện vẫn đang trong giai đoạn xem xét sơ bộ tại tòa án cấp cao ở Anh.