Giải Nobel Y sinh thuộc về hai nhà khoa học người Mỹ

VHO - Tuần lễ trao giải Nobel vinh danh những “người có công lớn với nhân loại” đã mở màn chiều ngày 7.10 tại thủ đô Stockholm (Thụy Điển) với lễ trao giải Nobel Y sinh.

Giải thưởng đầu tiên được Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska công bố đã thuộc về hai nhà khoa học người Mỹ là Victor Ambros sinh năm 1953 và Gary Ruvkun sinh năm 1952 vì đã phát hiện ra microRNA và vai trò của nó trong việc điều hòa gen.

 Giải thưởng Nobel Y sinh năm nay vinh danh hai nhà khoa học vì đã khám phá ra nguyên tắc cơ bản chi phối cách thức điều hòa hoạt động của gen. Họ đã phát hiện ra microRNA, một loại phân tử RNA siêu nhỏ đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát hoạt động của gen sau phiên mã và quá trình tiến hóa của các sinh vật phức tạp. Nghiên cứu cho thấy sự điều hòa bất thường của RNA siêu nhỏ có thể gây ra các bệnh như ung thư, mất thính lực bẩm sinh và rối loạn xương.

Theo Hội đồng Nobel, giải Nobel Y sinh năm nay tập trung khám phá cơ chế điều hòa quan trọng được các tế bào sử dụng để kiểm soát hoạt động của gen. Thông tin di truyền từ ADN đến RNA thông tin (mRNA - một loại RNA đóng vai trò khuôn mẫu để sản xuất protein theo hướng dẫn được ghi trong gen), thông qua quá trình phiên mã, sau đó đến bộ máy tế bào để sản xuất protein. Tại đó, mRNA được dịch mã để protein được tạo ra theo các hướng dẫn di truyền lưu trữ trong ADN. Kể từ giữa thế kỷ XX, một số khám phá khoa học cơ bản nhất đã giải thích cách thức hoạt động của các quá trình này.

Victor Ambros là nhà sinh học người Mỹ và cũng là giáo sư ở Trường Y khoa, Đại học Massachusetts nói về chiến thắng của mình: “Thật bất ngờ và hạnh phúc. Đặc biệt vui mừng khi tôi được chia sẻ điều này với Gary Ruvkun, một người bạn tuyệt vời. Tôi cảm thấy vui mừng khi được tham gia vào một nghiên cứu khoa học cơ bản có thể được công chúng biết đến như một điều quan trọng như vậy. Gary và tôi phát hiện ra rằng microRNA là những RNA nhỏ điều chỉnh gen bằng cách ghép cặp bazơ và về cơ bản, đây là cách để các bộ phận trong bộ gen của chúng ta giao tiếp với các bộ phận khác trong bộ gen và quản lý sự biểu hiện của gen từ các bộ phận khác đó. Đây là một mạng lưới giao tiếp thực sự quan trọng giữa các gen cho phép các tế bào trong cơ thể chúng ta tạo ra đủ loại cấu trúc và chức năng phức tạp khác nhau...

Vì vậy, có một điều tôi muốn mọi người đánh giá là cách mà tất cả sự phức tạp mà bạn thấy ở thực vật và động vật xung quanh bạn đến từ các gen mà tất cả chúng ta đều chứa đựng và quan trọng nhất là cách các gen đó giao tiếp với nhau”.

Trong khi đó Gary Ruvkun là một nhà sinh học phân tử người Mỹ tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts và là giáo sư di truyền học tại Trường Harvard ở Boston. Gary Ruvkun nói về người đồng chiến thắng Ambros: “Chúng tôi đã gắn bó với nhau khá lâu rồi và điều đó thật tuyệt”.

Năm ngoái, giải thưởng Nobel Y sinh đã được trao cho hai nhà khoa học đó là Katalin Kariko người Hungary và nhà khoa học người Mỹ Drew Weissman với phát hiện về việc biến đổi cơ sở nucleoside để phát triển vắc xin công nghệ mRNA hiệu quả trong việc ngăn ngừa Covid-19.

Giải thưởng Nobel ra đời cách đây 120 năm do nhà phát minh Thụy Điển Alfred Nobel khởi xướng trao giải cho các hạng mục Y học, Hóa học, Vật lý, Văn học và Hòa bình và sau này mới bổ sung thêm giải Nobel Kinh tế. Giải Nobel Y sinh mở màn cho mùa giải thưởng năm nay.

Tiếp đến là giải Nobel Vật lý, giải Nobel Hóa học, giải Nobel Văn học, giải Nobel Hòa bình và giải Nobel Kinh tế sẽ lần lượt được công bố trong những ngày tiếp theo.

Trong danh sách ứng cử viên năm nay, đều là những nhà nghiên cứu có sức ảnh hưởng sâu rộng nên việc chọn ra chủ nhân cuối cùng khiến nhiều người mong đợi.