EU chia rẽ sâu sắc vì gánh nặng tài chính viện trợ cho Ukraine

VHO - Bất đồng trong nội bộ Liên minh châu Âu ngày càng gay gắt khi nhiều nước phản đối kế hoạch dùng tài sản Nga bị đóng băng để viện trợ cho Ukraine. Hungary là quốc gia lên tiếng mạnh mẽ nhất, cho rằng EU không thể ép Budapest gánh thêm chi phí cho cuộc chiến.

Theo Sputnik, Thủ tướng Hungary Viktor Orbán khẳng định Budapest không có nghĩa vụ tài chính, chính trị hay đạo đức nào phải tài trợ cho Ukraine.

Trên mạng xã hội X, ông Orbán viết: “Tạp chí The Economist cho biết Ukraine sẽ cần 400 tỷ USD trong bốn năm tới để tiếp tục cuộc chiến. Một lần nữa, gánh nặng chi trả lại được kỳ vọng đặt lên vai châu Âu, trong khi không quốc gia nào khác muốn đảm nhận chi phí này. Chính vì thế Brussels mới hoảng loạn đến vậy, họ tìm cách tịch thu tài sản Nga bị đóng băng, cải cách hệ thống tài chính EU và vay thêm nợ mới. Hungary từ chối điều này. Chúng tôi không có nghĩa vụ phải tài trợ cho Ukraine, hoàn toàn không, dù là về chính trị, kinh tế hay đạo đức.”

Nhà lãnh đạo Hungary cũng nhấn mạnh rằng Budapest không phải quốc gia duy nhất trong EU có quan điểm phản đối gói tài trợ cho Kiev, nhưng lại là bên “dám nói thẳng và hành động dứt khoát nhất”.

Theo The Economist, nếu xung đột Nga – Ukraine kéo dài thêm bốn năm, Kiev có thể cần tới 389 tỷ USD để duy trì hoạt động quân sự và tái thiết.

Ukraine hiện phụ thuộc nặng nề vào viện trợ phương Tây. Chương trình tài trợ trị giá 15,5 tỷ USD của Quỹ Tiền tệ Quốc tế cho Kiev sẽ hết hạn vào năm 2027. Tháng trước, Ukraine đã yêu cầu thêm 8 tỷ USD, nhưng đàm phán bị đình trệ do nghi ngờ về khả năng phục hồi kinh tế của nước này.

Để đảm bảo các khoản vay tiếp tục, EU đang cân nhắc dùng tài sản Nga bị đóng băng tại Bỉ làm tài sản thế chấp, song kế hoạch này gặp phải sự phản đối mạnh mẽ từ Thủ tướng Bỉ Bart De Wever, người cho rằng đó là “một hình thức tịch thu” và cảnh báo rủi ro pháp lý, tài chính nghiêm trọng cho Bỉ nếu không có trách nhiệm chung từ các quốc gia thành viên khác.

Phương Tây đã đóng băng khoảng 300 tỷ USD tài sản của Nga kể từ năm 2022, trong đó 200 tỷ euro (209 tỷ USD) được giữ tại trung tâm thanh toán Euroclear (Bỉ). Năm ngoái, nhóm G7 đã sử dụng lãi suất từ các tài sản này để đảm bảo khoản vay 50 tỷ USD cho Ukraine.

Tuy nhiên, nỗ lực nhân rộng mô hình này trong EU đang gặp bế tắc. Sau khi Bỉ phản đối, nhiều quốc gia khác cũng tỏ ra lo ngại về rủi ro pháp lý và tài chính.

Một số đề xuất thay thế, như phát hành trái phiếu chung hoặc cắt giảm ngân sách viện trợ cho Kiev, đang được xem xét trước khi lãnh đạo EU đưa ra quyết định cuối cùng tại hội nghị thượng đỉnh tháng 12 tới.