Cùng hành động vì không gian mạng an toàn và nhân văn

VHO - Chiều 25.10 tại Hà Nội, trong khuôn khổ Lễ mở ký và Hội nghị cấp cao Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) đã diễn ra phiên thảo luận chuyên đề về bảo vệ công dân trong kỷ nguyên số.

Bên lề Lễ mở ký Công ước Hà Nội, phiên thảo luận chuyên đề được tổ chức là dịp để các quốc gia chia sẻ kinh nghiệm, giải pháp và tăng cường hợp tác trong công tác phòng, chống tội phạm mạng, hướng tới xây dựng không gian mạng an toàn, lành mạnh và bền vững.

Phát biểu tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Việt Nam Nguyễn Hải Ninh nhấn mạnh, sau 25 năm kể từ Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia (Công ước Palermo) được thông qua tại Italia vào năm 2000 - văn kiện pháp lý toàn cầu đầu tiên về phòng chống tội phạm xuyên quốc gia, thế giới mới chứng kiến sự ra đời của một công ước toàn cầu tiếp theo trong lĩnh vực này - Công ước Hà Nội.

Hành trình từ Công ước Palermo đến Công ước Hà Nội không chỉ là một sự kế thừa mang tính biểu tượng, mà còn phản ánh nỗ lực bền bỉ, đầy trách nhiệm của cộng đồng quốc tế trong việc thúc đẩy hợp tác đa phương, hài hòa hóa pháp luật và xây dựng các cơ chế ứng phó linh hoạt trước những thách thức pháp lý xuyên biên giới ngày càng phức tạp của thế kỷ XXI.

Bộ trưởng Tư pháp Việt Nam nhấn mạnh: “Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên của Cách mạng công nghiệp 4.0, được định hình bởi các công nghệ đột phá như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), chuỗi khối (Blockchain) và internet vạn vật (IoT). Trong đó, dữ liệu đã trở thành nguồn tài nguyên chiến lược, mang lại những giá trị kinh tế và xã hội to lớn, mở ra một kỷ nguyên phát triển mới, nơi mỗi cá nhân đều có thể kết nối, học hỏi và sáng tạo không biên giới.

Tuy nhiên, song hành với những thành tựu công nghệ là sự gia tăng nhanh chóng của tội phạm mạng với quy mô toàn cầu và phương thức hoạt động ngày càng phức tạp. Những mối đe dọa này không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn trực tiếp đe dọa an ninh quốc gia, quyền con người và quyền công dân”.

Trong bối cảnh đó, Lễ mở ký Công ước Hà Nội có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là diễn đàn để cộng đồng quốc tế cùng thể hiện cam kết, thống nhất hành động trong cuộc chiến chống tội phạm mạng xuyên biên giới.

“Xuất phát từ tinh thần hợp tác đó và nhận thức rõ những thách thức nêu trên, tại Việt Nam, chúng tôi cho rằng giá trị cốt lõi của chuyển đổi số và công nghệ phải được xây dựng trên nền tảng bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong môi trường số”, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh khẳng định.

Để hiện thực hoá quan điểm trên, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh nhấn mạnh việc cần chú trọng hoàn thiện khung pháp lý về bảo vệ quyền con người, quyền công dân trên môi trường số, dựa trên nền tảng là các điều ước quốc tế về quyền con người.

Cùng với đó,  phải bảo đảm sự hài hòa giữa pháp luật quốc gia và pháp luật quốc tế, gắn kết giữa nguyên tắc của luật pháp quốc tế và điều kiện đặc thù của mỗi quốc gia. Ngoài ra, việc bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong kỷ nguyên chuyển đổi số cần gắn với việc bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc.

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh cho biết thêm, bảo vệ công dân trên không gian mạng không chỉ có vai trò nòng cốt của Nhà nước mà còn là trách nhiệm của từng cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức và của toàn xã hội.

“Sự kiện Lễ mở ký Công ước Hà Nội không chỉ là một cột mốc quan trọng trong xây dựng thể chế pháp lý quốc tế về an ninh mạng, mà còn khẳng định vai trò chủ động, trách nhiệm của các quốc gia trong việc thiết lập một khuôn khổ hợp tác toàn cầu để đối phó với tội phạm mạng.

Trên tinh thần đó, Việt Nam sẵn sàng hợp tác toàn diện với các quốc gia thành viên, tổ chức quốc tế và đối tác tư nhân, nhằm xây dựng một không gian mạng an toàn, lành mạnh, thúc đẩy phát triển bền vững và bảo vệ các giá trị nhân văn toàn cầu”, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh cho hay.

Tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Thổ Nhĩ Kỳ Yilmaz Tunc nhận định, Công ước Hà Nội là minh chứng cho nỗ lực chung của các quốc gia trong việc thúc đẩy hòa bình, an ninh và hợp tác trong kỷ nguyên số. Theo ông, đây không chỉ là bước tiến quan trọng trong bảo vệ công dân khỏi tội phạm mạng mà còn thể hiện tinh thần đoàn kết toàn cầu, cùng hướng tới một không gian mạng an toàn, lấy con người làm trung tâm.

Bộ trưởng Yilmaz Tunc cho biết, chuyển đổi số và số hóa đã tạo ra những thay đổi sâu sắc trong đời sống kinh tế – xã hội của các quốc gia. Tại Thổ Nhĩ Kỳ, quá trình này mang lại nhiều lợi ích thiết thực, song cũng đặt ra thách thức trong việc bảo vệ người dân trước thông tin sai lệch và nội dung độc hại trên mạng.

Công ước Hà Nội gửi đi 3 thông điệp rõ ràng

VHO - Sáng ngày 25.10, Lễ mở ký Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội), với chủ đề “Chống tội phạm mạng - Chia sẻ trách nhiệm - Hướng tới tương lai” đã chính thức khai mạc trọng thể tại Hà Nội.

“Thổ Nhĩ Kỳ đã ban hành nhiều quy định pháp luật liên quan đến internet và đang xem xét sửa đổi, bổ sung các quy định, văn bản pháp lý để phù hợp với sự phát triển nhanh chóng của khoa học – công nghệ. Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, việc xây dựng các công cụ pháp lý phù hợp, tăng cường hợp tác quốc tế là hết sức cần thiết nhằm bảo vệ người dân tốt hơn trên không gian mạng”, Bộ trưởng Yilmaz Tunc nhấn mạnh.

Ngoài Thổ Nhĩ Kỳ, tại Australia, nước này xác định, phòng, chống tội phạm mạng và bảo vệ người dân được xác định là trách nhiệm chung của toàn hệ thống Chính phủ Australia.

Nhiều công cụ, cơ chế bảo vệ và báo cáo đã được ban hành nhằm tăng cường bảo vệ người dân khỏi tội phạm mạng. Các giải pháp của quốc gia này còn đặc biệt chú trọng đến nhóm đối tượng dễ bị tổn thương như trẻ em, phụ nữ và người yếu thế.

Đáng chú ý, Australia đã triển khai cơ chế “một cửa” giúp nạn nhân có thể nhanh chóng báo cáo các hành vi vi phạm trên không gian mạng. Bên cạnh đó, nước này cũng đẩy mạnh công tác đào tạo, nâng cao năng lực cho sinh viên nhằm giúp họ nhận diện sớm các dấu hiệu của tội phạm mạng, góp phần xây dựng môi trường mạng an toàn, lành mạnh.

Đồng quan điểm, Đại sứ lưu động Hà Lan về các vấn đề mạng Ernst Noorman cho biết, một trong những yếu tố cốt lõi của phòng chống tội phạm mạng là phải nâng cao khả năng “tự vệ” của người dùng, trong đó có thanh thiếu niên.

Tại Hà Lan, nước này đã có nhiều học viện đào tạo cho thanh thiếu niên về kỹ năng sử dụng internet an toàn. Nước này cũng tăng cường hợp tác với các công ty công nghệ trong cuộc chiến chống tội phạm mạng.

Cùng với đó, Hà Lan cũng triển khai giải pháp can thiệp để ngăn chặn, ngăn ngừa việc tái phạm các hành vi vi phạm pháp luật trên không gian mạng và phát triển tài năng cho giới trẻ trong lĩnh vực công nghệ thông tin theo đúng quy định của pháp luật.

Tại phiên thảo luận, đại diện các quốc gia cũng chia sẻ những kinh nghiệm về ứng dụng khoa học – công nghệ vào ngành Tư pháp; các giải pháp phòng, chống tội phạm công nghệ cao; bảo vệ dữ liệu cá nhân - người dùng mạng internet; giải pháp về cải thiện hạ tầng an ninh mạng…