Tác phẩm “Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập” xác lập Kỷ lục Guinness Thế giới

VHO - Ngày 11.10, tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Bộ VHTTDL cùng gia đình họa sĩ Chu Nhật Quang đã phối hợp tổ chức Lễ đón nhận Kỷ lục Guinness Thế giới cho tác phẩm “Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập”, được xác lập là “Bức tranh sơn mài liền khối lớn nhất thế giới”.

Tham dự buổi lễ có Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính; Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Đinh Thị Mai, cùng đại diện các cơ quan, đơn vị liên quan.

Cơ hội để mỹ thuật Việt vươn tầm quốc tế

Phát biểu tại buổi lễ, Nhà phê bình mỹ thuật Mai Thị Ngọc Oanh, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Mỹ thuật Việt Nam khẳng định:

“Chúng ta đã có những danh họa sơn mài được quốc tế biết đến, nhưng đây là lần đầu tiên một tác phẩm sơn mài của Việt Nam được công nhận Kỷ lục Guinness Thế giới. Cũng là lần đầu tiên Guinness xác lập kỷ lục dành cho tranh sơn mài. Đây là niềm tự hào to lớn của mỹ thuật Việt Nam”.

Nhà phê bình Mai Thị Ngọc Oanh nhấn mạnh, việc ghi nhận không chỉ tôn vinh kích thước mà còn khẳng định bản lĩnh sáng tạo và tinh thần dám vượt qua giới hạn của nghệ sĩ Việt Nam.

“Tác phẩm tái hiện khoảnh khắc thiêng liêng khi Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập, kết nối lịch sử – văn hóa – sáng tạo đương đại. Đây là cơ hội để mỹ thuật Việt Nam vươn tầm quốc tế và truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ”- bà Mai Thị Ngọc Oanh cho biết.

Tại buổi lễ, đại diện Tổ chức Kỷ lục Guinness Thế giới (World Record Union) cho biết: “Kỷ lục được xác lập dựa trên quá trình đo đạc chính xác của các chuyên gia độc lập, xác nhận tổng diện tích bức tranh là 2,4m x 7,2m, trở thành bức tranh sơn mài liền khối lớn nhất từng được thực hiện”.

Theo các nhà nghiên cứu, nếu sơn dầu là biểu tượng của nghệ thuật phương Tây, thì sơn mài Việt Nam được coi là đỉnh cao tinh hoa phương Đông – sang trọng, quý phái và mang đậm bản sắc dân tộc.

Sơn mài ở Việt Nam xuất hiện cùng thời với sơn mài ở Nhật Bản và Trung Quốc, nhưng Việt Nam mới là quốc gia phát triển tranh sơn mài nghệ thuật mạnh mẽ nhất thế giới.

Từ chất liệu thủ công, sơn mài Việt Nam đã trở thành loại hình nghệ thuật độc đáo, được giới mỹ thuật quốc tế tôn vinh là “vàng của hội họa Đông Dương”.

Quy trình sáng tác sơn mài kéo dài hàng tháng, mỗi lớp sơn, mỗi lần mài đều cần sự tĩnh tâm và kiên nhẫn. Các vật liệu quý như vàng, bạc, vỏ trứng, xà cừ tạo nên ánh sáng huyền diệu, chiều sâu và vẻ đẹp bền vững vượt thời gian.

“Vẽ sơn mài là vẽ bằng ký ức và niềm tin,” – đó là cách người nghệ sĩ nói về loại hình nghệ thuật độc bản này.

Không thể công nghiệp hóa, sơn mài tồn tại nhờ bàn tay, cảm xúc và linh hồn của người nghệ sĩ. Tranh sơn mài càng để lâu càng lên màu đẹp, trở thành biểu tượng của sự trường tồn và tinh thần Việt.

Từ lời hứa tuổi thơ đến giấc mơ được truyền qua hai thế hệ

Đằng sau hàng trăm tác phẩm sơn mài khổ lớn trưng bày trong triển lãm Mùa xuân Độc lập tại Bảo tàng Hồ Chí Minh là hành trình đầy thử thách của hai họa sĩ Chu Nhật Quang và Nguyễn Thanh Tùng – anh rể của Quang, người đã truyền cảm hứng nghệ thuật cho anh.

Triển lãm tranh sơn mài khổ lớn Mùa xuân độc lập

VHO - Triển lãm tranh sơn mài khổ lớn với chủ đề "Mùa Xuân độc lập" do Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương chủ trì, Bộ VHTTDL tổ chức vừa chính thức khai mạc vào chiều 18.8, tại Bảo tàng Hồ Chí Minh (Hà Nội).

Theo nghệ nhân Trần Văn Giả, người có hơn 40 năm làm nghề sơn mài ở làng Duyên Thái (Thường Tín, Hà Nội), tấm vóc – nền của tranh sơn mài – không thể mua sẵn mà phải làm thủ công qua hàng chục công đoạn: chọn gỗ, phủ sơn ta, trộn mùn cưa và đất thó chống mối mọt, mài phẳng, phơi khô, phủ sơn nhiều lần...

Quá trình ấy kéo dài nhiều tuần, thậm chí vài tháng.

Với tranh khổ lớn, liền tấm, mọi giới hạn về kỹ thuật và vật liệu đều bị đẩy lên đến cực điểm. Chính trong thách thức ấy, họa sĩ Nguyễn Thanh Tùng đã ấp ủ giấc mơ táo bạo: tạo nên những bức tranh sơn mài liền khối khổ đặc biệt lớn, không cắt ghép, để khắc họa hình tượng Bác Hồ và kể lại những câu chuyện lịch sử của dân tộc.

Họa sĩ Chu Nhật Quang chia sẻ: “Khi anh Tùng gợi ý thực hiện dự án tranh sơn mài khổ lớn liền tấm, tôi thực sự phấn khích. Làm trên một tấm duy nhất, mọi đường nét và ý đồ nghệ thuật sẽ liền mạch, xuyên suốt và trọn vẹn hơn”.

Hai họa sĩ không chỉ làm nghệ thuật mà còn phải “nghĩ như kỹ sư”.

Anh Nguyễn Thanh Tùng tìm hiểu từ cấu trúc cánh máy bay gỗ ở Mỹ, tàu biển Việt Nam đến làng nghề trống Nam Định, để sáng tạo hệ khung đặc biệt từ vật liệu tái chế, vừa bền chắc, vừa thân thiện môi trường.

Kết quả là một tấm vóc đa lớp “sống”, có khả năng giãn nở tự nhiên, chịu biến động khí hậu mà vẫn bền màu theo thời gian.

Ý tưởng này bắt nguồn từ lời hứa thầm lặng của họa sĩ Nguyễn Thanh Tùng thuở nhỏ. Năm 1978, khi mới 10 tuổi, anh thường đi qua những tấm pano lớn vẽ hình Bác Hồ và tự nhủ: “Sau này, mình sẽ vẽ Bác thật lớn, thật đẹp – và không bao giờ phải vẽ lại”.

Cuộc sống mưu sinh khiến anh tạm rời xa hội họa, cho đến khi gặp cậu bé 10 tuổi Chu Nhật Quang – người mà anh tin sẽ thay mình thực hiện giấc mơ ấy.

“Tôi không thực hiện được giấc mơ ấy. Nhưng khi gặp Quang, tôi thấy ở cậu ấy niềm say mê và nghị lực mà tôi từng có. Và tôi biết, giấc mơ ấy sẽ được thực hiện - theo một cách còn đẹp hơn tôi từng tưởng tượng”- họa sĩ Nguyễn Thanh Tùng chia sẻ.

Từ lời hứa tuổi thơ ấy, một hành trình nghệ thuật được tiếp nối, trở thành biểu tượng của sự kế thừa, sáng tạo và lòng tôn kính với Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Họa sĩ Chu Nhật Quang là con của NSƯT Chu Lượng và cháu nội Nghệ nhân Nhân dân Chu Mạnh Chấn – người nổi tiếng trong nghề sơn mài truyền thống.

Sớm bộc lộ năng khiếu từ nhỏ, Chu Nhật Quang dành trọn đam mê cho hội họa, đặc biệt là sơn mài.

Anh từng du học Mỹ chuyên ngành Hội họa (2012–2019), sau đó tiếp tục học tại Đại học RMIT, Khoa Thiết kế ứng dụng.

Trong suốt thời gian ấy, họa sĩ Nguyễn Thanh Tùng – người anh rể gắn bó – luôn là người thầy, người đồng hành trên hành trình sáng tạo của Quang.

Tình yêu nước sâu sắc cùng với niềm kính yêu Bác Hồ đã thấm vào từng nét vẽ của anh.

Triển lãm Mùa xuân Độc lập được thực hiện tại Bảo tàng Hồ Chí Minh dịp kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2.9 và bức tranh Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập là dấu mốc quan trọng trong hành trình sáng tạo của họa sĩ trẻ, đồng thời là biểu tượng của tình yêu dân tộc, của tinh thần Việt Nam bền bỉ và tự hào.

Bức tranh Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật, mà còn là minh chứng cho sức mạnh của đam mê, trí tuệ và lòng yêu nước.

Đó là hành trình nơi kỹ thuật, tâm hồn và văn hóa Việt hòa quyện – để từ đôi tay của người nghệ sĩ, vẻ đẹp Việt Nam được khắc sâu vào lịch sử mỹ thuật thế giới.