Nhật ký chiến trường của một người thầy thương binh

VHO - Lễ trao tặng Bộ sưu tập di ảnh chân dung “Đại đoàn kết” và “Vinh quang Nhà giáo Việt Nam”, đồng thời ra mắt tác phẩm “Ghi vội trên mâm pháo” của thương binh, nhà giáo Nguyễn Thùy sẽ diễn ra ngày 14.11 tới tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam.

Tiến tới kỷ niệm 95 năm Ngày truyền thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (18.11.1930 – 18.11.2025) và 43 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20.11.1982 – 20.11.2025), Tổ chức “Trái tim người lính” phối hợp với Bảo tàng Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, Câu lạc bộ “Mãi mãi tuổi 20”, Diễn đàn “Cuộc chiến tranh bảo vệ Biên giới phía Bắc” và gia đình tác giả Nguyễn Thùy tổ chức Lễ trao tặng Bộ sưu tập di ảnh chân dung “Đại đoàn kết” và “Vinh quang Nhà giáo Việt Nam”, đồng thời ra mắt tác phẩm “Ghi vội trên mâm pháo” của thương binh, nhà giáo Nguyễn Thùy.

Trong thời đại Hồ Chí Minh, sức mạnh của cách mạng Việt Nam không chỉ đến từ lực lượng vũ trang mà còn từ khối đại đoàn kết toàn dân, đặc biệt là tầng lớp nhân sĩ, trí thức – những người đã tin tưởng, đi theo con đường mà Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam lựa chọn.

Nhà văn Đặng Vương Hưng, Trưởng ban Tổ chức sự kiện cho biết: “Nhiều trí thức lớn như Huỳnh Thúc Kháng, Nguyễn Văn Tố, Hồ Đắc Di, Trần Huy Liệu, Đặng Thai Mai, Hoàng Minh Giám, Phạm Ngọc Thạch, Tạ Quang Bửu, Đặng Văn Ngữ, Trần Đại Nghĩa, Phạm Huy Thông… đã rời bỏ cuộc sống đủ đầy để dấn thân vào cách mạng, cống hiến trọn đời cho dân tộc. Đó là kết quả từ tâm đức và chính sách đại đoàn kết của Chủ tịch Hồ Chí Minh".

Nhằm tri ân những đóng góp đó, nhóm họa sĩ trẻ thuộc “Trái tim người lính” đã thực hiện Bộ sưu tập di ảnh chân dung “Đại đoàn kết” và “Vinh quang Nhà giáo Việt Nam”, gồm 8 chân dung các lãnh đạo đầu tiên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (Nguyễn Lương Bằng, Tôn Đức Thắng, Hoàng Quốc Việt, Huỳnh Tấn Phát, Nguyễn Hữu Thọ, Trịnh Đình Thảo và Lê Quang Đạo) cùng 20 chân dung nhân sĩ, trí thức, nhà giáo tiêu biểu.

Đây là phần nhỏ trong hàng ngàn tấm gương tiêu biểu của dân tộc – những người đã góp phần làm nên chiến thắng, để hôm nay đất nước có hòa bình, thống nhất.

Đặc biệt, trong kháng chiến chống Mỹ, nhiều nhà giáo đã cầm súng ra trận. Theo thống kê, từ tháng 5.1961 đến tháng 12.1974 có 2.752 cán bộ, giáo viên miền Bắc vào Nam chiến đấu, trong đó 621 người đã anh dũng hy sinh.

Tên tuổi họ được khắc trên bia tưởng niệm tại Khu tưởng niệm liệt sĩ ngành giáo dục trên đồi 82, nghĩa trang liệt sĩ Tân Biên (Tây Ninh).

Những tấm gương như cô giáo Lê Thị Bạch Cát, từ giảng viên đại học trở thành Biệt động Sài Gòn; thầy giáo Ca Lê Hiến – người làm nên “dáng đứng Việt Nam” và hy sinh trong Xuân Mậu Thân 1968; hay cô giáo Dương Lệ Chi – người lấy thân mình che cửa hầm cho học sinh trong trận càn Đông Dương… mãi mãi là biểu tượng của trí tuệ, lòng dũng cảm và tinh thần cống hiến.

Chính vì vậy, “Trái tim người lính” thực hiện Bộ sưu tập di ảnh chân dung “Vinh quang Nhà giáo Việt Nam” để lưu giữ, tôn vinh những người thầy, người cô đã hy sinh thầm lặng cho Tổ quốc, trao tặng cho các bảo tàng như một thông điệp tri ân và tiếp nối truyền thống hiếu học, yêu nước.

Tái hiện chân dung người phụ nữ Việt Nam anh hùng qua di ảnh phục dựng

VHO - Ngày 15.10, tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, Tổ chức "Trái tim người lính", Câu lạc bộ "Mãi mãi tuổi 20" phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức giới thiệu và trưng bày bộ sưu tập chân dung "Tự hào Phụ nữ Việt Nam".

Tại sự kiện, Ban Tổ chức cũng giới thiệu cuốn sách Ghi vội trên mâm pháo – tác phẩm ghi lại ký ức chiến trường của thương binh, nhà giáo Nguyễn Thùy.

Ông Nguyễn Thùy sinh năm 1944 tại thôn Chu Xá, xã Quang Châu, tỉnh Bắc Ninh (nay thuộc Bắc Giang), trong một gia đình công nông. Sau khi học hết phổ thông, năm 1963, ông xung phong nhập ngũ, trở thành chiến sĩ cao xạ pháo bảo vệ vùng trời Tây Bắc và thượng Lào trong kháng chiến chống Mỹ.

Trong trận chiến ác liệt tại Mường Ngà (Hủa Phăn, Lào) ngày 31.10.1967, khi đồng đội hy sinh, trung đội phó Nguyễn Thùy đã nhảy lên mâm pháo chiến đấu và trúng bom bi, bị thương nặng. Đồng đội tưởng anh đã hi sinh, nhưng trong phút cuối lại phát hiện anh còn thở. Anh được cứu sống kỳ diệu, song mang trên mình nhiều mảnh đạn – trong đó có một viên bom bi vẫn còn nằm trong não cho đến nay.

Rời quân ngũ, thương binh Nguyễn Thùy học Đại học Bách khoa Hà Nội, rồi trở thành nhà giáo, cán bộ Đoàn nhiệt huyết, gắn bó với công tác thanh niên. Ông từng dẫn đầu sinh viên Bách khoa tham gia nhiều công trình thanh niên tại Hà Nội như Đường Thanh niên, hồ Thủ Lệ, hồ Thành Công, sông Lừ, sông Sét…

Cuốn nhật ký chiến trường được ông ghi chép từ 8.3.1965 đến 22.8.1968, gồm hơn 270 trang viết tay, chứa đựng những ghi chép chân thực, xúc động về đời sống và chiến đấu của người lính cao xạ thời đầu chống Mỹ. Nhiều trang vẫn còn hằn dấu vết bom đạn, mùi thuốc súng và cả nước mắt của đồng đội.

Nay, cuốn nhật ký ấy được xuất bản dưới nhan đề Ghi vội trên mâm pháo (NXB Hội Nhà văn), như một tư liệu quý của lịch sử, một di sản tinh thần của thế hệ “mãi mãi tuổi 20”.

Ngoài ra, cuộc đời riêng của ông Nguyễn Thùy cũng là một câu chuyện đẹp: từ mái trường Bách khoa, ông nên duyên với bà Nguyễn Thị Cúc, bạn học cùng lớp. Hai người có ba con gái và ba con rể, tất cả đều tốt nghiệp Đại học Bách khoa Hà Nội – một gia đình hiếm có với tám kỹ sư Bách khoa nối tiếp truyền thống tri thức và nhân văn.

Sự kiện trao tặng Bộ sưu tập di ảnh chân dung “Đại đoàn kết” và “Vinh quang Nhà giáo Việt Nam”, cùng việc ra mắt tác phẩm “Ghi vội trên mâm pháo”, là hoạt động có ý nghĩa sâu sắc trong dịp kỷ niệm trọng đại của đất nước.

Đây không chỉ là sự tri ân với các thế hệ nhân sĩ, trí thức, nhà giáo và chiến sĩ đã cống hiến cho Tổ quốc, mà còn là lời nhắc nhở về giá trị bền vững của đoàn kết, tri thức và lòng yêu nước – những nền tảng làm nên bản lĩnh Việt Nam qua mọi thời kỳ.