Khám phá kiệt tác của danh họa Nguyễn Phan Chánh mất dấu trong gần một thế kỷ

VHO - Ngày 14.6, Sotheby’s Paris giới thiệu tác phẩm "Les Chanteuses de Campagne" (Người hát Dân ca) của danh họa Nguyễn Phan Chánh. Việc giới thiệu tác phẩm có thể coi là một trong những phát hiện quan trọng nhất với mỹ thuật Đông Dương nói chung và những người yêu quý tài năng của cụ Nguyễn Phan Chánh nói riêng.

Với những giao thoa Đông - Tây về cả kỹ thuật và tư tưởng, đây có thể coi là một trong những kiệt tác hiếm có, góp phần sớm định hình Nguyễn Phanh Chánh như một tên tuổi tiên phong đặt nền móng cho mỹ thuật hiện đại Việt Nam.

Trỗi dậy sau gần một thế kỷ “im hơi lặng tiếng”, Les Chanteuses de Campagne (Người hát Dân ca) của danh họa Nguyễn Phan Chánh (1892-1984) – tác phẩm hội họa quý hiếm và đặc biệt của một trong những họa sĩ hàng đầu của nền nghệ thuật hiện đại Việt Nam – được đấu giá tại Sotheby’s Paris. 

Sự khám phá ra kiệt tác này là một câu chuyện tình cờ. Trước đây, tác phẩm chỉ được biết đến qua các hồ sơ lưu trữ và các cuộc triển lãm mang tính bước ngoặt ở Hà Nội (năm 1930) và Paris (năm 1931). Sau đó, bức tranh đã được phát hiện trong một ngôi nhà khiêm tốn ở vùng nông thôn Pháp. 

Les Chanteuses de Campagne được ông nội của chủ nhân hiện tại mua ở Triển lãm Thuộc địa Quốc tế (Exposition Coloniale Internationale) tại Paris năm 1931 – đó là lần đầu tiên chủ nghĩa hội họa hiện đại của Việt Nam được giới thiệu ở phương Tây, kể từ đó, bức tranh đã trở thành một viên ngọc ẩn, kiên nhẫn chờ đợi được tái khám phá. 

Les Chanteuses de Campagne là tác phẩm điển hình cho giai đoạn được “săn đón” nhiều nhất của cụ Nguyễn Phan Chánh, từ năm 1930 đến 1935, khoảng thời gian mà ông chú tâm thể hiện những khoảnh khắc đời thường theo một cách thật gần gũi, thân thuộc. 

Bức tranh Les Chanteuses de Campagne miêu tả hai người phụ nữ thôn quê trong một bối cảnh dân dã, bao quanh bởi tông màu đất chủ đạo. Bố cục này, phản ánh sự tập trung của cụ Chánh đối với vẻ đẹp chân phương hơn là tính mới lạ về mặt thẩm mỹ, mang đến cho người xem cái nhìn sâu sắc về cuộc sống đời thường ở Việt Nam đầu thế kỷ 20. 

Tác phẩm từng “ẩn mình” gần một thế kỷ này là một trong những điểm nhấn của phiên đấu giá Arts d'Asie, diễn ra vào ngày 14.6 tại Sotheby's Paris. Trước đó, Les Chanteuses de Campagne cùng với các tác phẩm khác của phiên đấu giá được trưng bày công khai từ ngày 8-13.6.