Từ sinh kế đến khởi nghiệp – câu chuyện của những phụ nữ dám nghĩ dám làm ở Thái Nguyên

VHO - Trong hành trình thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững, việc trao sinh kế cho người dân vùng cao, đặc biệt là phụ nữ dân tộc thiểu số, luôn được xem là giải pháp mang lại hiệu quả kép: vừa hỗ trợ trước mắt, vừa giúp họ tự chủ kinh tế lâu dài. Tại tỉnh Thái Nguyên, nhiều mô hình đã chứng minh giá trị nhân văn sâu sắc khi giúp những người phụ nữ yếu thế có cơ hội thay đổi cuộc sống từ những hỗ trợ thiết thực ban đầu.

Sinh kế – bước khởi đầu cho hành trình thoát nghèo

Xã Phú Lạc là một trong những địa bàn còn nhiều khó khăn của tỉnh, nơi tỷ lệ hộ nghèo vẫn ở mức cao, đặc biệt là các hộ do phụ nữ làm chủ, đơn thân hoặc có người khuyết tật trong gia đình.

Ở nơi ấy, mỗi con bò, đàn gà, bao thức ăn chăn nuôi được trao tận tay không chỉ mang giá trị vật chất mà còn là “chìa khóa” mở ra cơ hội thoát nghèo.

Trong căn nhà đơn sơ ở xóm Quéo, chị Nịnh Thị Thương (dân tộc Sán Chay) kiên trì chăm sóc con bò sinh sản được hỗ trợ. Gia đình chị nhiều năm thuộc diện hộ nghèo; một mình chị nuôi hai con trai bị dị tật bẩm sinh, chồng đi làm xa, thu nhập chủ yếu đến từ trợ cấp xã hội và vài sào ruộng cằn.

Được trao sinh kế, chị Thương xúc động: “Tôi coi con bò này là cơ hội đổi đời… Tôi có thể gây dựng thêm đàn, bán bê con để lo thuốc thang, nuôi các cháu đến trường”.

Tương tự, bà Trần Thị Cầu, 60 tuổi, cũng là người Sán Chay ở xóm Khuôn 2, đang phải một mình chăm hai con chậm phát triển trí tuệ. Không đất sản xuất, không nghề nghiệp ổn định, thu nhập bấp bênh khiến cuộc sống gia đình luôn túng thiếu.

Khi được hỗ trợ bò sinh sản, bà rưng rưng nước mắt: “Con bò như của để dành… Sau này có bê con, tôi có thể bán lấy tiền nuôi các cháu ăn học, sửa lại mái nhà dột nát".

Những câu chuyện giản dị ấy là minh chứng cho sức mạnh của sự chia sẻ đúng lúc. Khi được hỗ trợ phù hợp với nhu cầu thực tế, người nghèo có thể tự mình đứng dậy và tạo ra thay đổi căn bản cho cuộc sống.

Không chỉ hỗ trợ bò sinh sản, nhiều phụ nữ tại Phú Lạc còn được tiếp cận các mô hình sinh kế phù hợp hơn với điều kiện gia đình. Chị Trần Thị Tuyến, người Dao ở xóm 2, trước đây sống nhờ nghề hái chè thuê. Sau khi được hỗ trợ mua giống và vật tư chăn nuôi, chị quyết định nuôi gà đẻ.

Đàn gà phát triển tốt, mang lại nguồn thu nhỏ nhưng ổn định. Chị chia sẻ: “Từ ngày có gà, bữa ăn gia đình có thêm trứng, thịt… Tôi bán được vài trăm ngàn để dành cho con mua sách vở".

Những mô hình tuy nhỏ nhưng đã giúp phụ nữ dân tộc thiểu số hình thành thói quen sản xuất, tính toán chi tiêu, tiết kiệm – những kỹ năng quan trọng trên con đường thoát nghèo bền vững.

Ở nhiều nơi, từ một con bò giống hay một đàn gà, các hộ đã vươn lên thành hộ khá và quay trở lại giúp những hộ khác, tạo nên vòng tròn nhân ái đầy ý nghĩa.

Những phụ nữ dám nghĩ dám làm

Bên cạnh những phụ nữ vùng cao khởi đầu từ hỗ trợ sinh kế, Thái Nguyên còn ghi nhận nhiều tấm gương khởi nghiệp ấn tượng

Chị Nguyễn Thị Thoa (sinh năm 2000) ở phường Châu Sơn, thành phố Sông Công, tuy sinh ra ở phố thị nhưng lại thành công với sản phẩm đặc sản miền núi như lạp sườn, thịt lợn gác bếp. Từ sản xuất nhỏ phục vụ bạn bè, đến nay thương hiệu Thoa Nguyễn đã được chứng nhận OCOP và mở rộng thị trường trên cả nước.

Cơ sở sản xuất rộng 200 m² với quy trình một chiều, kho lạnh bảo quản và nguyên liệu sạch từ các loại gia vị miền núi được tuyển chọn kỹ lưỡng. Nhờ hướng đi bài bản, sản phẩm của chị đã có vị trí nhất định trên thị trường thực phẩm đặc sản.

Bà Nguyễn Thị Hải, Giám đốc HTX chè La Bằng, là người tiên phong tập hợp các hộ dân thành lập hợp tác xã sản xuất chè từ năm 2006. Đến nay, sản phẩm của HTX đạt chuẩn OCOP 4 sao, vào được hệ thống siêu thị lớn trên cả nước.

HTX cũng là đơn vị đầu tiên sản xuất chè theo VietGAP từ năm 2010 và sản xuất chè hữu cơ trên 10 ha từ năm 2019. Nhờ am hiểu đặc tính đất chè và kết hợp giữa phương pháp truyền thống – hiện đại, bà Hải góp phần nâng tầm thương hiệu chè La Bằng.

Những câu chuyện thành công của chị Thoa và bà Hải chỉ là hai trong số hàng nghìn phụ nữ đang khẳng định vai trò trong phát triển kinh tế địa phương.

Theo Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) tỉnh Thái Nguyên, giai đoạn 2020–2025 có hơn 2.200 tập thể và cá nhân phụ nữ tiêu biểu được biểu dương. Hội hiện có hơn 306.000 hội viên, trong đó trên 86% sống ở khu vực nông thôn.

Hành trình bền vững từ sức dân và những đổi mới trong cách làm

VHO - Trong bức tranh phát triển những năm gần đây, Thái Nguyên nổi lên như một điểm sáng về giảm nghèo bền vững với cách tiếp cận đa chiều, hướng về cơ sở, lấy con người làm trung tâm.

Để hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế, các cấp Hội đã: Quản lý nguồn vốn hơn 3.500 tỷ đồng, hỗ trợ gần 45.000 lượt phụ nữ vay; Tổ chức 90 lớp tập huấn khoa học kỹ thuật cho hơn 8.500 lượt hội viên; Đào tạo nghề cho gần 9.000 lao động nữ, hơn 7.500 người có việc làm sau đào tạo;

Hỗ trợ thành lập 30 hợp tác xã, duy trì 117 tổ hợp tác, 45 tổ liên kết sản xuất và 66 nhóm sở thích; Tổ chức cuộc thi “Phụ nữ khởi nghiệp sáng tạo và chuyển đổi xanh” nhằm tìm kiếm và đồng hành với các ý tưởng tiềm năng.

Các hoạt động hỗ trợ được thiết kế sát nhu cầu thực tế của từng địa phương và từng nhóm phụ nữ, từ hỗ trợ vốn, đào tạo nghề đến kết nối tiêu thụ sản phẩm, giúp phụ nữ tự tin hơn trên con đường phát triển kinh tế.

Câu chuyện ở Thái Nguyên cho thấy khi phụ nữ – đặc biệt là phụ nữ dân tộc thiểu số, phụ nữ yếu thế – được tiếp sức đúng lúc, họ không chỉ vượt lên hoàn cảnh mà còn trở thành trung tâm của quá trình phát triển kinh tế địa phương.

Từ một con bò, một đàn gà hay một ý tưởng khởi nghiệp táo bạo, những người phụ nữ ấy đang từng ngày khẳng định vai trò, bản lĩnh và khát vọng vươn lên. Họ không còn là người thụ hưởng, mà là chủ thể của sự đổi thay, góp phần xây dựng một Thái Nguyên giàu đẹp, nhân ái và bền vững hơn.