Gánh nặng sinh hoạt phí “phủ bóng” tiêu dùng Mỹ

VHO - Năm 2025, áp lực tài chính đè nặng lên các hộ gia đình Mỹ, trong đó nhóm thu nhập thấp và một phần nhóm thu nhập trung bình chịu ảnh hưởng rõ rệt nhất.

Mùa lễ hội cuối năm đang trở nên khó khăn hơn đối với người tiêu dùng Mỹ, khi hầu hết người tiêu dùng đều cho biết giá thực phẩm, điện sinh hoạt và quà tặng dịp lễ đều tăng cao hơn so với bình thường.

Trước áp lực tài chính cá nhân và gia đình ngày càng lớn, nhiều người dân Mỹ buộc phải điều chỉnh kế hoạch chi tiêu và mua sắm. Xu hướng này thể hiện rõ nhất trong giai đoạn cao điểm của mùa mua sắm cuối năm, khi mức chi tiêu của người dân có dấu hiệu thắt chặt hơn.

Trong cuộc khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu các vấn đề công AP-NORC mới đây, đại đa số người trưởng thành ở Mỹ đều nhận thấy giá cả thực phẩm, điện và quà tặng ngày lễ đều cao hơn bình thường vào dịp cuối năm.

Khoảng một nửa số người Mỹ tham gia khảo sát cho biết việc mua sắm quà tặng trong dịp lễ đã trở nên khó khăn hơn so với bình thường. Nhiều người khác cũng nói rằng họ đang trì hoãn các khoản mua sắm lớn, hoặc cắt giảm mạnh chi tiêu cho những mặt hàng không thiết yếu so với trước đây.

Theo Cục Thống kê Lao động, trong tháng 11 người Mỹ đã kiếm được trung bình 36,86 USD mỗi giờ, tăng 3,5% so với cùng kỳ năm trước. Các nhà kinh tế phân tích đây là đánh giá đáng suy ngẫm khi lạm phát hiện vẫn là mối đe dọa lớn.

Trong khi đó, hàng loạt thuế quan của Mỹ cũng làm gia tăng áp lực lạm phát và gây lo ngại về sự ổn định của nền kinh tế, khiến giá cả duy trì ở mức mà nhiều người Mỹ cảm thấy bất an. Dù con số này thoạt nhìn có vẻ tích cực, nhưng mức tăng lương vẫn gần như không đủ để theo kịp đà tăng giá tiêu dùng khoảng 3% mỗi năm. Đáng chú ý, đây cũng là mức tăng lương theo năm thấp nhất của người Mỹ kể từ tháng 5.2021.

Trong khi đó, mức tăng lương của các hộ gia đình có thu nhập trung bình chỉ đạt 2,3%, còn nhóm thu nhập thấp thậm chí chỉ tăng 1,4% trong vòng một năm qua. Việc tiền lương tăng chậm trong bối cảnh lạm phát có dấu hiệu quay trở lại đang làm trầm trọng thêm áp lực chi phí sinh hoạt tại Mỹ.

Xu hướng này cũng phản ánh sự suy yếu ngày càng rõ nét của thị trường lao động, khi nền kinh tế Mỹ đã ghi nhận tình trạng mất việc làm trong những tháng gần đây. Trước tình hình này, nhiều chuyên gia khẳng định việc tăng trưởng tiền lương đang chậm lại và kéo theo đó là cuộc khủng hoảng khả năng chi trả kéo dài.

Vào tuần trước, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã quyết định hạ lãi suất thêm 0,25 điểm phần trăm trong lần cắt giảm thứ ba liên tiếp, đưa lãi suất cơ bản xuống mức thấp nhất kể từ tháng 11.2022. Giới phân tích đánh giá cao động thái này, cho rằng đây là “cú hích” tích cực đối với nền kinh tế và thị trường Mỹ, đặc biệt là khi mùa mua sắm cuối năm đang diễn ra sôi động.

Liên quan đến động thái này, Chủ tịch FED Jerome Powell cho biết, cách tốt nhất để giải quyết nỗi lo về chi phí sinh hoạt của người Mỹ là thúc đẩy thị trường việc làm. Đây là lần thứ 3 trong vòng 4 tháng FED cắt giảm lãi suất, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong chính sách tiền tệ và mở ra cơ hội tiếp cận các lựa chọn vay vốn dễ dàng hơn cho hàng triệu người Mỹ.

Về mặt lý thuyết, việc tiếp tục cắt giảm lãi suất sẽ giúp giải phóng thêm nguồn vốn, tạo điều kiện để các nhà tuyển dụng đẩy mạnh thu hút nhân sự. Khi thị trường lao động được cải thiện, người lao động Mỹ sẽ có nhiều cơ hội việc làm hơn, qua đó buộc các doanh nghiệp phải trả mức lương cao hơn để thu hút và giữ chân nhân lực.

Cũng theo báo cáo bán lẻ mùa cuối năm do S&P Global công bố tháng trước, doanh số bán lẻ trong mùa lễ hội năm 2025 được dự báo tăng khoảng 4% so với năm 2024, tương đương tốc độ tăng của năm ngoái nhưng vẫn thấp hơn mức bình quân 10 năm là 5,3%.

Nhu cầu tiêu dùng chỉ tăng ở mức “khiêm tốn”, chủ yếu được hỗ trợ bởi nhóm khách hàng có thu nhập cao và hoạt động vay tiêu dùng. “Người tiêu dùng ngày càng có xu hướng sử dụng các chương trình tín dụng để chi trả cho các mặt hàng thiết yếu và không thiết yếu”, báo cáo nêu rõ.

Một số chuyên gia cũng cho rằng lạm phát tại Mỹ đã tăng chậm lại trong những tháng gần đây, tuy nhiên về tổng thể, vẫn nhanh hơn mức tăng trưởng tiền lương của nhóm thu nhập thấp và trung bình.

Tình trạng lạm phát dai dẳng đã khiến FED thận trọng trong việc đưa ra quyết định hạ lãi suất. Ở bối cảnh hiện tại, FED đang nỗ lực vừa kiểm soát lạm phát, vừa hỗ trợ thị trường lao động và duy trì mức lương cao, nhằm giúp người dân Mỹ từng bước phục hồi cảm giác ổn định về kinh tế.