Phát triển một tương lai bền vững và cạnh tranh cho Du lịch ASEAN

VHO - Ngày 5.8, tại Boracay, Phillippines, Đoàn Việt Nam do Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Nguyễn Thị Hoa Mai dẫn đầu tiếp tục tham dự Hội thảo “Chính sách Kế hoạch Ngành Du lịch ASEAN giai đoạn 2026-2030”.

Hội thảo có sự tham gia của cơ quan du lịch quốc gia ASEAN, các tổ chức quốc tế, hiệp hội và doanh nghiệp du lịch.

Tại đây, các đại biểu tập trung thảo luận và hoàn thiện Kế hoạch Ngành Du lịch ASEAN (ATSP) 2026-2030 và Chiến lược Marketing Du lịch ASEAN (ATMS) 2026-2030, xác định các lĩnh vực ưu tiên và cơ chế thực thi phù hợp với mục tiêu dài hạn của ASEAN, đặc biệt là Tầm nhìn ASEAN 2045.

Hội thảo gồm 4 phiên thảo luận chính: Khung thể chế hợp nhất cho ATSP và ATMS 2026-2030; Các dự án và hoạt động triển khai ATSP 2026-2030 hướng tới phát triển bền vững và cạnh tranh, Chiến lược marketing sáng tạo và thống nhất nhằm nâng cao hình ảnh và sức hấp dẫn của ASEAN, Hợp tác cùng đối tác toàn cầu để mở rộng nguồn lực và tăng cường hợp tác công-tư.

Thách thức về tài chính và năng lực triển khai

Tại Hội thảo, đại diện Ngân hàng ADB phát biểu nhấn mạnh vai trò then chốt của hợp tác kinh tế khu vực, đặc biệt thông qua giao lưu nhân dân, nhằm thúc đẩy thương mại, đầu tư, phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, tạo việc làm và tăng cường trao đổi doanh nghiệp. Du lịch tự do đóng góp khoảng 12% cho ASEAN, tạo ra 42 triệu việc làm trong khu vực.

Đại dịch Covid-19 đã bộc lộ những thách thức và điểm yếu của ngành Du lịch, từ đó khẳng định tầm quan trọng của hợp tác khu vực để xây dựng khả năng chống chịu và phát triển bền vững. Các nước ASEAN cần hỗ trợ lẫn nhau thông qua tài chính, chia sẻ kiến thức, phát triển kỹ năng và đồng bộ hóa các kế hoạch.

Trong bối cảnh đó, hai văn kiện chiến lược quan trọng: Kế hoạch Ngành Du lịch ASEAN (ATSP) và Chiến lược Marketing Du lịch ASEAN 2026-2030 (ATMS) được xây dựng, đóng vai trò định hướng cải cách, phát triển kinh tế du lịch mạnh mẽ, củng cố hợp tác khu vực và khẳng định ASEAN là điểm đến hàng đầu về du lịch công bằng và bền vững.

Các cuộc tham vấn khu vực diễn ra từ tháng 10.2024 đến tháng 3.2025 tại Singapore và Bangkok (Thái Lan), với sự tham gia của cơ quan du lịch quốc gia ASEAN, các cơ chế hợp tác tiểu vùng, các doanh nghiệp và hiệp hội khu vực đã nhấn mạnh tầm quan trọng của hạ tầng hợp tác du lịch và tính cần thiết của việc tăng cường phối hợp nguồn lực.

Việc thực hiện vẫn gặp thách thức về tài chính và năng lực triển khai, do đó khuyến nghị tăng cường liên kết giữa ASEAN và các cơ chế hợp tác khu vực để tối ưu nguồn lực và nâng cao sức cạnh tranh.

Đại diện Ngân hàng ADB đề xuất 5 lĩnh vực trọng tâm: Tăng cường khả năng chống chịu của ngành Du lịch; Tạo điều kiện di chuyển thuận lợi và tiếp cận dễ dàng; Phát triển nguồn nhân lực du lịch bao trùm và bền bỉ; Phát triển du lịch bền vững; Chuyển đổi số và đổi mới sản phẩm du lịch

Ngoài ra, đại diện ADB còn đề xuất cơ cấu tổ chức hợp tác và cơ chế quản trị để đảm bảo thực hiện hiệu quả trong giai đoạn 2026-2030. Các nội dung này sẽ được củng cố trong Kế hoạch Phát triển Ngành Du lịch ASEAN 2026-2030, tái khẳng định cam kết tăng cường hợp tác khu vực và định vị ASEAN là điểm đến năng động, bền vững, sẵn sàng cho tương lai.

Xây dựng một ngành du lịch ASEAN năng động

Đại diện Ban Thư ký ASEAN bày tỏ lời cảm ơn tới Bộ Du lịch Philippines vì sự đón tiếp nồng hậu và khẳng định tầm quan trọng của ngành du lịch như một trụ cột then chốt của thịnh vượng khu vực. Trước đại dịch, du lịch đóng góp hơn 12% GDP ASEAN và tạo khoảng 32 triệu việc làm, đặc biệt cho thanh niên, phụ nữ, doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng như khu vực phi chính thức.

Dù mức phục hồi hiện tại chưa đạt thời kỳ trước đại dịch, ngành Du lịch vẫn tiếp tục đóng góp mạnh mẽ cho việc làm và thu nhập trong khách sạn, vận tải, bán lẻ, ẩm thực, nghệ thuật và thủ công.

Tầm nhìn cộng đồng ASEAN 2045 cùng Kế hoạch Cộng đồng Kinh tế ASEAN 2026-2030 cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của du lịch trong tăng trưởng kinh tế và thu hút đầu tư, với mục tiêu tăng trưởng tối thiểu 5% để đạt tầm nhìn 20 năm.

Ban Thư ký ASEAN kêu gọi các nước thành viên tập trung vào hành động thực tiễn và khả thi nhằm cụ thể hóa các chính sách đã được thông qua, đồng thời nhấn mạnh các yếu tố then chốt.

Trong đó, xây dựng hệ sinh thái du lịch bền vững, linh hoạt và bao trùm; thúc đẩy du lịch nội khối ASEAN để gia tăng nhu cầu khu vực và kết nối nhân dân; khai thác các phân khúc khách du lịch mới như tầng lớp trung lưu đang gia tăng, Gen Z, khách du lịch nữ, khách du mục kỹ thuật số (digital nomads - những người không làm việc cố định tại một nơi) và khách cao tuổi.

Đa dạng hóa sản phẩm du lịch gắn với xu hướng du lịch trải nghiệm, bền vững, và sáng tạo; nâng cấp kết nối hạ tầng đường không, đường bộ, đường biển để hỗ trợ tăng trưởng du lịch.

Thu hút đầu tư có trọng điểm vào hạ tầng du lịch, bao gồm vận tải, lưu trú, hạ tầng số và cơ sở du lịch bền vững

Thông điệp trọng tâm là xây dựng một ngành du lịch ASEAN năng động, bao trùm, sẵn sàng cho tương lai, đóng vai trò là động lực tăng trưởng và mang lại lợi ích thiết thực cho người dân và khu vực.

Đưa ASEAN thành điểm đến du lịch thống nhất, cạnh tranh và bền vững

Đại diện nước chủ nhà Philippines, với vai trò điều phối viên quốc gia cho việc xây dựng Chiến lược Ngành Du lịch ASEAN 2026 - 2030, khẳng định tầm quan trọng của hợp tác khu vực trong việc củng cố ngành Du lịch và bản sắc chung của Cộng đồng ASEAN.

Philippines tự hào tổ chức cuộc họp tham vấn tại đảo Boracay, biểu tượng của phục hồi du lịch bền vững và quản lý điểm đến dựa vào cộng đồng.

Cuộc họp được xem là nền tảng quan trọng để hình thành lộ trình du lịch ASEAN thống nhất, hướng tới tương lai và bao trùm, dựa trên sức mạnh tập thể, sự đa dạng văn hóa, di sản thiên nhiên và khát vọng chung của các quốc gia thành viên.

Chủ đề “Phát triển một tương lai bền vững và cạnh tranh cho Du lịch ASEAN” gắn liền với chiến dịch quốc gia “Love the Philippines”, không chỉ quảng bá vẻ đẹp thiên nhiên và văn hóa sôi động mà còn tôn vinh con người Philippines, lòng hiếu khách và sự ấm áp, được coi là cốt lõi trong trải nghiệm của du khách.

Đại diện Philippines trong phát biểu của mình nhấn mạnh: Sức mạnh của du lịch ASEAN không chỉ ở cảnh quan hay hạ tầng hiện đại, mà còn ở kết nối con người và câu chuyện văn hóa.

Tầm quan trọng của các cơ chế đa phương trong củng cố tinh thần đồng thuận, tôn trọng lẫn nhau và tăng cường giao lưu nhân dân.

Tầm nhìn du lịch sau 2025 hướng tới sự bền vững, thích ứng với tương lai, ứng dụng số, tôn trọng văn hóa, tăng cường kết nối nội khối, tạo điều kiện du lịch liền mạch, hỗ trợ các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSME) và du lịch cộng đồng.

Philippines khẳng định với sự hợp tác liên tục cùng các đối tác đối thoại và tổ chức quốc tế, ASEAN sẽ tiếp tục là điểm đến du lịch hàng đầu thế giới, nơi mỗi chuyến đi là câu chuyện chung, mỗi trải nghiệm văn hóa là cơ hội hiểu biết và mỗi hợp tác đóng góp vào thịnh vượng bền vững.

Tại phiên thảo luận về “Triển khai Kế hoạch Ngành Du lịch ASEAN 2026-2030 vì một tương lai bền vững và cạnh tranh”, trả lời câu hỏi: “Là một trong những điểm đến du lịch hàng đầu của ASEAN, Việt Nam có thể đóng vai trò gì trong việc thúc đẩy quá trình phục hồi du lịch khu vực, nâng cao năng lực cạnh tranh và đổi mới sáng tạo thông qua Kế hoạch Ngành Du lịch ASEAN giai đoạn 2026-2030?

Phó Cục trưởng Nguyễn Thị Hoa Mai cho biết: “Sau dịch Covid-19, du lịch Việt Nam đã phục hồi mạnh mẽ. Năm 2024, Việt Nam đón gần 18 triệu lượt khách quốc tế và hơn 110 triệu lượt khách nội địa. Nửa đầu 2025, Việt Nam đã đón gần 11 triệu khách quốc tế, khẳng định đà phục hồi hàng đầu khu vực”.

Phó Cục trưởng cũng thông tin tới các đại biểu về một số chính sách phát triển du lịch trong thời gian vừa qua của Việt Nam trong đó có việc mở rộng danh sách các quốc gia miễn thị thực; cải thiện chính sách e-visa.

“Hiện nay, ba trụ cột chính gồm: Phục hồi, nâng cao khả năng cạnh tranh và đổi mới được xem là nền tảng để du lịch Việt Nam tiếp tục phát triển và đóng góp vào hợp tác khu vực”, bà Hoa Mai nhấn mạnh.

Các điểm chính trong kế hoạch hợp tác và đóng góp vào phát triển du lịch ASEAN của Việt Nam: Hợp tác du lịch đa điểm đến. Việt Nam thúc đẩy các hoạt động kết nối điểm đến trong khu vực, bao gồm các sáng kiến một hành trình nhiều điểm đến như: Việt Nam - Lào - Campuchia - Thái Lan nhằm xây dựng hành lang du lịch liên quốc gia.

Đào tạo và chuẩn hóa chất lượng dịch vụ ASEAN bằng việc tăng cường hợp tác đào tạo nhân lực và chia sẻ tiêu chuẩn dịch vụ, đồng thời phát triển mô hình homestay và sản phẩm du lịch cộng đồng.

Du lịch bền vững và trách nhiệm xã hội với việc chú trọng hỗ trợ cộng đồng địa phương tham gia vào hoạt động du lịch để nâng cao đời sống, đặc biệt là người dân vùng sâu vùng xa và dân tộc thiểu số, thông qua phát triển sản phẩm thủ công và kết nối thị trường.

Đổi mới và công nghệ trong marketing du lịch: Ứng dụng công nghệ, dữ liệu thị trường, thông tin chính sách thị thực và phân tích thị trường để nâng cao hiệu quả xúc tiến.

Đẩy mạnh Chiến dịch quảng bá chung ASEAN, tham gia và đồng tổ chức các sự kiện, hội chợ du lịch khu vực và quốc tế, quảng bá ASEAN như một điểm đến chung.

Phó Cục trưởng khẳng định cam kết hợp tác chặt chẽ với các nước ASEAN nhằm xây dựng ASEAN trở thành điểm đến du lịch thống nhất, cạnh tranh và bền vững.