Khánh Hòa:
Mở rộng trải nghiệm từ biển lên rừng
VHO - Khánh Hòa từ lâu đã là thiên đường du lịch biển, nổi tiếng với những bãi cát trắng và làn nước trong xanh. Nhưng sau sáp nhập, vùng đất này đang đứng trước một bước ngoặt lịch sử. Không chỉ còn là điểm đến biển đảo, Khánh Hòa vươn lên trở thành một trung tâm du lịch văn hóa đa sắc màu, kết hợp hài hòa giữa vẻ đẹp thiên nhiên và những giá trị văn hóa lâu đời.

Sáp nhập không chỉ đơn thuần là việc mở rộng địa giới hành chính, mà còn là một cuộc “hôn phối” ngoạn mục giữa hai kho tàng tài nguyên văn hóa “khổng lồ”. Một bên là bản sắc văn hóa biển đảo đặc trưng của Khánh Hòa, một bên là di sản văn hóa Chăm phong phú, độc đáo của vùng đất mới.
Di sản văn hóa Chăm từ tháp cổ đến làng nghề
Ông Trần Đức Hà, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di sản văn hóa tỉnh Khánh Hòa cho biết: “Sau sáp nhập tỉnh Khánh Hòa sở hữu một kho tàng văn hóa vô giá với hơn 257 sản đã được xếp hạng, đặc biệt là di sản của người Chăm và Raglai. Nổi bật nhất chính là hệ thống tháp Chăm cổ kính, mang đậm dấu ấn kiến trúc độc đáo, huyền bí.
Nếu trước đây, du khách chỉ biết đến tháp Bà Pô Nagar uy nghiêm tại Nha Trang, thì giờ đây, hành trình khám phá có thể mở rộng đến các Di tích quốc gia đặc biệt khác như tháp Po Klong Garai, tháp Hòa Lai hay tháp Po Rome. Mỗi ngọn tháp là một câu chuyện lịch sử, một biểu tượng của nền văn minh Champa rực rỡ, thu hút không chỉ khách du lịch mà cả các nhà nghiên cứu lịch sử, văn hóa”.
Bên cạnh kiến trúc, văn hóa Chăm còn hiện hữu một cách sống động trong đời sống thường ngày của đồng bào. Đó là nghệ thuật làm gốm truyền thống Bàu Trúc, nghề thủ công đãđược UNESCO ghi danh vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp. Nơi đây, du khách có thể trực tiếp chiêm ngưỡng các nghệ nhân tạo ra những sản phẩm gốm mộc mạc, tinh xảo bằng phương pháp thủ công độc đáo. Hay làng dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp, nơi lưu giữ những hoa văn truyền thống, mỗi tấm vải đều kể một câu chuyện về cuộc sống, tín ngưỡng của người Chăm.
Sự giao thoa văn hóa còn thể hiện rõ nét qua các lễ hội truyền thống. Lễ hội Katê và Lễ vía Bà Pô Nagar không còn là những nghi thức riêng của cộng đồng Chăm mà đãtrở thành ngày hội chung của các dân tộc anh em. Du khách quốc tếvà trong nước đều háo hức hòa mình vào không khí trang trọng, linh thiêng của phần lễ và sự sôi động của phần hội, chiêm ngưỡng những điệu múa Apsara uyển chuyển, lắng nghe tiếng trống Ginăng, kèn Saranai vang vọng. Những lễ hội này không chỉ là dịp để người dân bày tỏ lòng tôn kính với thần linh, cầu mong mưa thuận gió hòa, mà còn là sản phẩm du lịch văn hóa độc đáo, mang lại những trải nghiệm chân thực và sâu sắc.
Nền tảng vững chắc
Sự sáp nhập đã tạo ra một nền tảng vững chắc để Khánh Hòa đa dạng hóa sản phẩm du lịch, thoát khỏi sự phụ thuộc vào du lịch biển truyền thống. Ông Nguyễn Anh Vũ, Chủ tịch Hiệp hội du lịch Ninh Thuận, tỉnh Khánh Hòa cho rằng, sau sáp nhập khách du lịch có rất nhiều lựa chọn khi đến Khánh Hòa du lịch. Khi các tour du lịch sẽ được thiết kế lại, kết nối các di sản văn hóa ven biển và trên núi, tạo nên một hành trình khám phá di sản, lễ hội và lối sống địa phương. Khách du lịch có thể dành buổi sáng tắm biển Nha Trang, buổi chiều tham quan tháp cổ, tối thưởng thức ẩm thực Chăm và cuối tuần leo núi ở vườn quốc gia.
Cùng với đó, Vườn quốc gia Núi Chúa và Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà sẽ trở thành điểm nhấn mới. Những tuyến trekking, leo núi, khám phá hệ sinh thái đa dạng sẽ thu hút du khách yêu thiên nhiên, thích phiêu lưu. Song song với đó là các tour du lịch nông nghiệp, đưa du khách đến thăm vườn nho, vườn táo, thưởng thức đặc sản tươi ngon tại chỗ, từ đó hiểu hơn về đời sống của người dân địa phương.
Ngoài ra, ẩm thực luôn là một phần quan trọng của du lịch văn hóa. Sự kết hợp giữa hải sản Nha Trang nổi tiếng và các món ăn đặc trưng của vùng Ninh Thuận (cũ) như bánh căn, thịt cừu, nho khô... sẽ tạo nên một hành trình ẩm thực hấp dẫn, thỏa mãn mọi giác quan của du khách.
Ông Nguyễn Văn Hòa, Giám đốc SởVHTTDL tỉnh Khánh Hòa cho biết: “Tỉnh Khánh Hòa đã xác định du lịch - dịch vụ là một trong bốn trụ cột phát triển chính, với mục tiêu đến năm 2030 đón 20,5 triệu lượt khách và du lịch đóng góp 15% GRDP, 20% tổng thu ngân sách”. Điều này cho thấy sự quyết tâm biến Khánh Hòa thành một trung tâm du lịch lớn, có vị thếnổi bật trên bản đồ du lịch quốc gia và quốc tế.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, tỉnh đãvà đang triển khai nhiều đề án quan trọng. Điển hình là đề án bảo tồn và phát huy giá trị Lễ hội Katê của đồng bào Chăm, với số vốn đầu tư hơn 10 tỉđồng. Đề án này không chỉ giúp bảo tồn các nghi thức, nghi lễ truyền thống mà còn lồng ghép văn hóa vào chương trình học đường và hoạt động du lịch, đảm bảo giá trị di sản được lan tỏa rộng rãi. Việc phát triển du lịch văn hóa không chỉ mang lại lợi ích kinh tếmà còn góp phần quan trọng vào việc bảo tồn các giá trị truyền thống, thúc đẩy du lịch cộng đồng và phát triển bền vững.
Người dân địa phương, đặc biệt là các nghệ nhân làng nghề, sẽ có thêm cơ hội để sống với nghề, cải thiện đời sống. Đây là một vòng tròn tích cực: Văn hóa được bảo tồn, du lịch phát triển và đời sống người dân được nâng cao. Sự sáp nhập hành chính đã mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành Du lịch Khánh Hòa. Không còn đơn thuần là du lịch biển, Khánh Hòa đang trỗi dậy với vị thếcủa một điểm đến đa năng, nơi du khách có thể khám phá biển cả bao la, rừng núi hùng vĩ và kho tàng văn hóa Chăm cổ kính. Đây chính là “cú hích” để du lịch Khánh Hòa vươn lên tầm cao mới, trở thành một điểm đến đầy tiềm năng và sức hút.