Kiến tạo hệ sinh thái lữ hành trong kỷ nguyên mới

VHO - Diễn ra tại Quảng Ninh ngày 21.11, Diễn đàn Lữ hành Việt Nam 2025 là tâm điểm của Ngày Lữ hành Việt Nam 2025, nơi hội tụ những quan điểm chiến lược, những gợi mở chính sách và những mô hình đổi mới phù hợp với xu hướng phát triển của du lịch toàn cầu.

Lữ hành - lực lượng tiên phong trong kỷ nguyên vươn mình

Diễn đàn Lữ hành Việt Nam 2025 không chỉ là một cuộc gặp mặt nghề nghiệp mà đã trở thành không gian hoạch định chiến lược, nơi cơ quan quản lý, chuyên gia và doanh nghiệp cùng tái định vị vai trò của lữ hành trong giai đoạn đất nước bước vào kỷ nguyên tăng trưởng mới.

Những định hướng được chia sẻ tại diễn đàn cho thấy lữ hành không còn là “hoạt động bán tour”, mà là ngành dịch vụ sáng tạo, làm giàu trải nghiệm, dẫn dắt xu thế và nâng tầm thương hiệu du lịch Việt Nam.

Trong phát biểu khai mạc, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam Vũ Thế Bình nhấn mạnh vai trò đặc biệt của lữ hành, bộ phận chỉ chiếm 10% lao động trực tiếp nhưng lại giữ “tính bao trùm” và tạo động lực thúc đẩy toàn ngành.

Ông gọi đây là thời điểm đội ngũ lữ hành phải đổi mới mạnh mẽ cả tư duy và hành động để đi cùng tốc độ phát triển của đất nước đang hướng tới mục tiêu “giàu mạnh, hùng cường”.

Từ phía cơ quan quản lý, Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Hà Văn Siêu đặt vấn đề tái định vị hoạt động lữ hành trong bối cảnh chuyển đổi mạnh mẽ của thị trường khách.

Ông cho rằng doanh nghiệp lữ hành phải chuyển từ “làm du lịch” sang phát triển dịch vụ sáng tạo, từ bán số lượng sang kiến tạo giá trị, một bước chuyển không thể chậm trễ trong xu hướng khách tự đặt - tự đi (FIT) gia tăng nhanh chóng.

"Đã đến lúc chúng ta phải chuyển từ tư duy “làm du lịch” sang tư duy phát triển du lịch chuyên nghiệp, hiện đại và bền vững. Hoạt động lữ hành không chỉ dừng ở việc tổ chức tour, mà phải là lĩnh vực dịch vụ sáng tạo, kiến tạo trải nghiệm, đóng góp vào định vị thương hiệu du lịch Việt Nam trên bản đồ thế giới", ông nói.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần mạnh dạn đổi mới mô hình kinh doanh, từ chiều rộng sang chiều sâu; từ chạy theo số lượng sang chú trọng chất lượng, đặc trưng và giá trị thực của sản phẩm du lịch.

Ông Hà Văn Siêu đồng thời đưa ra lời cảnh báo: Nếu doanh nghiệp không số hóa, không nắm dữ liệu khách hàng, không tạo giá trị mà khách không thể tự làm, thì sẽ bị các nền tảng OTA và các mô hình trung gian mới vượt qua.

Ngược lại, những doanh nghiệp biết “bắt nhịp” sẽ mở ra không gian tăng trưởng hoàn toàn mới, vượt khỏi giới hạn của tour truyền thống.

Quảng Ninh không còn mùa du lịch mà chỉ còn mùa du lịch rất đông

Là đơn vị đăng cai, Quảng Ninh mang đến Diễn đàn một câu chuyện rất thuyết phục: Đổi mới tư duy không còn nằm trên văn bản mà đã trở thành hành động cụ thể, đem lại kết quả rõ rệt.

“Quảng Ninh xác định “đổi mới tư duy” là mệnh lệnh hàng đầu. Chúng tôi đã quyết liệt thay đổi mô hình tăng trưởng, chuyển từ phát triển theo chiều rộng sang ưu tiên chiều sâu, lấy chất lượng, hiệu quả, giá trị gia tăng và trải nghiệm của du khách làm thước đo”, ông Nguyễn Việt Dũng, Giám đốc Sở VHTTDL Quảng Ninh nói.  

Trong 10 tháng đầu năm 2025, Quảng Ninh đón 18,43 triệu lượt khách, doanh thu tăng 21%, một chỉ số cho thấy tỉnh đã thực sự chuyển từ phát triển theo chiều rộng sang chiều sâu, tập trung vào dòng khách có chi tiêu cao và lưu trú lâu hơn.

Lãnh đạo Sở VHTTDL nhấn mạnh đây là thành quả của cách tiếp cận coi chất lượng và giá trị trải nghiệm là thước đo chính của tăng trưởng du lịch.

Quảng Ninh đang kiến tạo hành trình “Từ di sản đến di sản” và phát triển “kinh tế di sản”, dựa trên thế mạnh nổi trội về văn hoá - lịch sử.

Bên cạnh Vịnh Hạ Long, Quần thể Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc vừa được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa thế giới hồi giữa năm 2025, cùng với hơn 600 di tích và di sản khác, đây là nền tảng để tỉnh phát triển mạnh “kinh tế di sản”.

Song hành với bảo tồn, Quảng Ninh chủ động tạo ra những giá trị văn hoá mới. Các sự kiện như Hạ Long Concert 2025 hay Concert Quảng Ninh - Đất Mỏ anh hùng vừa được tổ chức thành công đã trở thành sản phẩm du lịch sự kiện thu hút hơn 30.000 người tham gia trực tiếp, hàng trăm ngàn lượt xem trực tuyến, tạo hiệu ứng truyền thông mạnh mẽ.

Đồng thời, tỉnh cũng đề xuất đăng cai các sự kiện mang tầm quốc gia, quốc tế như: Liên hoan Múa rối quốc tế, Liên hoan Xiếc quốc tế, Liên hoan Phim quốc tế 2026, cùng hàng loạt giải thể thao cấp quốc gia, quốc tế.

Tất cả đang góp phần định vị Quảng Ninh là một điểm đến của các sự kiện quốc tế, tăng cường quảng bá “Một hành trình, hai di sản” tới bạn bè trong nước và thế giới.

Quảng Ninh cũng dẫn đầu cả nước khi đưa công nghệ vào du lịch cấp phường, trường hợp “Nền tảng du lịch thông minh Bãi Cháy” với bản đồ số, trải nghiệm VR360 và trợ lý ảo AI hỗ trợ đa ngôn ngữ.

Đây là mô hình được nhiều doanh nghiệp và địa phương quan tâm bởi khả năng tạo ra trải nghiệm liền mạch cho du khách và giải phóng nhân lực truyền thống khỏi các khâu phục vụ cơ bản.

Cùng với đó là nhóm hành động chiến lược: Du lịch xanh và ứng dụng AI, vận hành nhãn sinh thái “Cánh buồm xanh”, giảm rác thải nhựa, phát triển mô hình cộng đồng bền vững tại Bình Liêu.

Quảng Ninh tổ chức thành công các sự kiện quốc gia, quốc tế và trở thành điểm đến hàng đầu của thị trường MICE cả nước.

Nhìn từ xu thế toàn cầu: Lữ hành tái định vị vai trò trong hệ sinh thái số

Phần tham luận của TS. Nguyễn Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Kinh tế Du lịch phác hoạ bức tranh toàn cảnh về sự dịch chuyển mạnh mẽ của ngành du lịch sau đại dịch.

Các nền tảng trực tuyến, du khách 4.0, sự “phi trung gian hóa” đã buộc doanh nghiệp phải nhìn lại mô hình kinh doanh, xác định lại giá trị cốt lõi và tìm cách chiếm lại quyền kiểm soát dữ liệu khách hàng.

Ông cho rằng doanh nghiệp lữ hành Việt Nam đứng trước hai lựa chọn: Hoặc trở thành “vệ tinh” của các nền tảng quốc tế, phụ thuộc vào thuật toán và biên lợi nhuận thấp. Hoặc tái định vị vai trò thành nhà kiến tạo trải nghiệm, dẫn dắt chuỗi giá trị nội dung - sản phẩm - dịch vụ - cảm xúc, từ đó mở ra cơ hội phát triển bền vững.

Những nhận định này trùng với định hướng “đổi mới tư duy - đổi mới hành động” mà cơ quan quản lý đặt ra là chuyển từ vận hành truyền thống sang vận hành công nghệ; từ bán dịch vụ sang bán giá trị chuyên sâu; từ hoạt động đơn lẻ sang liên kết hệ sinh thái.

Cần một bước chuyển mạnh trong tư duy sản phẩm và thương hiệu quốc gia

Ông Phạm Hà, Chủ tịch Lux Group, nhìn nhận thị trường hiện nay đang bộc lộ khoảng trống về chiều sâu văn hoá trong sản phẩm.

Những giá trị độc bản, thứ làm nên sức nặng cạnh tranh vẫn chưa được khai thác đến tận cùng; thương hiệu du lịch quốc gia chưa có sức lan toả tương xứng và truyền thông trên mạng xã hội còn thiếu cảm xúc, khó chạm vào trái tim của du khách.

Từ thực tế hoạt động của chính doanh nghiệp mình, ông nhấn mạnh: “Việt Nam cần có một thương hiệu du lịch quốc gia mới để thích ứng với kỷ nguyên mới của đất nước”.

Với Lux Group, đơn vị nhiều lần nhận giải thưởng quốc tế, ông Phạm Hà khẳng định hướng đi bền vững nhất chính là du lịch văn hoá. Theo ông, văn hoá không chỉ là tài nguyên, mà là động lực phát triển mạnh mẽ nhất.

Những sản phẩm mà Lux Group từng tiên phong, từ việc đưa bộ sưu tập nghệ thuật lên du thuyền, kể câu chuyện văn hoá bằng ngôn ngữ của du lịch, đến các tour Net Zero hay việc “làm sống lại” không gian ca trù trên biển, đều chứng minh rằng giá trị trải nghiệm mới là điều giữ chân du khách.

“Chúng ta không bán bữa ăn hay hành trình; chúng ta bán những trải nghiệm có khả năng chạm tới ký ức du khách”, ông chia sẻ.

Ông Phùng Quang Thắng, Chủ tịch Liên Chi hội Du lịch Xanh Việt Nam nhấn mạnh rằng du lịch thế giới và Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển dịch mạnh mẽ sang mô hình du lịch xanh và bền vững.

Điều này đòi hỏi doanh nghiệp lữ hành phải thay đổi cả tư duy lẫn phương thức vận hành, từ nhận thức về du lịch xanh đến cách thiết kế sản phẩm, tổ chức dịch vụ và xây dựng thương hiệu.

Ông cho rằng các doanh nghiệp cần tái cấu trúc mô hình hoạt động dựa trên dữ liệu và công nghệ, trong đó ứng dụng AI sẽ trở thành công cụ quan trọng để xây dựng sản phẩm mới, tối ưu quản trị hành trình, dự báo nhu cầu và cải thiện chất lượng trải nghiệm.

Ông Thắng cũng đưa ra khuyến nghị rõ ràng: Doanh nghiệp phải sớm chuẩn hoá hệ thống quản trị xanh, phát triển sản phẩm lấy yếu tố xanh làm nền tảng sáng tạo, và gắn yếu tố này vào chiến lược xây dựng thương hiệu.

Hiệp hội Du lịch Việt Nam hiện đã ban hành Bộ tiêu chí du lịch xanh, giúp các đơn vị có thể áp dụng ngay vào chuyển đổi phù hợp với năng lực từng doanh nghiệp.

Lữ hành Việt Nam đã bước vào giai đoạn kiến tạo

Ở một góc độ khác, ông Cao Trí Dũng, Chủ tịch Liên Chi hội Lữ hành Việt Nam, nhấn mạnh rằng ngành du lịch đang đứng trước yêu cầu đổi mới bắt buộc.

Theo ông, lữ hành Việt Nam cần chủ động bước vào giai đoạn sáng tạo mạnh mẽ hơn: Xây dựng những sản phẩm có dấu ấn riêng, tạo được sự khác biệt, đồng thời đẩy nhanh ứng dụng công nghệ trong quản lý, vận hành, thiết kế sản phẩm và số hoá cơ sở dữ liệu.

Tuy nhiên, ông cũng lưu ý, chuyển đổi số không thể thực hiện theo phong trào hay chạy theo xu hướng.

Mỗi doanh nghiệp cần xác định rõ mục tiêu, nhu cầu vận hành, năng lực tài chính và nguồn nhân lực trước khi đầu tư. Việc lựa chọn đúng nền tảng, đầu tư đúng trọng tâm sẽ giúp doanh nghiệp phát huy hiệu quả, tránh lãng phí và bảo đảm sự bền vững.

Diễn đàn Lữ hành Việt Nam 2025 cho thấy lữ hành đã thoát khỏi vai trò “bán tour” truyền thống để trở thành lực lượng sáng tạo, dẫn dắt xu hướng và định vị thương hiệu quốc gia.

Những tư duy mới, mô hình mới và cam kết mới được hình thành tại Quảng Ninh sẽ tạo nên động lực mạnh mẽ cho ngành du lịch trong năm 2025 và những giai đoạn tiếp theo.

Khi đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình, lữ hành với vai trò kết nối dòng chảy du khách chính là lực lượng tiên phong tạo nên sức bật mới của du lịch Việt Nam.

Lễ trao Bằng khen của Hiệp hội Du lịch Việt Nam kết thúc Diễn đàn trong tinh thần ghi nhận nỗ lực đổi mới và khích lệ doanh nghiệp tiếp tục đi đầu trong kiến tạo sản phẩm của du lịch Việt Nam.