Quảng Nam kiến nghị Chính phủ trình Quốc hội ban hành Luật Sâm Việt Nam

VHO - UBND tỉnh Quảng Nam vừa có tờ trình số 4570 gửi Thủ tướng Chính phủ kiến nghị, đề xuất một số chủ trương về chương trình phát triển sâm Ngọc Linh trên địa bàn tỉnh này.

 Quảng Nam là một trong 2 địa phương (cùng với tỉnh Kon Tum) có cây đặc hữu sâm Ngọc Linh được xem là cây quốc bảo của Việt Nam.

Thời gian qua tỉnh đã có nhiều chủ trương, chính sách để bảo tồn, khuyến khích phát triển ở khu vực này, nhất là phát triển cây dược liệu dưới tán rừng gắn với công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng.

Theo UBND tỉnh Quảng Nam, công tác bảo tồn, phát triển cây sâm Ngọc Linh trong thời gian qua đã đạt được một số kết quả bước đầu, bên cạnh đó, còn rất nhiều khó khăn, vướng mắc cần giải quyết như:

Theo Nghị định số 84 của Chính phủ thì sâm Ngọc Linh (tự nhiên) thuộc nhóm IA do Cơ quan quản lý CITES cấp mã số cơ sở nuôi, trồng vì mục đích xuất khẩu. Nhưng đến nay, chưa có văn bản hướng dẫn, quy định cụ thể để xác định thế nào là sâm Ngọc Linh (tự nhiên) và sâm Ngọc Linh nuôi trồng nhân tạo.

Do đó, rất khó khăn trong việc tham mưu, đề xuất cấp mã số cho cơ sở nuôi, trồng đối với sâm Ngọc Linh (tự nhiên) và triển khai phát triển sản xuất, kinh doanh, hướng đến xuất khẩu đối với sâm Ngọc Linh nuôi trồng nhân tạo. Qua đó, ảnh hưởng đến việc phát triển sản xuất, quản lý cây sâm Ngọc Linh trên địa bàn tỉnh.

Tỉnh đã có nhiều cơ chế chính sách nhằm phát triển sâm Ngọc Linh tại địa phương nhưng chưa đủ mạnh; khả năng thu hút đầu tư, phát triển, xây dựng hình thành các nhà máy, khu công nghiệp dược còn nhiều hạn chế. Chưa hình thành được các vùng sản xuất dược liệu nguyên liệu tập trung theo GACP.

Việc bảo tồn và phát triển cây Sâm Ngọc Linh của tỉnh vẫn chưa thể triển khai một cách bài bản, phát triển manh mún, mạnh ai nấy làm và chưa thể phát triển thành hàng hóa.

Bên cạnh công tác trồng, sản xuất thì việc đồng bộ các công trình về kết cấu hạ tầng giao thông thực hiện liên kết vùng sâm chủ yếu dựa vào nguồn lực địa phương nên còn rất nhiều hạn chế; chưa đảm bảo và tương xứng với nhu cầu phát triển hàng hoá, du lịch và kêu gọi các nguồn đầu tư đủ mạnh để phát triển vùng sâm Ngọc Linh.

Để đạt được các mục tiêu nêu trên và đảm bảo tính khả thi trong quá trình thực hiện các Đề án, dự án về phát triển sâm Ngọc Linh dự kiến triển khai trong thời gian tới trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, UBND tỉnh Quảng Nam kính đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quan tâm, chỉ đạo các Bộ, ngành trung ương hỗ trợ một số nội dung sau:

Chính phủ quan tâm chủ trì sơ kết thực hiện Quyết định số 611 Thủ tướng Chính phủ về Chương trình phát triển sâm Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045; làm cơ sở cho các tỉnh đánh giá kết quả đạt được và có những kiến nghị về khó khăn, vướng mắc trong thời gian tới để thực hiện.

Chính phủ chủ trương đầu tư hạ tầng thủ phủ vùng sâm Ngọc Linh như: Nâng cấp quốc lộ 40B (đoạn huyện Bắc Trà My - giáp tỉnh Kon Tum, dài 45 km), tỉnh Quảng Nam chịu kinh phí giải phóng đền bù; dự kiến kinh phí khoảng 1.500 tỉ.

Đầu tư xây dựng tuyến đường chiến lược vùng sâm Ngọc Linh (dài 60 km); dự kiến kinh phí khoảng 911 tỉ đồng.

Tỉnh Quảng Nam cũng kiến nghị Chính phủ có chủ trương trình Quốc hội ban hành Luật Sâm Việt Nam.

Kêu gọi và thu hút các tập đoàn lớn vào đầu tư phát triển sâm tại Quảng Nam; Chọn 1 ngày trong năm người dân Việt Nam dùng sâm Việt Nam (đề xuất ngày 1.8 hằng năm).

Bộ NN&PTNT sớm quan tâm hướng dẫn việc thuê dịch vụ môi trường rừng trồng sâm Ngọc Linh và dược liệu theo Điều 248, Luật Đất đai năm 2024.

Bộ VHTTDL thống nhất tổ chức Lễ hội Sâm quốc gia tại Quảng Nam vào năm 2025; Chương trình phát triển du lịch sâm Việt Nam.

Bộ Y tế sớm thẩm định và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển và hình thành Trung tâm công nghiệp dược liệu tại tỉnh Quảng Nam với sâm Ngọc Linh là cây chủ lực; Có cơ chế đưa sản phẩm sâm Việt Nam vào bảo hiểm y tế; Đánh giá hội dược điển về các tiêu chuẩn sâm Ngọc Linh.

Bộ Khoa học và Công nghệ đề xuất các đề tài, chương trình nghiên cứu về sâm Ngọc Linh (di thực sâm xuống độ cao thấp hơn có điều kiện tương đồng, công nghiệp sâm,…).