Hội chứng khoe...

VHO - Xem mạng xã hội không khó để thấy có rất nhiều sự khoe khoang. Nếu cho rằng đó là quyền của cá nhân không nên khắt khe xét đoán, tuy nhiên, ngay cả báo mạng cũng thấy xuất hiện hình thức PR, khoe mẽ. Sự khoe khoang xuất hiện quá nhiều, như một hội chứng, “chiếm sóng” nhiều nơi.

Giữa các tin tức thời sự diễn ra khắp đó đây, người ta thấy xuất hiện những bài báo không biết xếp vào thể loại gì, như vòng một, vòng ba của người đẹp nọ hút mắt thế nào, đám cưới cô dâu vàng đeo đầy cổ ra sao... Nó là tin tức, là thời sự, là sự kiện? Hình như không phải

 Thuộc loại nhiều là khoe “body”, phô thân hình hấp dẫn, thường ở các nữ diễn viên, nữ người mẫu, ở các hoa hậu, á hậu. Không phải “tự” đối tượng nói ra, mà là của những cây bút chuyên lăng-xê “nịnh đầm”, có lẽ để cho nó “khách quan”. Có khi là thân hình của một người trẻ nào đó; Có khi là vóc dáng của một người đã có tuổi, sống đơn thân, nhưng xem ra còn rất “ngon”… Các bài này thường đi kèm theo các kiểu ăn mặc “kín kín hở hở” hoặc mặc mà như không của các người đẹp.

Cũng không ít chuyện khoe giàu. Đó là các nàng, các chàng dùng đồ hiệu tiền tỉ, các đại gia có tài sản kếch sù, có biệt phủ xa hoa đồ sộ, xe hơi sang trọng bóng loáng. Và thường sự giàu này gắn với sự đẹp, chủ nhân đẹp, tình nhân đẹp, vợ chồng đẹp, con cái đẹp, khiến người xem cảm thấy họ như đang ở một thế giới khác, thế giới thượng đẳng. Có người khoe cây cảnh tiền tỉ. Có người khoe đang ngao du ở chốn sang trọng nước ngoài.

Thứ ba là hội chứng khoe tài giỏi. Khoe giỏi thường dành cho các nghệ sĩ, giọng hát, tài biểu diễn. Có người khoe làm cái nọ cái kia, làm thơ viết sách. Có những trường hợp sách “cọp” của người khác, “chế biến”, “lắp ráp” nhưng lại cũng được nhiều người tán thưởng.

Thứ tư là hội chứng khoe đạo đức. Một nhân vật nào đó đánh bóng bằng lòng tốt giúp đỡ người khó khăn, bạn đồng nghiệp. Thực tế, có đạo đức cao siêu gì cũng phải cụ thể bằng hành động, như anh có đem tiền ra giúp người khác không chứ không phải bằng lời nói suông. Tôi sực nhớ hồi đất nước còn nhiều khó khăn, một địa phương tổ chức buổi vận động giúp đỡ người nghèo, ông chủ nọ sẵn lòng góp quỹ từ thiện mấy trăm triệu đồng, nếu sự việc “ngắt” ở đây kể cũng là OK rồi, ai dè ông kèm theo cái đuôi: Địa phương kia phải dành cho ông con sông làm thủy điện! Khoe trên mạng, nên ngắt “cái đuôi” đi cho nó “đẹp”!

Báo mạng và mạng xã hội chừng như là mảnh đất tốt để hội chứng khoe khoang nảy nở. Xưa nay, người ta đã không thích những kẻ hay khoe khoang, “ba hoa chích chòe”. Có những người giỏi thực sự người ta chẳng màng đánh bóng cho mình, cứ để “hữu xạ tự nhiên hương”. Thói đời “tốt khoe xấu che” nên nhiều người điềm tĩnh hẳn phải băn khoăn: Kẻ rêu rao trên mạng khiến dân tình tán thưởng kia, sự thực trong đời ra sao? Người xưa nói: Xấu làm tốt, dốt nói chữ, kẻ xấu thường làm ra vẻ là tốt, còn người dốt thì hay khoe khoang chữ nghĩa. Lại nhớ hồi mới phổ biến điện thoại bàn, có nhà khoa học nọ lặng lẽ đến mức không trực tiếp nghe điện thoại mà giao cho trợ lý của mình, có điện thoại di dộng thì anh không dùng điện thoại di động, có điện thoại thông minh thì anh không dùng mạng xã hội, nghĩa là không post, không like, không share, không comment chi cả. Với anh, mọi sự cứ để tự nhiên như nó vốn có. Quen sợ dạ, lạ sợ áo quần, người gần còn chưa biết được lòng dạ thế nào, huống là những người ở xa, chỉ gặp trên mạng!

Có những người không khoe trên mạng, mà khoe ở thực tế: Người khác làm biệt thự, thì họ cũng làm biệt thự, to hơn, lớn hơn, lộng lẫy hơn. Cũng có người khoe khoang nhưng lại ngụy trang bằng chiếc áo… khiêm tốn, dân gian gọi là “khiêm tốn bằng bốn tự kiêu”.

Con người khi nỗ lực đạt được thành quả nào đó, người ta hưng phấn, khoe ra để người khác chia sẻ, không hẳn là chuyện dở. Nhưng khoe bằng cách bóp méo sự thật, che giấu cái xấu sau lưng cũng bằng đánh lừa người khác. Một mặt trên mạng người ta chửi bới nhau, mặt khác lại khen nhau, mà đều không biết rõ sự tình thế nào. Ông Tú Xương có bài thơ Năm mới chúc nhau bởi thấy “ngứa tai” khi nghe “tương tác” của những kẻ khoe khoang chúc tụng nhau: Lẳng lặng mà nghe nó chúc giàu…; Lẳng lặng mà nghe nó chúc sang… 

CAO CHƯ