Lễ hội “Pang A“- nét văn hóa, tín ngưỡng độc đáo của người La Ha

VHO - Ngày 9.10, trong khuôn khổ các hoạt động kỷ niệm 130 năm thành lập tỉnh Sơn La, đã diễn ra trích đoạn nghi lễ truyền thống lễ hội "Pang A" do các nghệ nhân, diễn viên quần chúng dân tộc La Ha, xã Mường La trình diễn.

Người La Ha là một một trong 15 dân tộc có dân số rất ít người của nước ta (dưới 10.000 người). Ở Sơn La người La Ha sinh sống tập trung tại Mường La, Thuận Châu, Mộc Châu và Quỳnh Nhai. Người La Ha ở Sơn La hiện còn lưu giữ nhiều nét văn hóa truyền thống cùng những phong tục, tập quán tín ngưỡng đặc trưng riêng độc đáo mang đậm bản sắc văn hóa tộc người. Trong đó có lễ hội " Pang A" - một lễ hội dân gian có tính nhân văn, đáp ứng đời sống tâm linh của phần lớn bộ phận cư dân trong cộng đồng người La Ha. 

Theo truyền thống, lễ hội "Pang A" gồm có hai phần lễ và hội đan xen với mục đích cảm ơn trời đất, thần linh, tổ tiên đã che trở cho mọi người được khỏe mạnh, mùa màng tươi tốt.

Trích đoạn nghi lễ truyền thống lễ hội "Pang A" do các nghệ nhân, diễn viên quần chúng dân tộc La Ha, xã Mường La trình diễn, được tái hiện đầy đủ theo hình thức sân khấu hóa, nghi lễ thực hiện xung quanh cây nêu “Xặng pang”, gồm cây móc tượng trưng cho trâu đen, cây chuối tượng trưng cho trâu trắng.

Trên cây móc trang trí nhiều vật dụng liên quan đến đời sống sinh hoạt hằng ngày như sợi sỏi xôm, cống mạy, con ve, quả còn, chim cu gáy, hoa ban, chiếc kiếm, cày, bừa… Khi mọi người chuẩn bị xong, thầy mo bắt đầu cúng mời tổ tiên, thần thánh trên trời, thần núi rừng, sông suối, thổ công, thổ địa về chứng dám cho lòng thành của bà con dân bản, cầu mong phù hộ cho mọi người có cuộc sống bình yên, mùa màng bội thu. 

Sau phần lễ lễ, bà con dân bản cùng nhau múa cầu mưa, múa khăn, múa kiếm, múa trống, thi ném còn và cùng nhau gõ tăng bu, say sưa múa xòe tạo không khí ngày hội thêm tưng bừng, náo nhiệt bày tỏ vui mừng vì thầy cúng đã hoàn thành lễ nghi quan trọng.

Điệu múa đặc biệt trong lễ hội "Pang A" là múa "Sừng lừng" mô tả tín ngưỡng phồn thực, cầu mong cho con người khỏe mạnh, vạn vật sinh sôi nảy nở của dân tộc La Ha. Các điệu múa gần gũi với cuộc sống hằng ngày, mang đậm bản sắc dân tộc La Ha, phản ánh các hoạt động lao động sản xuất, ước nguyện các vị thần phù hộ cho mưa thuận gió hòa, cây cối tốt tươi, bản làng yên vui, dòng tộc phát triển, hạnh phúc.

Lễ hội " Pang A" của đồng bào dân tộc La Ha là hình thức sinh hoạt văn hóa mang tính nhân văn đặc sắc, giúp nâng cao đời sống tinh thần, làm tăng niềm tin và nghị lực sống, biết hướng thiện, tránh cái xấu, biết đối nhân xử thế và nêu cao tình đoàn kết dân tộc vượt qua thử thách, khó khăn của cuộc sống.