Làng “biệt lập” người Ba Na nằm giữa rừng già sẽ có điện, đường

VHO - Đó là làng O2, thuộc xã Vĩnh Kim, huyện Vĩnh Thanh (Bình Định). Một trong 2 làng “biệt lập” có đồng bào sinh sống tại tỉnh Bình Định chưa có lưới điện quốc gia trong hàng chục năm qua.

Hiện thôn O2 (hay gọi làng O2) có 54 hộ dân với hơn 200 nhân khẩu, hầu hết là đồng bào Ba Na, đời sống bà con còn nhiều khó khăn. Trong thời gian qua, các hộ dân được lắp pin năng lượng điện mặt trời nhưng vẫn chưa đáp ứng nhu cầu sử dụng của người dân; ngoài ra, tại làng còn có 3 máy phát điện, tuy nhiên các máy phát điện này đã bị hư hỏng không thể sửa chữa được.

Làng O2, xã Vĩnh Kim là địa bàn đặc biệt khó khăn của tỉnh Bình Định, nằm biệt lập trong khu vực địa hình độ dốc lớn, chưa có tuyến đường giao thông để đi đến thôn, điều kiện giao thông cách trở và việc cấp điện từ lưới điện quốc gia cho làng O2 hiện nay là rất khó khăn, khó có thể thực hiện được (kinh phí đầu tư rất lớn và vướng rừng tự nhiên).

Theo UBND tỉnh Bình Định, phương án cấp điện cho làng O2 trong giai đoạn hiện nay là tiếp tục sử dụng nguồn điện tại chỗ, với quy mô xây dựng hệ thống điện năng lượng mặt trời công suất khoảng 33kWp (60 tấm pin, công suất 550Wp/tắm) có kèm theo bộ lưu trữ điện; máy phát điện diesel loại 3 pha, công suất 30kVA để đáp ứng nhu cầu sử dụng của người dân khi thời tiết không đảm bảo cho nguồn điện từ năng lượng điện mặt trời và cải tạo lại hệ thống lưới điện hạ áp để cấp điện cho các hộ dân.

Hôm làm việc (ngày 9.8) vừa qua, UBND tỉnh Bình Định đề nghị Bộ Công thương chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam sớm bố trí nguồn kinh phí để đầu tư lưới điện quốc gia cung cấp cho người dân, đáp ứng mong mỏi của bà con nơi đây.

Tại buổi làm việc, Tập đoàn Điện lực Việt Nam cho hay, thôn O2 thực hiện theo chương trình cấp điện cho vùng miền núi và hải đảo (theo Quyết định số 2081/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo giai đoạn 2013 – 2020). Tập đoàn sẽ thu xếp vốn 15%, còn lại 85% là vốn ngân sách.

Lãnh đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam cũng thông tin, báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án đã được phê duyệt từ năm 2015, tuy nhiên vẫn chưa có vốn. Tập đoàn đã giao cho Tổng công ty Điện lực miền Trung khảo sát cách thức triển khai.

Đồng thời mong muốn tỉnh Bình Định hỗ trợ trong khi thực hiện dự án, bởi thôn O2 nằm giữa rừng, chắc chắn việc thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng rừng rất khó khăn.

Theo Tổng công ty Điện lực miền Trung, tại thôn O2, qua rà soát khối lượng các đường dây, trạm biến áp đã nằm trong dự án 2081 đã được duyệt báo cáo kinh tế kỹ thuật. Hiện nay, đã trình khối lượng này lên Thủ tướng để xem xét phê duyệt. Dự kiến sau khi được phê duyệt đơn vị sẽ triển khai theo chỉ đạo.

Ông Nguyễn Tuấn Thanh, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Bình Định cho biết: Việc đầu tư dự án xây dựng hệ thống điện để cung cấp điện cho các hộ dân thôn O2, xã Vĩnh Kim là hết sức cần thiết. Đặc biệt, huyện Vĩnh Thạnh là huyện miền núi, nguồn thu ngân sách huyện rất khó khăn, chủ yếu nhận bổ sung từ ngân sách tỉnh.

Theo đó, UBND tỉnh đã có quyết định cấp hơn 2,5 tỉ đồng (từ nguồn chi khác ngân sách tỉnh năm 2024) bổ sung kinh phí năm 2024 cho huyện Vĩnh Thạnh để xây dựng hệ thống điện phục vụ nhu cầu sinh hoạt và sản xuất cho người dân thôn O2, xã Vĩnh Kim.

Về câu chuyện làm đường đến làng O2, trao đổi với chúng tôi, ông Tô Hiếu Trung, Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Thạnh chia sẻ: Sẽ làm đường bê tông đến làng O2, từ cải tạo con đường mòn bà con đi lâu nay. Huyện không dám làm đường lớn, bởi sợ ảnh hưởng đến rừng già và trong quá trình thi công, nếu gặp cây lớn sẽ né cũng như giảm quy mô nhỏ lại để không ảnh hưởng đến diện tích rừng tự nhiên.

“Con đường làm xong, kỳ vọng bà con O2 sẽ dễ dàng thông thương với đồng bằng, đặc biệt tạo thuận tiện đi lại trong mùa mưa lũ”, ông Tô Hiếu Trung chia sẻ.