Kon Tum: Phiên chợ Sâm Ngọc Linh, kết nối bản sắc văn hóa với du lịch

VHO - Trong không gian xanh mướt của núi rừng Tây Nguyên, sáng ngày 8.6, tại Làng du lịch cộng đồng Tu Thó, xã Tê Xăng, huyện Tu Mơ Rông (Kon Tum), UBND xã Tê Xăng tổ chức khai mạc Phiên chợ Sâm Ngọc Linh, dược liệu và các sản phẩm đặc hữu.

Sự kiện là điểm nhấn tiêu biểu chào mừng 20 năm thành lập huyện Tu Mơ Rông, đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ trong hành trình khai thác tiềm năng bản địa để phát triển kinh tế bền vững, gắn với bảo tồn văn hóa dân tộc Xơ Đăng.

Với quy mô khoảng 15 gian hàng, phiên chợ quy tụ sự tham gia của các xã trong huyện, Công ty Cổ phần Sâm Ngọc Linh Kon Tum, cùng nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ sản xuất kinh doanh các loại sâm quý, dược liệu thiên nhiên và sản phẩm OCOP đặc trưng. 

Tại đây, những củ sâm Ngọc Linh quý hiếm được trưng bày công phu bên cạnh các chế phẩm từ thảo dược địa phương, tạo nên một không gian đậm chất núi rừng nhưng cũng đầy tính chuyên nghiệp, hấp dẫn.

Không chỉ là nơi giao thương, phiên chợ còn mang một ý nghĩa nhân văn sâu sắc thông qua chương trình đấu giá sâm Ngọc Linh. Đây là sáng kiến do UBND xã Tê Xăng phối hợp với cộng đồng người Xơ Đăng tổ chức, nhằm gây quỹ phục vụ công tác bảo tồn văn hóa dân tộc. 

Mỗi củ sâm không đơn thuần là sản phẩm thương mại, mà còn là biểu tượng của sự gắn kết cộng đồng và tinh thần sẻ chia vì di sản văn hóa.

Ông Hoàng Xuân Thắng, Chủ tịch UBND xã Tê Xăng chia sẻ: “Phiên chợ không chỉ để bán hàng, mà còn là cơ hội để bà con Xơ Đăng giới thiệu sản vật quê hương, lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống đến với du khách. 

Khi sâm và thảo dược địa phương được trình bày chỉn chu, tiếp cận người tiêu dùng mọi miền, bà con mới thấy rõ giá trị của chính những gì mình đang gìn giữ và phát triển”.

Ông Thắng nhấn mạnh thêm: phát triển dược liệu, đặc biệt là sâm Ngọc Linh  phải được thực hiện đồng bộ với phát triển du lịch cộng đồng. Bởi lẽ, một củ sâm được bán ra không chỉ mang lại thu nhập, mà còn là câu chuyện về văn hóa, là trải nghiệm homestay, là bữa cơm với đặc sản bản địa... tạo nên một chuỗi giá trị cộng sinh bền vững.

Với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng đặc thù, huyện Tu Mơ Rông hiện được xem là vùng trồng dược liệu trọng điểm của tỉnh Kon Tum, sở hữu khoảng 4.000 ha diện tích dược liệu, trong đó 3.000 ha là sâm Ngọc Linh – loại dược liệu quý hiếm được mệnh danh là “quốc bảo”. Ngoài ra, địa phương còn phát triển các loại dược liệu khác như sâm dây, sơn tra, ngũ vị tử...

Ông Võ Trung Mạnh, Chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông cho biết: “Việc tổ chức phiên chợ không chỉ giúp người dân có thêm kênh tiêu thụ sản phẩm, tăng thu nhập, mà còn là cơ hội để quảng bá tiềm năng vùng nguyên liệu quý giá của địa phương. Đây cũng là dịp để kết nối doanh nghiệp, thu hút đầu tư vào lĩnh vực chế biến, phát triển bền vững ngành dược liệu gắn với du lịch sinh thái”.

Theo ông Mạnh, phiên chợ là một phần trong định hướng lớn của huyện nhằm xây dựng thương hiệu dược liệu Tu Mơ Rông trên bản đồ quốc gia. Đặc biệt, hoạt động này cũng thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến công cuộc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa Xơ Đăng, vốn là cốt lõi trong sự phát triển toàn diện của địa phương.

Chiều cùng ngày, tại Làng tái định cư Tu Thó, Trung tâm Văn hóa – Khoa học và Thông tin huyện phối hợp UBND xã Tê Xăng tổ chức chuỗi hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch đậm đà bản sắc Xơ Đăng: hội thi làn điệu ting ting, thi ẩm thực truyền thống, thi giã gạo, đan lát, bắn nỏ… cùng chương trình giao lưu nghệ thuật đặc sắc với sự góp mặt của các nghệ sĩ khách mời.

Không gian rộn ràng tiếng cồng chiêng, rực rỡ sắc phục truyền thống đã tạo nên một bức tranh văn hóa đầy sống động, thể hiện niềm tự hào và sức sống bền bỉ của cộng đồng người Xơ Đăng, dân tộc chiếm khoảng 95% dân số huyện Tu Mơ Rông.

Ông Võ Trung Mạnh khẳng định: “Đồng bào Xơ Đăng là kho tàng văn hóa đặc sắc. Những năm qua, huyện đã kiên trì thực hiện các hoạt động bảo tồn như truyền dạy cồng chiêng, tặng chiêng quý, phát triển du lịch cộng đồng... Nhờ đó, nhiều giá trị văn hóa vốn có nguy cơ mai một đã dần được hồi sinh và lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng”.