Gia Lai: Đặc sắc lễ cúng cầu mưa của Yang Pơtao Apui

VHO - UBND huyện Phú Thiện vừa tổ chức phục dựng Lễ cầu mưa của Yang Pơtao Apui (Vua Lửa) năm 2025 tại Khu di tích lịch sử - văn hóa Quốc gia Plei Ơi, xã Ayun Hạ, huyện Phú Thiện (Gia Lai).

Từ nhiều năm nay, lễ cúng cầu mưa Yang Pơtao Apui trên đỉnh núi thần Chư Tao Yang được phục dựng nguyên bản theo phong tục truyền thống của người đồng bào dân tộc Jrai tại huyện Phú Thiện.

Đây được xem là một trong những nghi lễ quan trọng của người dân địa phương nhằm cầu mong “Thần Nước” ban cho người dân các buôn làng một năm mưa thuận gió hòa, cỏ cây tươi tốt, mùa màng bội thu, ấm no, hạnh phúc.

Người được giao trọng trách thay dân làng thực hiện nghi lễ cúng cầu mưa năm nay là ông Siu Phơ (phụ tá của ông Rah Lan Hieo - Vua Lửa đời thứ 14).

Trước ngày lễ diễn ra, người dân tại các buôn làng ở đây đã tất bật để chuẩn bị cho lễ cúng cầu mưa. Lễ vật của nghi lễ cầu mưa bao gồm: 1 ghè rượu, 1 cây nến, 1 tô gạo, 1 đĩa thịt được cắt ra bày sẵn.

Sau khi khấn vái cùng nghi thức rẩy và xoa nước vào bụng các già làng để cầu sức khỏe, cầu phúc, ông Siu Phơ ngồi lạy 3 lạy chào thần linh rồi rót nước vào ché rượu.

 Ông Phơ vừa khấn, vừa lấy gạo, thịt trong tô, đĩa vãi ra để mời các vị thần Núi, thần Sông, thần Gỗ, thần Đá... cùng dự lễ.

Sau đó, ông lấy thịt ném 3 lần ra phía trước. Mỗi lần ném thịt, là một lần ông luôn miệng cầu xin thần linh lắng nghe lời khấn.

Khi ông Siu Phơ quay lại ché uống rượu, chiêng trống nổi lên, ông từ từ đứng dậy, làm động tác xoang như đại bàng cất cánh để đưa lời khấn đến tai thần linh.

Cuối cùng, người phụ tá lấy nước vẩy ra xung quanh và kết thúc lễ cúng.

Trong không gian trang nghiêm, tiếng chiêng trống, tiếng cúng tế vang vọng của người phụ tá, mọi người dân yên lặng dõi theo thể hiện sự kính trọng các vị thần linh và mong thần linh sẽ lắng nghe lời khẩn cầu của ông Siu Phơ của dân làng mà ban mưa xuống.

Người đồng bào Jrai tin rằng, khi lòng thành của tất cả người dân trong buôn làng được thần linh chứng giám thì lời khấn cầu của phụ tá - người đại diện gửi lời dân làng tới thần linh sẽ hiệu nghiệm.

Ngoài sự kiện lễ cầu mưa mang đậm truyền thống văn hóa của dân tộc Jrai, UBND huyện Phú Thiện cũng đã tổ chức Hội thi văn hóa - thể thao các dân tộc thiểu số huyện lần thứ XVI diễn ra tại Khu di tích quốc gia Plei Ơi.

Hội thi có hơn 300 nghệ nhân của 10 xã, thị trấn tham gia với nhiều hoạt động sôi nổi như: trình diễn cồng chiêng, dệt thổ cẩm, đan lát, tạc tượng, chế tác nhạc cụ dân tộc, hát dân ca, biểu diễn nhạc cụ truyền thống, phiên chợ nông sản…

Đồng thời trong khuôn khổ lễ hội, du khách sẽ được dịp hòa mình và trải nghiệm các trò chơi dân gian như: ném bóng, ném cò, bịt mắt bắt vịt, bịt mắt đập niêu, cướp cờ... được tham quan, mua sắm, ăn uống tại các gian hàng của phiên chợ OCOP.

Lễ hội cầu mưa Yang Pơtao Apui huyện Phú Thiện năm 2025 là sự kiện văn hóa, du lịch đặc sắc, quan trọng nhằm quảng bá hình ảnh và giới thiệu tiềm năng phát triển du lịch của huyện Phú Thiện.

Thu hút đầu tư hợp tác, liên kết giữa huyện Phú Thiện với các địa phương khác, tạo tiền đề xây dựng sản phẩm du lịch đặc trưng của huyện.

Sự kiện góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể Lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui, tôn vinh bản sắc văn hóa của các dân tộc sinh sống trên địa bàn huyện Phú Thiện.