Dự Án 8 - Nền tảng vững chắc cho phụ nữ dân tộc thiểu số tự tin làm chủ cuộc đời

VHO - Trung ương Hội LHPN Việt Nam vừa tổ chức tổng kết 5 năm Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025. Nhân dịp này, Văn Hoá đã có cuộc trao đổi với bà Nguyễn Thị Minh Hương, Phó Chủ tịch Trung ương Hội LHPN Việt Nam.

. PV: Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” vừa đi qua chặng đường 5 năm triển khai thực hiện ở các địa phương trên toàn quốc. Xin bà đánh giá về kết quả của Dự án?

- Phó Chủ tịch Trung ư.ơng Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Minh Hương: Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I từ năm 2021 đến 2025, Trung ương Hội LHPN Việt Nam đã chủ động, kịp thời phối hợp với Bộ Dân tộc và Tôn giáo (trước kia là Uỷ ban Dân tộc) tổ chức Hội nghị triển khai Dự án 8 và Chương trình tới Hội LHPN, Ban Dân tộc của 50 tỉnh, thành địa bàn dự án và các ngành, các cấp liên quan vào tháng 11.2022.

Hằng năm, Trung ương Hội triển khai nhiệm vụ năm của Dự án 8 trong các cấp Hội và với các ngành liên quan, quán triệt và sơ kết, đánh giá thực hiện Dự án tại các Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Hội theo định kỳ.

Tính đến tháng 3.2025, Dự án 8 đã có 4/9 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch, nhiều tỉnh đạt và vượt một số chỉ tiêu so với kế hoạch đề ra. Các cấp Hội tiếp tục nỗ lực hoàn thành các chỉ tiêu đề ra và dự kiến đến hết giai đoạn I, 8/9 chỉ tiêu đạt/hoặc vượt kế hoạch giai đoạn.

Có 1 chỉ tiêu dự kiến không đạt là “Hỗ trợ 500 tổ nhóm sinh kế, tổ hợp tác, Hợp tác xã do phụ nữ làm chủ/tham gia quản lý ứng dụng khoa học công nghệ”. Nguyên nhân một phần do khả năng tiếp cận KHCN và các điều kiện về cơ sở vật chất chưa đáp ứng yêu cầu, cần được tiếp tục quan tâm hỗ trợ thực hiện trong giai đoạn II.

Kết quả này đã cho thấy thành công của Dự án 8, trong đó phần lớn các chỉ tiêu đạt và vượt là những nội dung gắn với những mô hình của cộng đồng như mô hình địa chỉ tin cậy, mô hình Tổ truyền thông  cộng đồng.

Điều này thể hiện sự hưởng ứng nhiệt tình của người dân đã giúp hoạt động của dự án đạt kết quả tốt hơn.

. Theo bà, sự thay đổi của chị em phụ nữ người dân tộc thiểu số thông qua Dự án 8 này như thế nào?

- Qua các câu chuyện thực tế ở địa phương chúng ta thấy rõ sự thay đổi về cách nghĩ, nếp làm; đặc biệt người dân đã ý thức hơn về vấn đề bình đẳng giới và theo tôi thấy rất là đáng mừng.

Bên cạnh đó, chị em phụ nữ đã tự tin hơn khi tham gia các hoạt động cộng đồng, khi tham gia các cuộc đối thoại chính sách ở địa phương. Khi họ đã có sự tự tin sẽ có thể làm chủ cuộc đời của mình, tự đưa ra quyết định giải quyết các vấn đề khó khăn của mình.

. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai Dự án, các cấp Hội LHPN địa phương sẽ gặp khó khan nhất định. Bà có thể chia sẻ những cái khó khăn đó là gì?

- Tôi cho rằng, điều khó khăn nhất, có thể gọi rào cản chính là định kiến giới. Bởi vì mỗi người sinh ra đều được đặt trong một bối cảnh văn hóa đầy những cái khuôn mẫu giới có sẵn rồi.

 Chính vì vậy mà thay đổi những cái định kiến, những cái khuôn mẫu giới là một quá trình vô cùng dài và không phải chỉ cần sự thay đổi của bản thân phụ nữ mà phải gồm cả gia đình, cả cộng đồng… mới có thể làm được.Và để có sự thay đổi to lớn này thì cần một quá trình không thể 5 năm hay là 10 năm được, nó sẽ dài hơn nữa.

Nhưng mà cái điều tôi thấy rất là mừng là trong cái dự án này đã hình thành các câu lạc bộ Thủ lĩnh của sự thay đổi của học sinh. Chúng ta tiếp cận vấn đề từ các em thiếu nhi và từ đó, các em sẽ là tác nhân thay đổi về mặt lâu dài.

Khi còn nhỏ, các em thay đổi về định kiến giới thì dần dần các em sẽ có khả năng phá bỏ những cái định kiến đó. Tại giai đoạn 2 của Dự án,  phương thức hoạt động sẽ có nhiều thay đổi nhưng Hội LHPN Việt Nam luôn xác định vấn đề lồng ghép giới, nâng cao năng lực cho phụ nữ phải là vấn đề xuyên suốt trong tất cả các hoạt động của chương trình.

Ví dụ, đối với các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội thì vẫn phải có những mô hình hỗ trợ đặc thù cho phụ nữ tham gia hợp tác xã, làm chủ doanh nghiệp. Hoặc là đối với các vấn đề liên quan đến sức khỏe thì phải có nội dung đặc thù để hỗ trợ phụ nữ về sức khỏe sinh sản, nuôi dạy bà mẹ và trẻ em…

. Một trong những thành công của Dự án là hỗ trợ phát triển kinh tế, khởi nghiệp cho chị em. Theo bà, việc nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số có vai trò như thế nào trong xây dựng gia đình hạnh phúc?

- Khi chị em có việc làm, có thu nhập, có sự bình đẳng giới sẽ có khả năng quản lý kinh tế, nâng cao tiếng nói, thậm chí là khả năng ra quyết định ở trong gia đình. Vì vậy họ cũng cảm thấy tự tin hơn và dần dần những người phụ nữ khởi nghiệp thành công trở thành tấm gương truyền cảm hứng cho các phụ nữ dân tộc thiểu số khác.

Một lần nữa, chúng tôi khẳng định việc hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp, phát triển kinh tế là hoạt động rất quan trọng. Hiệu quả thụ hưởng không chỉ trực tiếp cho người phụ nữ mà còn cho cả gia đình họ.

. Xin cảm ơn bà!