Đặc sắc Lễ hội cơm mới Đền Đông Cuông của người Tày Khao

VHO - Trong hai ngày 24 - 25.10 (tức mùng 4 và 5 tháng Chín âm lịch), tại Di tích lịch sử quốc gia đền Đông Cuông, thôn Bến Đền, xã Đông Cuông, tỉnh Lào Cai đã diễn ra Lễ hội cơm mới năm 2025, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Tày Khao ấn tượng và thu hút du khách gần xa.

Lễ hội tổ chức vào ngày Mão đầu tiên của tháng 9 âm lịch mang ý nghĩa tổng kết một năm lao động, sản xuất, tạ ơn đất trời, thần linh, Thánh Mẫu Thượng ngàn và tổ tiên đã ban phước lành cho một năm mưa thuận gió hòa. Là dịp để những người dân gặp gỡ, giao lưu, học hỏi kinh nghiệm trong sản xuất nông nghiệp và giáo dục con cháu duy trì, bảo tồn và phát huy nét đẹp văn hóa truyền thống của người Tày Khao.

Năm nay, Lễ hội cơm mới được tổ chức tại khuôn viên Di tích lịch sử quốc gia Đền Đông Cuông, thôn Bến Đền, xã Đông Cuông, tỉnh Lào Cai. Đây là ngôi đền thờ Mẫu Đệ nhị Thượng ngàn và các vị anh hùng người dân tộc thiểu số trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông thời Trần.

Mở đầu Lễ hội cơm mới là nghi lễ mổ trâu đen tế Mẫu và hiến sinh cho trời đất vào lúc 0h ngày Mão tháng Chín. Trâu đen được chọn làm vật hiến sinh, là biểu tượng của sức mạnh, lòng trung kiên và sự hiến dâng trọn vẹn. Sau đó, thịt trâu được chế biến làm 36 mâm cỗ đem vào trong đền cúng tế, tưởng nhớ các anh hùng dân tộc và quan lính các triều đại đã hy sinh trong trận thủy chiến chống quân Nguyên Mông bảo vệ Tổ quốc.

Lễ tế theo nghi thức hiến sinh cho trời đất, theo tập tục của người địa phương với nghi lễ linh thiêng và độc đáo của người Tày Khao. Cùng với đó là các sản vật của một năm cấy trồng, chăn nuôi, cốm nếp được coi là sản vật mang hương vị tinh túy của đất trời, ngon nhất của mùa vụ được dâng lên Mẫu Thượng ngàn và các đấng thần linh để tạ ơn trời đất, thể hiện sự biết ơn của người dân đối với đất trời đã cho mùa màng tốt tươi, cuộc sống ấm no, hạnh phúc, đồng thời cầu khẩn cho mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an. 

Năm nay, do ảnh hưởng thiên tai, bão lũ, xã Đông Cuông đã điều chỉnh Lễ hội cơm mới Đền Đông Cuông chỉ tổ chức phần lễ, không tổ chức phần hội với các nghi lễ như: Lễ đón ông Mo về đền, lễ dâng hương, lễ cúng tiệc tuần, nghi lễ mổ trâu đen và lễ cúng tiệc chính. Các nghi lễ được chuẩn bị chu đáo, trang trọng, thể hiện tinh thần bảo tồn, tôn vinh và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc nơi đây.

Lễ Cơm mới Đền Đông Cuông không chỉ là hoạt động tâm linh mà còn là sợi dây kết nối quá khứ và hiện tại, là minh chứng sinh động cho sức sống bền bỉ của văn hóa Tày Khao, góp phần bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể, phát triển du lịch tâm linh và thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương.