Bảo tồn, phát huy giá trị lễ hội truyền thống dân tộc Tày ở Lào Cai

VHO - Ngày 17.10, Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam phối hợp với Sở VHTTDL Lào Cai và UBND xã Hợp Thành tổ chức lớp tập huấn nâng cao năng lực hoạt động bảo tồn, phát huy giá trị lễ hội truyền thống của các dân tộc, nhằm triển khai thực hiện có hiệu quả Dự án 6 trên địa bàn tỉnh Lào Cai.

Xã Hợp Thành, tỉnh Lào Cai được thành lập trên cơ sở sáp nhập nguyên trạng hai xã Tả Phời và Hợp Thành cũ, với tổng diện tích 116,31 km². Xã hiện có 12.514 nhân khẩu, với 6 dân tộc anh em chung sống là Tày, Mông, Dao, Giáy, Kinh, Xá Phó, trong đó, người Tày chiếm tỷ lệ lớn nhất. Sự đa dạng về dân tộc và văn hóa cũng là một lợi thế để xã Hợp Thành phát triển du lịch cộng đồng, thu hút du khách trong và ngoài nước.

Cũng như các dân tộc anh em cùng sinh sống, người Tày ở Hợp Thành có truyền thống canh tác lúa nước, đặc biệt là lúa nếp làm cốm, đây là lễ hội giữ vai trò quan trọng trong các lễ hội văn hóa gắn với sản xuất nông nghiệp của bà con dân tộc Tày nói riêng, các dân tộc xã Hợp Thành nói chung.

Lễ hội Cốm của dân tộc Tày tại xã Hợp Thành được quy hoạch từ lễ mừng cơm mới thành ngày hội giao lưu văn hóa cộng đồng lớn từ năm 2018. Các hoạt động tại lễ hội phản ánh đậm nét sinh hoạt tín ngưỡng trong đời sống các gia đình, bản làng. Lễ hội được tổ chức vào mùa Thu, trùng với thời điểm thu hoạch lúa nếp non – nguyên liệu vàng để làm cốm.

Nhằm bảo tồn, phát huy các giá trị lễ hội truyền thống dân tộc Tày xã Hợp Thành gắn với phát triển du lịch, ngày 17.10, Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam phối hợp với Sở VHTTDL Lào Cai, UBND xã Hợp Thành tổ chức lớp tập huấn nâng cao năng lực hoạt động bảo tồn, phát huy giá trị Lễ hội Cốm truyền thống của dân tộc Tày, với sự tham gia của 80 nghệ nhân, học viên dân tộc Tày đang sinh sống tại tại xã Hợp Thành.

Quá trình triển khai tập huấn, Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam tổ chức hỗ trợ nguyên liệu, vật tư, lễ vật, trang phục, nhạc cụ, đạo cụ phục vụ hoạt động truyền dạy và tổ chức phục dựng bảo tồn Lễ hội Cốm.

Các hoạt động chính tại lễ hội bao gồm tái hiện các nghi thức truyền thống của dân tộc Tày gắn với tín ngưỡng nông nghiệp, cùng với đó là trình diễn và trải nghiệm quy trình làm cốm thủ công, thi giã cốm, thi ẩm thực, tổ chức các trò chơi dân gian, giải leo núi, trưng bày, quảng bá sản phẩm OCOP, biểu diễn văn nghệ mang đậm bản sắc của các dân tộc trên địa bàn. Qua đó, quảng bá, giới thiệu sản phẩm Hương cốm Hợp Thành (OCOP) là sản phẩm của Lễ hội Cốm của dân tộc Tày tại xã Hợp Thành để phục vụ phát triển du lịch.

Việc tổ chức tập huấn, phục dựng lễ hội cũng góp phần  tôn vinh vai trò của các nghệ nhân, đặc biệt là nữ nghệ nhân trong việc lưu giữ, truyền dạy và quảng bá các giá trị văn hóa đặc trưng của Lễ hội Cốm. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền đến thế hệ trẻ trong việc bảo tồn, kế thừa và phát huy di sản văn hóa truyền thống, từ đó khơi dậy niềm tự hào dân tộc và trách nhiệm cộng đồng trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Tày tại Lào Cai.

Kết thúc tập huấn, tổ chức Lễ hội Cốm, Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam sẽ bàn giao toàn bộ trang thiết bị, trang phục truyền thống và các phụ kiện đi kèm cho UBND xã Hợp Thành, tỉnh Lào Cai, nhằm phục vụ việc duy trì và phát triển các hoạt động văn hóa, văn nghệ, góp phần bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của địa phương gắn với phát triển du lịch bền vững.