Bảo tồn nét đẹp văn hóa dân gian dân tộc Cống ở Mường Tè

VHO - Nhằm triển khai có hiệu quả các nội dung Dự án 6, trong Qúy IV năm 2024, Sở VHTTDL Lai Châu sẽ phối hợp với UBND huyện Mường Tè tổ chức trình diễn, tái hiện nghệ thuật trình diễn dân gian, ngữ văn dân gian dân tộc Cống tại xã Nậm Khao, huyện Mường Tè nhằm khơi dậy nét đẹp văn hóa dân gian dân tộc Cống gắn với phát triển du lịch.

Người Cống tỉnh Lai Châu là một trong 15 dân tộc thiểu số rất ít người dưới 10.000 người. Ở Mường Tè dân tộc Cống chỉ có hơn 370 hộ, hơn 1.500 nhân khẩu, sinh sống tập trung ở xã Nậm Khao. Dù ít người nhưng đồng bào Cống nơi đây còn lưu giữ, bảo tồn được nhiều nét văn hóa truyền thống trong tiếng nói, kiến trúc nhà ở, trang phục, lễ hội, phong tục tập quán, âm nhạc, nghệ thuật trình diễn dân gian.

Trong diễn xướng dân gian, người Cống ở Mường Tè có hát dân ca, hát đối, giao duyên, hát ru, đám cưới, đám ma, chúc mừng, hát vào mùa cầu mùa, hát nguồn gốc dân tộc Cống. Người Cống có nền âm nhạc truyền thống độc đáo mang đậm bản sắc với các đạo cụ chủ yếu làm từ tre, nứa, gỗ rừng được chế tác thủ công, đơn giản nhưng có âm hưởng riêng.

Người Cống thường hát giao duyên, đối đáp giữa nam nữ thanh niên trong lao động sản xuất, trong lúc hội hè hay trong đêm khuya thanh vắng với lời ca mộc mạc, lối ví von giản dị, dễ hiểu nhưng giàu sự biểu cảm, dễ rung động lòng người.

Các điệu múa của người Cống  được biểu diễn vào các ngày hội, lễ, Tết, thường kèm theo các nhạc cụ như sáo, đàn bầu, đàn môi, đàn nhị. Người Cống còn có một số điệu múa xòe, múa sạp được tổ chức vào dịp lễ hội, múa cầu mùa, múa trình diễn trang phục, các động tác múa thường mô phỏng các hiện tượng trong thiên nhiên, trong đời sống và lao động sản xuất.

Nhiều phong tục tập quán mang đậm nét văn hóa truyền thống đã và đang người Cống ở huyện Mường Tè tiếp tục duy trì thực hiện, góp phần tạo nên bức tranh văn hóa đa sắc màu trên mảnh đất biên cương của Tổ quốc.

Đây là tín hiệu đáng mừng cho thấy chỉ cần tình yêu văn hoá dân gian và lòng tự hào dân tộc của người dân được khơi dậy, văn hoá dân tộc Cống sẽ luôn được gìn giữ và phát huy trong tương lai.  

Hiện nay, đồng bào Cống ít có điều kiện tổ chức sinh hoạt vui chơi, giải trí, văn nghệ, do đó các làn điệu dân ca, dân vũ đang dần bị mai một, các điệu múa hát, giao duyên, trò chơi tập thể đang dần bị thay thế bởi âm nhạc hiện đại. Bên cạnh đó, nhiều giá trị văn hóa phi vật thể được lưu truyền, nuôi dưỡng từ bao đời nay chỉ còn trong trí nhớ, tiềm thức của những người cao tuổi.

Để bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Cống trước nguy cơ mai một, thất truyền, nhiều năm qua Sở VHTTDL Lai Châu, UBND huyện Mường Tè đã tăng cường nguồn lực và phương tiện cho hoạt động bảo tồn văn hóa vật thể và phi vật thể dân tộc Cống, hỗ trợ để đồng bào Cống tham gia giao lưu các hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch.

Trong Qúy IV năm 2024, Sở VHTTDL Lai Châu phối hợp với UBND huyện Mường Tè tổ chức trình diễn, tái hiện nghệ thuật trình diễn dân gian, ngữ văn dân gian dân tộc Cống tại xã Nậm Khao, huyện Mường Tè nhằm khơi dậy nét đẹp văn hóa dân gian dân tộc Cống.

Đây là hoạt động nhằm triển khai có hiệu quả các nội dung Dự án 6 về “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, giai đoạn 2021 – 2025 trên địa bàn Lai Châu.

Đồng thời là không gian văn hóa để các nghệ nhân, hạt nhân văn nghệ quần chúng dân tộc Cống gặp gỡ, giao lưu, trao đổi học tập kinh nghiệm, cùng nhau thể hiện những lời ca, tiếng hát, điệu múa mang đậm bản sắc văn hóa của dân tộc mình. 

Việc Sở VHTTDL Lai Châu tổ chức chương trình nghệ thuật trình diễn dân gian, ngữ văn dân gian dân tộc Cống tại xã Nậm Khao góp phần để cộng đồng người Cống phát huy vai trò chủ thể, nâng cao ý thức, trách nhiệm trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc, gắn với phát triển du lịch trên địa bàn huyện Mường Tè nói riêng, tỉnh Lai Châu nói chung.