Giải thưởng đã được nâng tầm và mở rộng, phản ánh sự đổi mới và nỗ lực của ngành

VHO - Qua ba mùa tổ chức, Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam” đã khẳng định vị thế là sân chơi chuyên nghiệp, nơi hội tụ những tác phẩm báo chí xuất sắc phản ánh đời sống văn hóa phong phú của đất nước. Từ những câu chuyện về di sản, con người đến bản sắc vùng miền, các nhà báo đã cùng nhau viết nên bức tranh sinh động về văn hóa Việt Nam đương đại.

 Khẳng định vai trò quan trọng của báo chí trong việc phản ánh, lan tỏa giá trị văn hóa, nhân văn

Sau hai mùa tổ chức thành công, Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam” năm nay tiếp tục nhận được sự quan tâm, ủng hộ đông đảo của đội ngũ những người làm báo. Đặc biệt, năm nay Giải có nhiều điểm mới, được nâng lên một cấp độ mới.

Trước hết, đó là sự thay đổi tên gọi. Qua hai mùa với tên gọi Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa, Thể thao và Du lịch”, năm nay, Giải chính thức đổi tên thành Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam”. Điều này đã được Ban Tổ chức cân nhắc kỹ càng, bởi mùa giải lần thứ Ba được tổ chức trong năm 2025 với nhiều sự kiện trọng đại của đất nước, trong đó có kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam.

Đồng thời, theo Nghị định 43/2025/NĐ-CP của Thủ tướng Chính phủ, Bộ VHTTDL có thêm chức năng quản lý nhà nước về báo chí, truyền thông, xuất bản và thông tin đối ngoại. Vì vậy, Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa, Thể thao và Du lịch” lần thứ Ba cần được nâng tầm và mở rộng, phản ánh được sự đổi mới và nỗ lực của ngành Văn hóa, Thông tin, Thể thao, Du lịch và Gia đình tăng tốc, bứt phá, cùng cả nước vững bước tiến vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Về chất lượng, năm nay, Giải đã được nâng lên một cấp độ mới, thể hiện qua quy mô và chất lượng tác phẩm dự thi cũng như cơ cấu giải thưởng. Với hơn 1.000 tác phẩm gửi về từ các cơ quan báo chí Trung ương và địa phương, chúng tôi đánh giá đây là sự hưởng ứng rất tích cực của giới báo chí cả nước. Con số ấy không chỉ phản ánh sức hút của Giải, mà còn cho thấy sự quan tâm ngày càng sâu rộng của đội ngũ phóng viên, biên tập viên đối với lĩnh vực Văn hóa, Thông tin, Thể thao, Du lịch và Gia đình.

Các tác phẩm trải rộng trên nhiều lĩnh vực, phản ánh trăn trở sâu sắc trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Việt Nam, phát triển công nghiệp văn hóa, nâng cao chuẩn mực đạo đức trong gia đình và xã hội, quảng bá văn hóa Việt ra thế giới… Giải tiếp tục khẳng định vai trò của báo chí như một động lực tinh thần, đồng hành cùng công cuộc chấn hưng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, góp phần vun đắp những giá trị nhân văn, sáng tạo và bền vững cho xã hội.

Bên cạnh đổi mới về nội dung, dự thảo Thể lệ cũng điều chỉnh quy định về thời gian đăng tải, nhận và chấm vòng sơ khảo, chung khảo, đặc biệt đổi mới hình thức giao nhận tác phẩm theo hướng đơn giản nhưng chặt chẽ, khoa học, tạo điều kiện thuận lợi cho các tác giả cũng như các hội đồng chấm giải, phù hợp xu thế chuyển đổi số, qua đó kỳ vọng thu hút được đông đảo các tác giả, tác phẩm, góp phần vào thành công mùa giải thứ Ba Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam”.

Đặc biệt, năm nay, hạng mục “Cảm hứng Việt” lần đầu tiên được đưa vào Giải, nhằm tôn vinh các cơ quan báo chí, kênh truyền thông mạng xã hội và cá nhân có đóng góp xuất sắc cho sự nghiệp phát triển Văn hóa, Thông tin, Thể thao và Du lịch. Hạng mục này không chỉ ghi nhận thành tích, mà còn là biểu tượng của sức mạnh mềm và tinh thần sáng tạo Việt Nam trong thời kỳ mới, tôn vinh những cá nhân và tập thể có đóng góp nổi bật, tạo dấu ấn tích cực trong lan tỏa cảm hứng Việt; góp phần kiến tạo những giá trị văn hóa tích cực và nâng tầm hình ảnh, tinh thần Việt trong đời sống xã hội.

Lễ trao Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam” lần thứ Ba không chỉ là dịp tôn vinh những tác phẩm xuất sắc, những cá nhân, tập thể có đóng góp nổi bật trong lĩnh vực Văn hóa, Thông tin, Thể thao, Du lịch và Gia đình, mà còn khẳng định vai trò quan trọng của báo chí trong việc phản ánh, lan tỏa giá trị văn hóa, nhân văn; đồng thời khích lệ, động viên các nhà báo tiếp tục sáng tạo, cống hiến và góp phần phát triển xã hội, xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

(Nhà báo LÊ QUỐC MINH, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng chung khảo Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam” lần thứ Ba năm 2025)

Giải là kênh tuyên truyền quan trọng trong việc xây dựng nền tảng văn hóa dân tộc

Trong suốt chiều dài lịch sử của dân tộc ta, văn hóa luôn có vai trò đặc biệt quan trọng. Bác Hồ đã nói: “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi”. Văn hóa là nền tảng, là sức mạnh nội sinh để phát triển đất nước.

Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam” là giải báo chí rất có ý nghĩa, tôn vinh những tác phẩm báo chí tiêu biểu góp phần thúc đẩy sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa Việt Nam. Giải cũng là một tấm gương phản chiếu đời sống văn hóa, vì nó ghi nhận, tôn vinh và lan tỏa những đóng góp quan trọng cho văn hóa, đồng thời phản ánh bức tranh đa dạng, phong phú về văn hóa Việt Nam qua các tác phẩm báo chí đoạt giải. Giải thưởng giúp nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị văn hóa và khuyến khích sự sáng tạo, phát triển trong lĩnh vực văn hóa.

Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam” là một trong những giải thưởng chuyên ngành uy tín, thu hút sự quan tâm sâu rộng của các cơ quan báo chí, phóng viên và công chúng cả nước. Việc tổ chức giải cũng là một phương thức tuyên truyền quan trọng, nhằm xây dựng nền tảng văn hóa của dân tộc, lan tỏa các giá trị nhân văn cao đẹp.

(Ông NGUYỄN ĐẮC VINH, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Xã hội của Quốc hội)

Đóng góp nhỏ cho bức tranh văn hóa tươi sáng của đất nước

Sự kiện tiếp quản Thủ đô ngày 10.10.1954 đánh dấu một bước ngoặt lịch sử mở ra kỷ nguyên mới đầy tự hào cho Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội. Từ một thành phố đổ nát trong khói lửa chiến tranh, Hà Nội từng bước hồi sinh, khoác lên mình diện mạo mới, hiện đại, văn minh nhưng vẫn gìn giữ cốt cách ngàn năm văn hiến. Trải qua 70 năm, Thủ đô hôm nay không chỉ là “Thành phố vì Hòa bình”, “Thành phố Sáng tạo”, mà còn là trái tim của nước Việt Nam.

Nhân kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô, tôi được giao thực hiện loạt bài viết về sự kiện trọng đại này. Với nhiều năm gắn bó cùng lĩnh vực văn hóa, tôi đã gặp gỡ nhiều nhân chứng lịch sử, nhà nghiên cứu, chuyên gia và cả những người nước ngoài yêu mến Hà Nội. Những cuộc trò chuyện này đã mang đến cho tôi cảm hứng và tư liệu quý giá khi bắt tay vào đề tài này.

Với một sự kiện lịch sử đã lùi xa 70 năm, tôi đã dành nhiều thời gian nghiên cứu tài liệu, sách báo để hiểu rõ hơn về bối cảnh chính trị - xã hội thời kỳ đó. Khi đã có trong tay vốn kiến thức này, tôi mới đi tìm kiếm các nhân chứng lịch sử. Nay họ đều đã ở tuổi trên dưới 90 - những người lưu giữ ký ức của một thời oanh liệt.

Loạt bài được tôi thực hiện với lòng biết ơn sâu sắc, như món quà tri ân gửi đến thế hệ đi trước. Tôi mong rằng, qua từng câu chuyện, độc giả có thể cảm nhận lại không khí hào hùng của ngày “rực rỡ cờ hoa mừng chiến thắng”, đồng thời thấy được tầm nhìn phát triển của Thủ đô trong hành trình hội nhập. Với tác phẩm này, tôi gửi gắm tâm huyết của người làm báo vào Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam”, như một đóng góp nhỏ cho bức tranh văn hóa tươi sáng của đất nước.

(Nhà báo ĐỖ MINH THU - Báo Điện tử VietnamPlus, Thông tấn xã Việt Nam)

Giải thưởng ngày càng được hoàn thiện và nâng tầm

Nhận được Giải thưởng “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam” lần thứ Ba là niềm vinh dự và xúc động đặc biệt đối với tôi và nhóm tác giả. Hơn hai mươi năm làm báo cũng là ngần ấy thời gian tôi gắn bó với lĩnh vực văn hóa - một lĩnh vực không khô, nhưng rất khổ và khó. Làm văn hóa không chỉ đòi hỏi kiến thức, sự tinh tế và tình yêu nghề, mà còn cần cả sự kiên trì, dấn thân và trách nhiệm với xã hội.

Bởi văn hóa là nền tảng tinh thần của dân tộc, là sức mạnh nội sinh góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của đất nước. Chính vì thế, khi Giải thưởng “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam” được tổ chức, không chỉ tôi mà rất nhiều đồng nghiệp trong lĩnh vực văn hóa đều cảm thấy vô cùng phấn khởi. Đây không đơn thuần là một giải thưởng mang tính tôn vinh, mà còn là sự ghi nhận, động viên những nỗ lực bền bỉ của những người làm văn hóa - những người thầm lặng góp phần gìn giữ, lan tỏa và phát huy những giá trị tốt đẹp của dân tộc.

Qua ba mùa tổ chức, tôi nhận thấy giải thưởng ngày càng được hoàn thiện và nâng tầm. Không chỉ quy mô được mở rộng, công tác tổ chức ngày càng chuyên nghiệp mà số lượng tác phẩm, tác giả tham gia cũng ngày một đông hơn. Điều đó cho thấy sức lan tỏa mạnh mẽ của giải thưởng, đồng thời khẳng định rằng: Văn hóa vẫn luôn có sức hút lớn lao, chạm đến trái tim của nhiều người trong xã hội. Mỗi mùa giải không chỉ là dịp để nhìn lại những thành quả đã đạt được, mà còn là cơ hội để những người làm văn hóa gặp gỡ, chia sẻ và truyền cảm hứng cho nhau trên hành trình cống hiến.

Vinh dự tiếp tục đoạt giải Nhì trong lần tổ chức thứ 3 này, tôi cảm thấy vừa tự hào, vừa thấy mình có thêm trách nhiệm. Bởi đằng sau giải thưởng là sự tin tưởng và kỳ vọng của cộng đồng. Tôi hy vọng trong thời gian tới, với sự chỉ đạo của Đảng và Nhà nước, sự quan tâm của Bộ VHTTDL, Giải thưởng “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam” sẽ tiếp tục được mở rộng và phát triển, trở thành một biểu tượng đẹp, góp phần khẳng định vị thế của văn hóa trong đời sống tinh thần của dân tộc Việt Nam hôm nay và mai sau.

(Nhà báo KIM THOA - Báo Nhân Dân)

Khơi nguồn cảm hứng sáng tạo trong báo chí văn hóa

Bản thân tôi cảm thấy vinh dự khi loạt bài 5 kỳ: Chất Hà Nội - làm giàu bản sắc văn hóa Kinh kỳ được Hội đồng chung khảo Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam” lần thứ Ba ghi nhận và đánh giá cao. Điều tôi trăn trở nhất khi thực hiện loạt bài là mong muốn góp một phần nhỏ bé vào hành trình gìn giữ, phát huy cốt cách xưa của người Hà Nội, để thanh lịch, văn minh - những phẩm chất được hun đúc từ trí tuệ và đạo đức của nhiều thế hệ người Hà Nội, từ sự kết tinh tinh hoa của cư dân mọi miền đất nước hội tụ - có thể trở thành động lực tích cực góp phần vào sự nghiệp phát triển Thủ đô và đất nước.

Qua hai mùa tổ chức thành công, Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam” đã khẳng định vị thế là một sáng kiến mang ý nghĩa chính trị, xã hội và nhân văn sâu sắc do Bộ VHTTDL khởi xướng. Giải thưởng đã khẳng định vị thế là một thương hiệu uy tín, diễn đàn tôn vinh trí tuệ, tâm huyết và trách nhiệm xã hội của những người làm báo trên khắp cả nước. Qua đó, khuyến khích các nhà báo tiếp tục sáng tạo và lan tỏa những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.

(Nhà báo NGUYỄN TRỌNG TÙNG - Báo Kinh tế và Đô thị)

Niềm vui từ giải Nhì và hành trình kể chuyện di sản Việt

Khi nhận được thông báo từ Ban Tổ chức về tác phẩm loạt 4 kỳ: Di sản văn hóa thế giới Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc giành giải Nhì, Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam” lần thứ Ba, chúng tôi vô cùng phấn khởi. Đây là niềm tự hào lớn của Báo và PTTH Bắc Ninh, nhất là khi tác phẩm là sản phẩm đầu tiên của cơ quan mới sau khi sáp nhập bốn đơn vị báo chí của hai tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh. Nếu mùa giải trước chúng tôi chỉ đạt giải Ba, thì lần này đã “đổi màu huy chương”. Đây là sự ghi nhận xứng đáng, tiếp thêm động lực để ê kíp tiếp tục sáng tạo, cống hiến cho những tác phẩm văn hóa ý nghĩa hơn nữa.

Sự nhạy bén chính trị và thông tin giúp ê kíp chúng tôi kịp thời hoàn thiện phim tài liệu về Quần thể Di tích và Danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc, đúng thời điểm UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới (12.7.2025). Trong quá trình sản xuất, cả nhóm làm việc với cường độ cao, nhiều đêm thức trắng để kịp tiến độ. Nhờ sự chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Ban biên tập và hỗ trợ của đồng nghiệp địa phương, tác phẩm đã được đánh giá cao. Bộ phim không chỉ tuyên truyền hiệu quả mà còn khơi dậy niềm tự hào về Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử - tinh hoa văn hóa Việt.

(Nhà báo ĐỖ QUANG HÀ - Trưởng phòng Chuyên đề và Phim tài liệu, Báo và Phát thanh, Truyền hình Bắc Ninh)

Nguồn cảm hứng lan tỏa di sản Việt

Nhận giải Ba - Hạng mục Báo phát thanh với tác phẩm Bảo tồn di sản Then của người Tày Tuyên Quang, nhóm tác giả rất vui và hạnh phúc. Bởi, giải thưởng vừa là niềm vinh dự, nhưng trên hết, chúng tôi tự hào góp phần nhỏ vào hành trình lan tỏa giá trị di sản thực hành Then của đồng bào dân tộc Tày - di sản phi vật thể đại diện của nhân loại do UNESCO ghi danh.

Tuyên Quang, nơi đồng bào Tày sinh sống đông, là bối cảnh để chúng tôi kể câu chuyện về những con người tâm huyết, âm thầm gìn giữ Then giữa nhịp sống hiện đại. Khi đi sâu, chúng tôi càng bị cuốn hút bởi sức sống mãnh liệt của di sản. Những lần trò chuyện với nghệ nhân và nhà nghiên cứu văn hóa giúp chúng tôi thấu hiểu tình yêu, sự trân trọng và cả trăn trở của họ trong việc bảo tồn Then.

Đây là năm thứ ba Giải Báo chí “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam” được tổ chức, cũng là lần thứ ba chúng tôi tham gia và đoạt giải. Đây là một sân chơi nghiệp vụ bổ ích, đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của báo chí trong xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Giải không chỉ tôn vinh những tác phẩm, những nhà báo có đóng góp tích cực cho lĩnh vực văn hóa, mà còn là nguồn động viên lớn để chúng tôi tiếp tục sáng tạo, phản ánh sâu sắc đời sống văn hóa, lan tỏa giá trị tốt đẹp, khơi dậy niềm tự hào dân tộc và thúc đẩy xã hội hướng tới các chuẩn mực văn hóa nhân văn, tiến bộ.

(Nhà báo HOÀNG THỊ MINH PHƯƠNG - Báo và Phát thanh - Truyền hình Tuyên Quang)

Động lực để các phóng viên tiếp tục kể những câu chuyện đẹp về văn hóa Việt

Chúng tôi tự hào và xúc động khi tác phẩm Giữ lửa bản sắc trên đỉnh trời Tây Bắc giành giải Nhì - một vinh dự lớn, ghi nhận nỗ lực của cả ê kíp trong hành trình tôn vinh văn hóa đặc sắc của đồng bào vùng cao Lai Châu. Giải thưởng này sẽ là nguồn động viên để đội ngũ phóng viên, BTV Báo và PTTH Lai Châu tiếp tục sáng tạo, tiếp tục kể những câu chuyện đẹp về con người, văn hóa và du lịch Việt Nam một cách chân thực, sinh động hơn, xây dựng những tác phẩm tốt hơn nữa để tham gia các mùa giải năm tới.

Với những người làm báo ở tỉnh miền núi, vùng cao Lai Châu, Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam” lần thứ Ba là cơ hội để chúng tôi có thêm sân chơi, có thêm cơ hội được giao lưu, học hỏi, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, tiếp tục khám phá, phản ánh chân thực đời sống văn hóa đa dạng, phong phú của đồng bào các dân tộc. Từ đó, góp phần giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa và quảng bá hình ảnh Lai Châu - một vùng đất giàu truyền thống cách mạng với những nét văn hóa đặc sắc, độc đáo của đồng bào dân tộc thiểu số đến với bạn bè trong và ngoài nước.

(Nhà báo NGUYỄN THỊ NGỌC HÀ - Báo và Phát thanh, truyền hình Lai Châu)

Báo chí và sứ mệnh gìn giữ di sản văn hóa

Dưới góc nhìn của một phóng viên văn hóa, Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam” không chỉ là sân chơi nghề nghiệp, mà còn là dịp để tôn vinh vai trò của báo chí trong công cuộc xây dựng, chấn hưng và phát triển các giá trị văn hóa dân tộc. Những tác phẩm tham dự giải năm nay cho thấy nỗ lực đáng trân trọng của các nhà báo trong việc phản ánh hơi thở đời sống, từ gìn giữ di sản, phục hồi không gian văn hóa truyền thống, đến lan tỏa những hành động đẹp trong cộng đồng.

Trong số đó, loạt bài Bảo tồn di sản trong dân của Báo Sài Gòn Giải phóng không chỉ dừng lại ở việc phản ánh thực trạng, nhóm phóng viên đã thực hiện một cuộc khảo sát công phu, kết nối các vùng miền từ Bắc - Trung - Nam để nêu bật vấn đề bảo tồn các công trình kiến trúc cổ - những “chứng tích sống” của ký ức cộng đồng đang bị lãng quên giữa nhịp đô thị hóa nhanh chóng. Từ vụ việc biệt thự cổ Đốc phủ Võ Hà Thanh ở Đồng Nai, tuyến bài mở rộng mang tính khảo sát liên tỉnh, thu thập ý kiến từ người dân, chuyên gia, nhà quản lý đến đại biểu Quốc hội. Chính vì thế, mỗi bài là một trường hợp tiêu biểu, vừa cụ thể, vừa mang tính phản biện chính sách và định hướng xã hội rõ ràng.

Tác phẩm đã phần nào góp thêm một sắc màu đậm nét cho Giải Báo chí “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam”, khẳng định văn hóa chính là nền tảng tinh thần của sự phát triển bền vững.

Để thu hút nhiều tác phẩm chất lượng và cây bút uy tín, nhất là ở các chủ đề mới như công nghiệp văn hóa, chuyển đổi số hay hội nhập quốc tế, cần có sự quan tâm, định hướng của các cơ quan quản lý và địa phương. Ban tổ chức nên đổi mới cách tiếp cận, mở rộng hạng mục, khuyến khích phóng viên trẻ, cơ sở tham gia. Đồng thời, tăng cường truyền thông, tổ chức diễn đàn, bồi dưỡng kỹ năng và khơi dậy cảm hứng sáng tạo. Khi đó, giải thưởng không chỉ tôn vinh tác phẩm hay mà còn khẳng định vai trò của văn hóa trong đời sống báo chí và phát triển bền vững của đất nước.

(Nhà báo TRẦN THỊ THU HÀ - Báo Sài Gòn Giải phóng)