Đừng lo AI thay thế con người trong tác nghiệp báo chí

VHO - Là công cụ hỗ trợ đắc lực cho quá trình tác nghiệp báo chí trong bối cảnh hiện nay, tuy nhiên, những lo lắng AI sẽ thay thế, chiếm lĩnh vị trí, vai trò của các phóng viên, nhà báo được các chuyên gia đưa ra quan điểm cân bằng, khẳng định những cảm xúc, sự đeo đuổi hay những lập luận tinh tế… thì chẳng thể có ứng dụng trí tuệ nhân tạo nào thay thế được.

Hội thảo Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong quản trị tòa soạn thông minh được Báo Kinh tế & Đô thị tổ chức sáng 15.5 tại Hà Nội.

Trải nghiệm mới qua ứng dụng công nghệ số

Đây là sự kiện được tổ chức nhân kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19.5.1890 - 19.5.2025), hướng tới kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21.6.1925 - 21.6.2025).

Tại Hội thảo, các đại biểu, khách mời, cơ quan thông tấn báo chí đã trải nghiệm không gian ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong quản trị tòa soạn thông minh.

Chia sẻ tại Hội thảo, PGS.TS Nguyễn Thành Lợi, Tổng Biên tập Báo Kinh tế & Đô thị khẳng định, chuyển đổi số báo chí trở thành xu thế tất yếu ở tất cả các cơ quan báo chí. Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và thông tin cạnh tranh hiện nay, nội dung hay vẫn chưa đủ, mà cần phải tạo ra những trải nghiệm mới thông qua các ứng dụng công nghệ số.

Chuyển đổi số báo chí là sự tích hợp dữ liệu và công nghệ số vào tất cả các lĩnh vực hoạt động của một cơ quan báo chí. Do đó, việc sử dụng công nghệ số để thay đổi mô hình từ quản lý đến tác nghiệp, sản xuất, xuất bản, phân phối nội dung và kinh doanh..., tạo ra những sản phẩm, cơ hội, doanh thu và các giá trị mới, là mục tiêu mà các cơ quan báo chí luôn hướng tới.

Theo PGS.TS Nguyễn Thành Lợi, các cơ quan báo chí tại Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều vấn đề trong quá trình phát triển như: nguy cơ bị tấn công mạng với quy mô lớn; ảnh hưởng thông tin từ mạng xã hội, bị tác động bởi tin tức giả mạo, thiếu kiểm chứng; xu hướng cá nhân hóa trong tiếp nhận thông tin ngày càng cao... 

Sự phát triển mạnh mẽ của báo chí đa phương tiện, các loại hình truyền thông xã hội như trang thông tin điện tử, mạng xã hội như Facebook, Zalo, Twitter, Youtube… cũng tạo ra sự cạnh tranh gay gắt cho hoạt động báo chí.

Xu hướng hình thành các cơ quan truyền thông đa phương tiện ngày càng phổ biến cũng đặt ra những thách thức, cần thúc đẩy mạnh hơn quá trình chuyển đổi số tại các cơ quan chí, chuyển đổi từ tập trung cho báo in sang báo điện tử. 

Đặc biệt, yêu cầu cập nhật thông tin nhanh nhạy, chính xác đòi hỏi báo chí phải có sự đổi mới về công nghệ, tổ chức bộ máy để theo kịp xu thế, đáp ứng đòi hỏi ngày càng cao về yêu cầu nhiệm vụ chính trị.

Chia sẻ kinh nghiệm từ thực tiễn hoạt động của Báo Kinh tế & Đô thị, Tổng Biên tập Nguyễn Thành Lợi cho biết, để bắt kịp xu hướng tác nghiệp báo chí trong thời đại số, Báo đã chủ động cụ thể hóa Chiến lược chuyển đổi số báo chí đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 và bám sát Bộ chỉ số chuyển đổi số báo chí, các văn bản chỉ đạo của TP về chuyển đổi số.

Hiện nay, Báo Kinh tế & Đô thị đã hoàn thiện và vận hành thành công tòa soạn hội tụ, mở rộng kênh tương tác với bạn đọc. Báo đã ra mắt ứng dụng nền tảng sáng tạo video số tích hợp trí tuệ nhân tạo trên nền tảng youtube, góp phần mở rộng kênh tương tác, mang đến cho bạn đọc nguồn thông tin tin cậy, nhanh nhạy bằng sản phẩm báo chí đa phương tiện.

Đây được coi là bước tiến mới trong việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số báo chí, tạo nguồn thu quảng cáo số và tăng giá trị thương hiệu cho Báo Kinh tế và Đô thị trong thời gian tới.

Vận hành 2 tờ báo in, 1 báo điện tử và 6 chuyên trang trực thuộc, việc thay đổi cách thức làm việc, sản xuất nội dung thông tin, hệ thống quản trị kỹ thuật có thể đáp ứng giúp Ban Biên tập, lãnh đạo các ban chuyên môn kịp thời nắm bắt chỉ đạo, điều hành thường xuyên, kịp thời được xác định là việc cấp thiết.

Báo Kinh tế & Đô thị cũng đã chính thức thay đổi giao diện cùng hệ thống vận hành tòa soạn hội tụ, có thể sản xuất và xuất bản tin, bài cho báo in và điện tử trên một CMS. Đồng thời, sản xuất các thể loại báo chí đa phương tiện như Infographic, Emagazine, Longform, Podcast và ứng dụng AI trong tác nghiệp báo chí.

Kiểm soát, định hướng AI phục vụ lợi ích xã hội 

Hội thảo Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong quản trị tòa soạn thông minh tập trung nâng cao mối quan hệ giữa cơ sở đào tạo nghề chất lượng cao với cơ quan báo chí trong thời đại trí tuệ nhân tạo; ứng dụng AI trong tác nghiệp truyền thông; giải pháp tăng cường an ninh thông tin ngành báo chí trong công cuộc chuyển đổi số; đạo đức báo chí trong kỷ nguyên công nghệ: Vấn đề tin giả và quyền riêng tư; chuyển đổi số và vấn đề xây dựng tòa soạn thông minh tại Báo Kinh tế & Đô thị…

Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Nguyễn Đức Lợi đánh giá cao việc tổ chức Hội thảo. Đây là diễn đàn quan trọng nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong báo chí - truyền thông, đặc biệt trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang tạo ra những thay đổi sâu sắc trong mọi mặt của đời sống xã hội.

Theo Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Nguyễn Đức Lợi, tòa soạn không còn là một không gian vật lý cố định, mà trở thành nền tảng số linh hoạt, nơi mọi khâu trong quy trình làm báo, từ thu thập, xử lý, sản xuất đến phân phối nội dung, đều được số hóa, tự động hóa và tối ưu hóa nhờ các công nghệ hiện đại như AI, Big Data, Cloud Computing, Blockchain. IoT. 

Trước những băn khoăn của nhiều người làm báo hiện nay, theo ông Nguyễn Đức Lợi: “AI không thay thế con người, mà hỗ trợ nhà báo làm việc nhanh hơn, chính xác hơn, sâu sắc hơn và gần gũi hơn với độc giả”.

"Bên cạnh việc ứng dụng công nghệ, chúng ta cũng cần quan tâm đến đạo đức nghề nghiệp trong thời đại số. Công nghệ là công cụ, nhưng chính con người mới là chủ thể quyết định cách thức vận hành, kiểm soát và định hướng AI phục vụ lợi ích xã hội và cộng đồng", Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Nguyễn Đức Lợi nhấn mạnh.

Các chuyên gia cũng cho rằng, dù là công cụ hỗ trợ đắc lực cho quá trình tác nghiệp báo chí trong bối cảnh hiện nay, tuy nhiên, những lo lắng AI sẽ thay thế, chiếm lĩnh vị trí, vai trò của các phóng viên, nhà báo sẽ không xảy ra. Bởi những cảm xúc, sự đeo đuổi, hay những lập luận tinh tế… thì chẳng thể có ứng dụng trí tuệ nhân tạo nào thay thế được.