Phòng ngừa ngộ độc thực phẩm do nhiễm khuẩn Salmonella trong thực phẩm

VHO - Trong thời gian qua, ở một số địa phương đã xảy ra các vụ ngộ độc thực phẩm bởi độc tố của vi khuẩn Salmonella gây ra, nguyên nhân do ăn phải thực phẩm không đảm bảo an toàn, làm một số người ngộ độc phải nhập viện điều trị.

Các chuyên gia cho biết, Salmonella là loại vi khuẩn đường ruột không hình thành bào tử, kém đề kháng với điều kiện bên ngoài và bị phá hủy trong quá trình tiệt trùng bằng phương pháp Pasteur hoặc đun nấu thực phẩm. Tuy nhiên, Salmonella có thể sót trong một thời gian dài ở các thực phẩm khô, ướp lạnh...

Thực phẩm sống có thể nhiễm vi khuẩn Salmonella trong quá trình chế biến, đóng gói

Bệnh gây ra từ loại vi khuẩn này được gọi là bệnh nhiễm khuẩn Salmonella, gây khó chịu cho dạ dày, ruột, sốt, tiêu chảy và đau quặn bụng. Trong hầu hết các trường hợp, bệnh xuất phát từ nguồn thực phẩm ô nhiễm (nhiễm phân người hoặc phân động vật) mà người bệnh ăn phải.

Theo đó, chủng vi khuẩn Salmonella có thể được chia thành hai nhóm chính gồm thương hàn và không thương hàn. Nhóm thứ 2 thường phổ biến hơn, có thể lây nhiễm cho nhiều loại động vật đồng thời lây truyền trực tiếp từ động vật sang người. Ngược lại, nhóm thương hàn bao gồm: Salmonella Typhi và Salmonella Paratyphi A, B, C chỉ xuất hiện ở con người và không xảy ra đối với các loài động vật khác. Nhóm không thương hàn do các Salmonella khác chủ yếu gây viêm ruột và nhiễm khuẩn huyết. Thời gian ủ bệnh (khoảng thời gian từ khi tiếp xúc đến lúc phát bệnh) có thể từ 6 giờ - 6 ngày. Thông thường, người bệnh bị nhiễm khuẩn Salmonella sẽ có xu hướng nhầm lẫn với chứng đau dạ dày thường gặp.

Nhấn mạnh về nguyên nhân nhiễm vi khuẩn Salmonella, các chuyên gia nêu rõ, việc môi trường bị ô nhiễm thì vi sinh vật từ đất, nước, không khí, dụng cụ và các vật dụng khác nhiễm vào thực phẩm. Ngoài ra, thiếu vệ sinh trong quá trình chế biến, vệ sinh cá nhân không đảm bảo (tay người chế biến không sạch, người lành mang trùng…) làm nhiễm vi khuẩn vào thực phẩm.

Bên cạnh đó, bản thân thực phẩm như thịt sống, thịt gia cầm và hải sản cũng có thể dính vào thịt gia cầm trong quá trình giết mổ, hải sản cũng có thể chứa nguồn lây khi sống trong môi trường nước ô nhiễm. Sữa và các sản phẩm sữa chưa tiệt trùng; trái cây và rau củ quả tươi, đặc biệt là giống nhập khẩu có thể bị nhiễm khuẩn Salmonella trong quá trình chăm bón hoặc sơ chế làm sạch bằng nước. Trứng sống hoặc nấu chưa chín: mặc dù lớp vỏ trứng có khả năng bảo vệ phần bên trong khỏi sự nhiễm bẩn nhưng gia cầm nhiễm bệnh vẫn có thể đẻ ra trứng chứa vi khuẩn Salmonella (tồn tại trước khi vỏ được hình thành)... Đây chính là những nguồn lây khi con người ăn phải.

Để phòng ngừa, người dân và các cơ sở sản xuất cần chọn thực phẩm tươi; rau, quả ăn sống phải được ngâm và rửa kỹ bằng nước sạch. Quả nên rửa sạch, gọt vỏ trước khi ăn. Nấu chín kỹ hoàn toàn thức ăn sẽ tiêu diệt được vi khuẩn. Hãy ăn ngay sau khi vừa nấu xong, vì để lâu thức ăn càng dễ bị nhiễm vi khuẩn có hại cho sức khoẻ.

Muốn giữ thức ăn quá 5 tiếng đồng hồ cần phải giữ nóng liên tục trên 60°C hoặc lạnh dưới 10°C. Thức ăn cho trẻ nhỏ không nên dùng lại. Các thức ăn chín dùng lại sau 5 tiếng phải được đun kỹ lại.Thức ăn đã được nấu chín có thể bị nhiễm mầm bệnh do tiếp xúc trực tiếp với thức ăn sống hoặc gián tiếp với các bề mặt bẩn. Nếu tay có vết thương hãy băng kỹ và kín vết thương trước khi chế biến thức ăn.

Do thức ăn dễ bị nhiễm khuẩn, bất kỳ bề mặt nào dùng để chế biến thức ăn cũng phải được giữ sạch. Khăn lau bát đĩa cần phải được luộc nước sôi và thay thường xuyên trước khi sử dụng.

Khi phát hiện hoặc nghi ngờ bị ngộ độc thực phẩm, cần phải dừng ngay việc sử dụng và niêm giữ toàn bộ thức ăn đó lại (kể cả chất nôn, phân, nước tiểu…) để xác minh và báo ngay cho cơ quan y tế gần nhất để xử lý kịp thời hoặc đưa người bị ngộ độc đi cơ sở y tế gần nhất như trạm y tế, phòng y tế, bệnh viện…

N.DIỆP