Vì sao nên tìm đọc bộ sách “Giáo dục tài chính”?

VHO - Bộ sách “Giáo dục tài chính” do Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam phối hợp phát hành mang tới lộ trình 12 cuốn cho học sinh từ lớp 1 đến lớp 12, giúp hình thành thói quen quản lý tiền bạc, chi tiêu hợp lý và tự chủ tài chính ngay từ ghế nhà trường.

Lộ trình từ nền tảng đến tự chủ tài chính

Trong bối cảnh đời sống số phát triển nhanh, rủi ro tài chính len vào từng ngóc ngách sinh hoạt của gia đình và nhà trường: từ tín dụng đen đến trò lừa trực tuyến, từ thói quen tiêu dùng bốc đồng đến việc thiếu kỹ năng lập kế hoạch chi tiêu.

Chính vì vậy, việc trang bị kiến thức tài chính sớm không còn là lựa chọn “nên có” mà đã thành yêu cầu thiết yếu của giáo dục toàn diện.

Từ nhận thức đó, bộ chuyên đề “Giáo dục tài chính” dành cho học sinh lớp 1–12 được phát triển như một hệ thống học liệu theo từng cấp học, hướng tới mục tiêu bồi đắp năng lực tài chính cá nhân một cách bền bỉ, có lộ trình.

Đây là bộ sách chuyên đề về tài chính học đường được xây dựng dựa trên Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 và tham chiếu các chuẩn mực quốc tế về kiến thức tài chính, bảo đảm tính khoa học mà vẫn gần gũi, phù hợp đưa vào trường học cũng như để phụ huynh đồng hành cùng con ở nhà.

Bộ sách gồm 12 cuốn theo từng lớp, chia thành ba bậc học với độ khó tăng dần. Ở tiểu học, học sinh làm quen giá trị đồng tiền, ý nghĩa của tiết kiệm và chi tiêu hợp lý, những “viên gạch” đầu tiên hình thành thói quen tài chính lành mạnh.

Lên THCS, nội dung chuyển sang các kỹ năng thực hành: thanh toán, tiền kỹ thuật số, mối liên hệ nghề nghiệp, thu nhập, giúp các em nhìn đồng tiền trong mối quan hệ với lao động và kỹ năng.

Đến THPT, kiến thức mở rộng sang quản lý ngân sách cá nhân, khái niệm cơ bản về thị trường tài chính, sản phẩm đầu tư và khởi nghiệp ở mức phổ thông.

Nhờ cấu trúc bậc thang, học sinh tiến từng bước từ nhận biết, hiểu, vận dụng, hướng tới năng lực tự chủ tài chính phù hợp lứa tuổi.

Điểm đáng chú ý là cách tổ chức nhấn vào thói quen chứ không dừng ở thông tin. Mỗi cấp học đều gắn với những hành vi cụ thể học sinh có thể thực hiện: phân biệt nhu cầu và mong muốn; ghi chép và cân đối khoản chi; so sánh trước khi mua; hiểu nguồn gốc của thu nhập; biết hoãn hưởng thụ vì mục tiêu dài hạn.

Tư duy làm chủ đồng tiền vì thế không phải “kiến thức rời”, mà trở thành nếp sinh hoạt có thể đo đếm qua từng lựa chọn hằng ngày.

Cách truyền đạt gần gũi, đậm chất văn hóa

Giáo dục tài chính thường bị gắn với ấn tượng khô cứng vì dày đặc thuật ngữ. Bộ sách khắc phục rào cản này bằng phương pháp sư phạm giàu bản sắc, lồng ghép ca dao, tục ngữ, truyện dân gian và các biểu tượng văn hóa quen thuộc để chuyển tải khái niệm theo cách gần gũi với học sinh Việt Nam.

Nhờ đó, mỗi bài học trở nên bớt nặng “định nghĩa” và tăng tính gợi mở, nhất là với lứa tuổi tiểu học và đầu THCS.

Sự kết hợp giữa lý thuyết hiện đại và chất liệu truyền thống tạo một “phễu tiếp nhận” tự nhiên: khởi đi từ kinh nghiệm văn hóa hằng ngày để dẫn dắt tới thói quen tài chính lành mạnh trong thời kinh tế số.

Đây cũng là cách giữ gìn bản sắc trong khi vẫn hội nhập với chuẩn mực kiến thức quốc tế, một yêu cầu ngày càng rõ trong dạy, học kỹ năng sống cho học sinh phổ thông.

Cách trình bày gắn với tình huống thực tiễn và bài tập tương tác giúp lớp học sôi động hơn: học sinh được thảo luận, nhập vai, đưa ra quyết định rồi tự rút kinh nghiệm.

Khi kiến thức không đứng yên trên trang giấy mà đi vào hành vi, năng lực tài chính cá nhân mới có cơ hội bám rễ bền vững.

Đó là bước dịch chuyển quan trọng từ “học để biết” sang “học để làm” trong các chủ đề về kỹ năng sống.

Học liệu đồng hành: phụ huynh, thầy cô, nhà trường

Bộ sách không chỉ dành cho học sinh. Với phụ huynh, đây là khoản đầu tư dài hạn để con hình thành thói quen quản lý tài chính từ sớm.

Ngay cả khi cha mẹ chưa nắm hết các thuật ngữ tài chính, bộ sách vẫn là “khung tham chiếu” đáng tin cậy để đồng hành cùng con: từ việc đặt mục tiêu tiết kiệm tới thói quen ghi chép và đánh giá chi tiêu hằng tháng.

Với giáo viên, “Giáo dục tài chính” là nguồn học liệu bổ trợ linh hoạt cho các tiết kỹ năng sống, giáo dục công dân hoặc hoạt động ngoại khóa.

Thông qua tình huống, thảo luận, đóng vai, học sinh rèn tư duy độc lập và trách nhiệm với lựa chọn của mình.

Cách làm này cho phép tích hợp nhẹ nhàng vào chương trình hiện hành mà không gây quá tải thời lượng, đồng thời tăng chiều sâu ứng dụng của bài học.

Ở bình diện hệ thống, tài liệu nguồn ghi nhận bộ sách góp phần lấp khoảng trống trong giáo dục phổ thông: bổ sung kỹ năng sống cốt lõi để học sinh tự bảo vệ trước cạm bẫy tài chính, đồng thời tạo “ngôn ngữ chung” cho tam giác gia đình, nhà trường, học sinh.

Khi cùng hướng đến mục tiêu minh bạch, kỷ luật và trách nhiệm trong chi tiêu, việc giáo dục đồng tiền mới mang lại hiệu quả thực chất.

Khắc họa chân dung Bác Hồ qua hai ấn phẩm đặc biệt

VHO - Hai cuốn sách "Bác là Hồ Chí Minh" và "Bác Hồ ở Thái Lan", do Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam ra mắt tháng 7.2025, là những công trình được biên soạn công phu, chứa đựng nhiều tư liệu quý giá về hành trình cứu nước, tư tưởng, phong cách sống và tình cảm của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với nhân dân trong và ngoài nước. Clip sau đây sẽ đưa quý độc giả lắng nghe chia sẻ từ các nhà nghiên cứu, đồng thời cảm nhận ý nghĩa văn hóa – lịch sử sâu sắc của hai tác phẩm này.

Một điểm đáng lưu ý khác là mục tiêu phát triển bền vững của nhà trường phổ thông hiện nay: nuôi dưỡng công dân số có trách nhiệm, biết tôn trọng giá trị lao động, thận trọng trước giao dịch trực tuyến, hiểu quyền và nghĩa vụ trong tiêu dùng.

“Giáo dục tài chính” giúp biến những mục tiêu đó thành hành vi cụ thể, bắt đầu từ thói quen nhỏ và lặp lại đủ lâu để trở thành nếp sống.

“Giáo dục tài chính” không phải “môn phụ” tô điểm chương trình, mà là mảnh ghép thiết yếu của giáo dục năng lực.

Với 12 cuốn trải dài suốt bậc phổ thông, bộ sách đem lại một con đường học, hành có hệ thống: từ hiểu giá trị đồng tiền, tập thói quen tiết kiệm, đến biết lập kế hoạch và chịu trách nhiệm với quyết định của chính mình.

Ở điểm giao thoa giữa lý thuyết hiện đại và chất liệu văn hóa Việt, bộ sách này góp phần bồi đắp tư duy độc lập, tính kỷ luật và tinh thần minh bạch, những phẩm chất mà bất cứ thế hệ công dân nào cũng cần được trang bị.