Tháng Năm ở Dương Nỗ

Bài, ảnh: SƠN THÙY

VHO - Mỗi tháng 5 về, nhiều đoàn khách lại tìm đến làng Dương Nỗ (xã Phú Dương, TP.Huế) để dâng hương vị lãnh tụ kính yêu của đất nước. Nơi đây, còn nhiều di tích lưu dấu những năm tháng tuổi thơ mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sinh sống.

Tháng Năm ở Dương Nỗ - ảnh 1
Các bạn trẻ tham quan, tìm hiểu tại di tích nhà lưu niệm Bác Hồ ở làng Dương Nỗ

Nơi ghi dấu chân Người

Những ngày qua, người dân làng Dương Nỗ đã cùng nhau chuẩn bị chu đáo cho dịp kỉ niệm 134 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19.5.1890 -19.5.2024). Đặc biệt, ngôi làng bình yên bên dòng sông Phổ Lợi này có 2 di tích quốc gia đặc biệt về Bác Hồ và những di tích, địa chỉ ghi dấu chân Người những năm tháng sinh sống cùng cha và anh trai tại đây.

Ông Trần Đại Sấm, 75 tuổi, Trưởng ban nghi lễ của làng Dương Nỗ, cho biết: người dân làng Dương Nỗ rất vinh dự và tự hào khi Bác Hồ và thân phụ đã từng sinh sống ở đây. Những ngày qua, hướng đến kỉ niệm 134 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh, dân làng đã cùng nhau chuẩn bị để sự kiện được diễn ra chú đáo, trang trọng.

Dịp này, Ngày hội làng Dương Nỗ được Bảo tàng Hồ Chí Minh tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp với địa phương tổ chức, chúng tôi rất mong chờ và tham gia tích cực. Con dân trong làng cùng nhau dọn vệ sinh xung quanh các khuôn viên di tích, lau dọn và sắp xếp các vật dụng trong di tích đình làng.

Tháng Năm ở Dương Nỗ - ảnh 2
Ông Trần Đại Sấm lau bụi chiếc kiệu "cổ vật" của làng để chuẩn bị cho Ngày hội làng Dương Nỗ

Ông Sấm vừa lau chiếc kiệu vừa cho biết, đó là “cổ vật” quý của làng được chế tác thế kỷ 18 và được “trùng tu” qua các thời kỳ. Kiệu này sẽ được trang trí để rước chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh từ đình làng Dương Nỗ đến nhà lưu niệm Bác Hồ. Đây là 2 di tích trong hệ thống di tích quốc gia đặc biệt về Chủ tịch Hồ Chí Minh tại tỉnh Thừa Thiên Huế.

"Người dân làng Dương Nỗ nói riêng và người Việt Nam nói chung rất vinh dự và tự hào về Người. Những phẩm chất cao quý của Bác là tấm gương để chúng tôi thường nhắc nhở, dạy bảo con cháu luôn phấn đấu, noi gương"- ông Trần Đại Sấm chia sẻ.

Theo Bảo tàng Hồ Chí Minh tỉnh Thừa Thiên Huế, trong dịp tháng 5 này dự kiến có khoảng hơn 10.000 người dân và du khách đến Dương Nỗ, trong đó có 150 đoàn đã đăng ký. Em Huỳnh Giàu, học sinh lớp 11 Trường THPT Đặng Trần Côn, TP.Huế cho biết: em rất xúc động khi đến di tích nhà lưu niệm của Bác Hồ ở làng Dương Nỗ, những cảnh vật xanh quanh cùng ngôi nhà đơn sơ, gian bếp cũ... nơi Bác từng sinh sống thật giản dị và thanh bình.

"Là học sinh, thế hệ trẻ hôm nay, để học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại em sẽ cố gắng học tập tốt, trau dồi kiến thức, nỗ lực phấn đấu trở thành công dân tốt cho xã hội và góp phần xây dựng quê hương. Đặc biệt, học theo những đạo đức, phẩm chất cao quý của Bác với tính khiêm tốn, lối sống giản dị, chính trực…" - em Huỳnh Giàu bộc bạch.

Tháng Năm ở Dương Nỗ - ảnh 3
Người dân làng Dương Nỗ vinh dự và tự hào khi có 2 di tích quốc gia đặc biệt về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong ảnh: Tại đình làng Dương Nỗ

Làng Dương Nỗ có 2 di tích trong hệ thống di tích về Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Thừa Thiên Huế đã được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt, gồm: đình làng Dương Nỗ và Nhà lưu niệm Bác Hồ. Đây là 2 di tích đã gắn bó với tuổi thơ của Nguyễn Sinh Cung.

Từ năm 1898 đến 1900, Nguyễn Sinh Cung và anh trai Nguyễn Sinh Khiêm theo cha về sống tại làng Dương Nỗ khi cụ Nguyễn Sinh Sắc về đây dạy học. Tại đây, ông Nguyễn Sĩ Độ đã giao cho cụ Nguyễn Sinh Sắc một ngôi nhà tranh ba gian hai chái làm chỗ ở cho cả ba cha con, đồng thời cũng là nơi mở lớp dạy học.

Trong ngôi nhà này, Nguyễn Sinh Cung và anh trai được chính người cha và là người thầy của mình dạy những bài học đầu tiên về chữ “Nhân”, chữ “Nghĩa”, về đạo đức làm người. Nguyễn Sinh Cung đã tiếp thu nhanh những bài học, là học trò thông minh xuất sắc của lớp, và những nguồn kiến thức đó trở thành nền móng vững chãi cho sự phát triển về học vấn sau này.

Sống ở làng Dương Nỗ bình yên, giàu truyền thống văn hóa, Nguyễn Sinh Cung sớm hòa nhập với đời sống cộng đồng làng xã, được đùm bọc bởi tình cảm yêu thương chan hòa, nhân hậu và bao dung của những người dân quê. Cậu học trò ấy hàng ngày chứng kiến cuộc sống lao động cần cù của những người nông dân mộc mạc và tham gia các hoạt động văn hóa của địa phương. Ngoài ngôi nhà tranh truyền thống, những lưu nhiều dấu ấn của Nguyễn Sinh Cung ở Dương Nỗ còn có: Đình làng, Bến đá, Am bà…

Tháng Năm ở Dương Nỗ - ảnh 4
Tham quan, tìm hiểu bên trong ngôi nhà mà Bác Hồ từng sinh sống và học tập

Phát huy giá trị di sản về Chủ tịch Hồ Chí Minh

Chủ tịch UBND xã Phú Dương Võ Quốc Hiền thông tin: địa phương rất vinh dự khi có 2 di tích quốc gia đặc biệt về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong thời gian qua, địa phương đã tuyên truyền quảng bá về di sản qua các hoạt động lễ hội, trong đó có Ngày hội làng Dương Nỗ.

Đây là lần thứ hai, Ngày hội được tổ chức với chủ đề “Dương Nỗ - Hành trình tháng Năm” (diễn ra từ ngày 18 đến 20.5), sẽ có nhiều chương trình, hoạt động văn hóa nghệ thuật tôn vinh và tri ân Chủ tịch Hồ Chí Minh; đồng thời góp phần quảng bá, kết nối du khách đến với các di tích trên địa bàn, mong muốn sự kiện sẽ trở thành lễ hội truyền thống của địa phương trong mỗi dịp tháng Năm về.

Thực hiện Nghị quyết 05 của Thành ủy Huế, xã Phú Dương đã triển khai chương trình động giáo dục văn hóa truyền thống đến các thôn xóm, các cơ sở trường học thông qua những hoạt động ngoại khóa, đặc biệt là các chương trình tham quan di tích lịch sử trên địa bàn. Lực lượng đoàn viên thanh niên của xã cũng phối hớp với Thành đoàn, Tỉnh đoàn thường xuyên tổ chức dọn dẹp, “làm đẹp” tạo cảnh quan cho tuyến đường kiểu mẫu từ di tích đình làng đến di tích nhà lưu niệm Bác Hồ...

Tháng Năm ở Dương Nỗ - ảnh 5
Đình làng Dương Nỗ là di tích quốc gia đặc biệt trong hệ thống di tích về Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Thừa Thiên Huế

Ngày hội làng Dương Nỗ trong tháng 5 sẽ có nhiều sự kiện, hoạt động như: chương trình nghệ thuật khai mạc “Tháng Năm nhớ Bác”; lễ rước hoa Sen và dâng hoa, dâng hương lên Chủ tịch Hồ Chí Minh; triển lãm ảnh nghệ thuật “Nét đẹp Di sản Hồ Chí Minh và văn hóa làng Dương Nỗ ”; triển lãm mỹ thuật “Tranh dân gian Việt Nam”; liên hoan vẽ tranh chủ đề “Thiếu nhi làm theo lời Bác”...

Cùng với đó là các hoạt động trải nghiệm làm hoa sen giấy, in tranh, viết thư pháp; không gian Bài Chòi; ẩm thực truyền thống làng Dương Nỗ; trò chơi dân gian; chương trình ca Huế và bolero; hội đua trải truyền thống...

Bà Lê Thùy Chi, Giám đốc Bảo tàng Hồ Chí Minh tỉnh Thừa Thiên Huế, cho biết: Ngày hội nhằm giới thiệu đến khách tham quan giá trị tinh thần và vật chất của di sản Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Thừa Thiên Huế, để các di tích lưu niệm về Người trở thành địa chỉ tham quan, du lịch, tạo ra những sản phẩm văn hóa độc đáo, hấp dẫn khách tham quan.

Các hoạt động tại Ngày hội nhằm xây dựng mối quan hệ gắn kết giữa di tích với cộng đồng, nâng cao nhận thức của cộng đồng trong bảo tồn và phát huy giá trị di sản. Đồng thời, tạo điểm nhấn thu hút các hoạt động phát triển du lịch, là cơ hội để giới thiệu di sản đến với các công ty du lịch, lữ hành, khách tham quan du lịch trong và ngoài nước.

Theo thống kê, trung bình mỗi năm, Bảo tàng Hồ Chí Minh và các di tích lưu niệm về Chủ tịch Hồ Chí Minh tại tỉnh Thừa Thiên Huế đón khoảng 120.000 lượt khách. Từ đầu năm 2024 đến nay, đã có khoảng 70.000 người đến dâng hương, tham quan, tìm hiểu tại bảo tàng và các di tích về Người.

Tháng Năm ở Dương Nỗ - ảnh 6
Khung cảnh tái hiện gian bếp đơn sơ tại di tích nhà lưu niệm Bác Hồ ở làng Dương Nỗ

Trong năm 2024, bảo tàng sẽ tổ chức nhiều hoạt động, sự kiện nhằm phát huy giá trị di tích, di sản về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Dự kiến sẽ tổ chức triển lãm “Hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh trên báo chí cách mạng qua các thời kỳ” nhân kỉ niệm 79 năm cách mạng Tháng 8 và Quốc khánh 2.9, kỉ niệm 55 năm thực hiện Di chúc của Người.

Phối hợp với các đơn vị tổ chức 2 đến 3 cuộc triển lãm lưu động về thân thế, sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh đến các huyện, thị xã trên trong tỉnh. Tổ chức các cuộc tuyên truyền lưu động về thân thế, sự nghiệp Chủ tịch Hồ Chí Minh cho học sinh các trường học trên địa bàn toàn tỉnh.

Tăng cường công tác số hóa, tổ chức hệ thống mã QR cập nhật thông tin di sản, tư liệu hiện vật tại nhà trưng bày và các di tích. Tiếp tục triển khai Đề án Phát huy giá trị hệ thống di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Thừa Thiên Huế phục vụ phát triển du lịch.

Hiện nay, Bảo tàng đang hoàn thiện đề tài Nghiên cứu, thống kê, sưu tầm các loại hình di sản văn hóa phi vật thể về Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Thừa Thiên Huế. Quá trình thực hiện, đơn vị đã tiếp cận hàng trăm nhân chứng trên địa bàn toàn tỉnh, sưu tầm các loại hình di sản văn hóa phi vật thể về Người ở Thừa Thiên Huế.

Trong đó, xác định được 5 di sản nổi bật, gồm: Thơ ca dân gian ca ngợi về Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Thừa Thiên Huế; Truyện kể về Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Thừa Thiên Huế; Thực hành tín ngưỡng thờ cúng Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Thừa Thiên Huế; Nghi lễ và truyền thống mang họ Hồ của đồng bào miền Tây Thừa Thiên Huế; Kỹ thuật chế tác và sáng tạo hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh của các nghệ nhân nghề truyền thống Huế.

"Các di sản văn hóa phi vật thể về Chủ tịch Hồ Chí Minh được sưu tầm góp phần làm phong phú thêm kho tàng di sản quý giá về Người ở Thừa Thiên Huế"- bà Lê Thùy Chi nhấn mạnh.