Tái công nhận danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông

NGUYỄN THANH PHONG

VHO - Quyết định công nhận Công viên địa chất toàn cầu Đắk Nông giai đoạn 2024 - 2027 sẽ được trao tại Hội nghị quốc tế Mạng lưới Công viên Địa chất toàn cầu diễn ra vào tháng 9 tới tại Cao Bằng.

Tái công nhận danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông - ảnh 1

Công viên địa chất Đắk Nông có khoảng 65 điểm di sản địa chất, địa mạo, bao gồm hệ thống gần 50 hang động. Ảnh: Yến Vi Vu

Ban Khoa học Trái đất và Giảm thiểu rủi ro địa chất thuộc Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) vừa có thông báo chính thức về việc Công viên địa chất Đắk Nông được tái thẩm định lần thứ nhất năm 2023 và chính thức được công nhận lại danh hiệu “Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông” cho giai đoạn phát triển mới 2024-2027.

Chủ tịch Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu, GS. Nikolas Zorous, sẽ trao Quyết định công nhận Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông cho tỉnh Đắk Nông tại Hội nghị quốc tế về Mạng lưới Công viên Địa chất toàn cầu khu vực châu Á - Thái Bình Dương, diễn ra từ ngày 4 - 11.9 tại Cao Bằng.

Quyết định công nhận danh hiệu Công viên Địa chất toàn cầu toàn cầu UNESCO Đắk Nông giai đoạn 2024 - 2027 không chỉ ghi nhận nỗ lực, ý chí, quyết tâm của chính quyền, Nhân dân tỉnh Đắk Nông trong công tác bảo tồn và phát huy tổng thể giá trị các loại hình di sản, mà còn mở ra cơ hội thu hút các nguồn lực trong phát triển kinh tế - xã hội bền vững của địa phương.

Trải dài trên diện tích 4.760km2, bao gồm các huyện Krông Nô, Cư Jút, Đắk Mil, Đắk Song, Đắk G’long và thị xã Gia Nghĩa, Công viên địa chất Đắk Nông có khoảng 65 điểm di sản địa chất, địa mạo, bao gồm hệ thống gần 50 hang động với tổng chiều dài hơn 10.000m, các miệng núi lửa, thác nước…

Điểm đặc biệt trong khu vực Công viên Địa chất Đắk Nông là hệ thống hang động trong đá bazan, phân bố ở khu vực Đray Sáp - Chư R'Luh, được phát hiện từ năm 2007.

Hệ thống hang động núi lửa này đã được Hiệp Hội Hang động Núi lửa Nhật Bản xác lập kỷ lục Đông Nam Á về cả quy mô, độ dài và tính độc đáo. Trong các hang động còn ẩn chứa nhiều điều bí mật về cơ chế thành tạo, các tổ hợp khoáng vật, đa dạng sinh học và di chỉ khảo cổ.

Trong khu vực Công viên địa chất còn có các di sản địa kiểu cổ sinh như các hóa thạch cúc đá, sò, hai mảnh vỏ... để chứng minh thời kỳ này nơi đây còn là một phần của đại dương rộng lớn.

Ngoài ra, còn có các hồ nước tự nhiên đầy thơ mộng như hồ Ea Snô, hồ Tây... được tạo thành từ các sụt võng kiến tạo, các miệng núi lửa độc đáo và đặc trưng như Nâm Blang, Nâm Kar, Băng Mo... và hệ thống các thác nước đẹp, hùng vĩ như thác Gia Long, thác Trinh Nữ, Dray Sáp.

Bên cạnh đó, Công viên Địa chất Đắk Nông còn đa dạng và phong phú các mỏ và điểm quặng khoáng sản bauxit, antimon, thiếc sa khoáng, puzơlan, đá quý và đặc biệt là đá bán quý opal - chalcedon kích thước lớn.

Các phát hiện về di chỉ khảo cổ người tiền sử sinh sống trong khu vực hang động núi lửa của Công viên Địa chất đã thu hút sự chú ý của rất nhiều nhà nghiên cứu, du khách trong và ngoài nước.

Ngoài những nét đặc trưng nêu trên, Công viên Địa chất Đắk Nông còn là khu vực có bề dày văn hóa, lịch sử, với những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể như Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên được UNESCO công nhận là Kiệt tác truyền khẩu và phi vật thể nhân loại; di tích cấp quốc gia đặc biệt Đường mòn Hồ Chí Minh và 5 di tích cấp quốc gia khác như: Ngục Đắk Mil, Căn cứ kháng chiến B4 - Liên tỉnh IV, Di tích lịch sử lưu niệm N'Trang Gưh, Địa điểm Chiến thắng Đồi 722 - Đắk Sắk, Địa điểm bắt liên lạc khai thông đường Hồ Chí Minh đoạn Nam Tây Nguyên đến Đông Nam Bộ.

Công viên Địa chất Đắk Nông còn là nơi giúp du khách trải nghiệm đời sống tinh thần đa dạng, phong phú của phần lớn các dân tộc trên địa bàn tỉnh, thể hiện rõ nét qua các tín ngưỡng dân gian, nghi lễ, lễ hội, nghệ thuật diễn xướng, trò chơi dân gian... cần được gìn giữ, bảo tồn và phát huy...

Ngày 7.7.2020, Ủy ban Chương trình và Quan hệ quốc tế của Hội đồng Chấp hành UNESCO khóa 209 đã thông qua quyết định công nhận Công viên Địa chất Đắk Nông là Công viên Địa chất toàn cầu. Đây là Công viên Địa chất toàn cầu thứ ba ở nước ta, sau Công viên Địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang và Công viên Địa chất toàn cầu Non nước Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng.