Phát triển kinh tế từ nền tảng văn hoá

VHO - Xác định “văn hóa vừa là mục tiêu, vừa là động lực cho phát triển”, những năm gần đây tỉnh Thái Nguyên đặc biệt chú trọng xây dựng đời sống văn hóa cơ sở song hành với phát triển kinh tế. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” đã trở thành điểm sáng, góp phần kiến tạo môi trường văn hóa lành mạnh, văn minh và gắn kết cộng đồng.

Cơ sở hạ tầng văn hóa được đầu tư đồng bộ từ tỉnh đến thôn, xóm. Tỉnh cũng đã triển khai nhiều dự án xây dựng thiết chế văn hóa, trùng tu di tích và hỗ trợ bảo tồn di sản.

Những công trình này trở thành nơi hội tụ, gắn kết người dân trong các hoạt động văn nghệ, thể thao, lễ hội địa phương, đồng thời là không gian nuôi dưỡng và trao truyền bản sắc văn hóa cho thế hệ trẻ.

Bên cạnh sự đầu tư của Nhà nước, nhân dân Thái Nguyên cũng tích cực góp công, góp của để xây dựng nhà văn hóa khang trang, duy trì các câu lạc bộ hát múa truyền thống. Sự chung tay ấy tạo nên nền tảng bền vững để văn hóa thấm sâu vào đời sống xã hội, trở thành sức mạnh tinh thần trong phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

Song song với đầu tư cơ sở vật chất, tỉnh còn chú trọng bảo tồn các giá trị văn hóa phi vật thể và phát huy vai trò chủ thể của cộng đồng.

Thái Nguyên hiện đang triển khai Dự án 6 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, tập trung hỗ trợ xây dựng thiết chế văn hóa – thể thao và phát triển du lịch cộng đồng tại các địa bàn khó khăn.

Nhờ nguồn lực này, chỉ riêng từ năm 2022 đến nay, đã có 21 nhà văn hóa và khu thể thao thôn bản được xây dựng mới, trong đó riêng huyện Định Hóa có 11 công trình, tạo điều kiện để đồng bào các dân tộc sinh hoạt văn hóa, rèn luyện thể thao và giữ gìn nét đẹp truyền thống.

Cùng với đó, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Nguyên đã hoàn thành việc cải tạo, nâng cấp các điểm du lịch và làng bản văn hóa tiêu biểu; đồng thời triển khai thêm các dự án dự kiến hoàn thành trong năm 2025. Những dự án này không chỉ góp phần bảo tồn làng nghề, di tích có giá trị, mà còn biến chúng thành sản phẩm du lịch đặc trưng, tạo sức hấp dẫn cho điểm đến Thái Nguyên.

Tỉnh cũng bố trí kinh phí sự nghiệp để hỗ trợ các đội văn nghệ quần chúng duy trì hoạt động thường xuyên tại các xóm bản vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Các câu lạc bộ hát Then của người Tày, hát Soọng Cô của người Sán Dìu, múa Tắc Xình của người Sán Chay, hát Pả Dung của người Dao… đều được “tiếp lửa” để vừa bảo tồn tinh hoa nghệ thuật dân gian, vừa phục vụ trình diễn trong các lễ hội và sự kiện du lịch. Qua đó, đời sống tinh thần của nhân dân được nâng cao, còn hình ảnh Thái Nguyên trở nên sinh động và giàu bản sắc hơn trong mắt du khách.

Bình quân mỗi năm, Thái Nguyên xây dựng khoảng năm mô hình văn hóa gắn với bảo tồn bản sắc và phát triển du lịch cộng đồng, chú trọng phục dựng lễ hội, dân ca, dân vũ đã được ghi danh trong Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Từ những mô hình hiệu quả ấy, nhiều giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc được hồi sinh, lan tỏa và quảng bá rộng rãi, góp phần đưa hình ảnh Thái Nguyên – vùng “đệ nhất danh trà” – trở thành điểm đến hấp dẫn của du khách trong và ngoài nước.

Có thể thấy, phát triển kinh tế gắn với bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa đang trở thành hướng đi bền vững của Thái Nguyên. Văn hóa không chỉ là nền tảng tinh thần mà còn là nguồn lực mềm thúc đẩy các ngành kinh tế như du lịch, dịch vụ, nông nghiệp và công nghiệp sáng tạo.

Nhận thức rõ điều đó, tỉnh đã đề ra mục tiêu phát triển “nhanh, mang đậm bản sắc và bền vững” trong giai đoạn tới. Để hiện thực hóa mục tiêu, tỉnh tiếp tục ưu tiên nguồn lực đầu tư cho lĩnh vực văn hóa, triển khai đồng bộ Chương trình phát triển văn hóa Việt Nam giai đoạn 2023–2025 trên địa bàn, đồng thời đẩy mạnh xã hội hóa, huy động sự tham gia của doanh nghiệp và cộng đồng trong bảo tồn di sản, tổ chức các sự kiện văn hóa – du lịch, xây dựng sản phẩm du lịch mới.

Những kết quả nổi bật trong thời gian qua chính là tiền đề để Thái Nguyên tự tin bước tiếp trên con đường phát huy nguồn lực văn hóa cho phát triển kinh tế. Văn hóa đang thực sự trở thành động lực nội sinh, vừa nâng cao đời sống tinh thần của người dân, vừa tạo sức bật mới cho vùng đất trung du rộng mở này trên hành trình hội nhập và phát triển.