Thái Nguyên:
Bảo tồn văn hoá, phát triển du lịch
VHO - Trong thời gian qua, tỉnh Thái Nguyên đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong phát triển kinh tế. Từ đó tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển chung của tỉnh. Đặc biệt tỉnh luôn chú trọng việc phát triển kinh tế gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị của văn hóa, biến di sản thành tài sản, tạo đà cho sự phát triển bền vững.
Phát huy di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch bền vững
Thái Nguyên là vùng đất giàu truyền thống lịch sử văn hóa với kho tàng di sản phong phú. Toàn tỉnh có hơn 1.000 di tích lịch sử – văn hóa và trên 550 di sản văn hóa phi vật thể – một “mỏ vàng lộ thiên” mà ngành Du lịch đang khai thác bài bản, hiệu quả.

Nhiều di sản có giá trị đặc biệt, tiêu biểu như Khu di tích An toàn khu (ATK) Định Hóa – di tích quốc gia đặc biệt gắn với cuộc kháng chiến chống thực dân, được bảo tồn gần như nguyên trạng và trở thành địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cũng như điểm đến hấp dẫn du khách để tìm hiểu lịch sử.
Song song với gìn giữ di tích, tỉnh chú trọng tôn tạo các công trình xuống cấp. Đầu năm 2025, Thái Nguyên khởi công dự án trùng tu đền thờ Lý Nam Đế và chùa Hương Ấp với tổng vốn 76 tỷ đồng, nhằm phát huy giá trị quần thể kiến trúc cổ được xếp hạng cấp quốc gia, biến nơi đây thành điểm nhấn du lịch văn hóa – tâm linh của địa phương.
Việc bảo tồn di sản không chỉ nuôi dưỡng niềm tự hào và đời sống tinh thần người dân, mà còn tạo động lực để văn hóa “đẻ” ra kinh tế, khi những giá trị lịch sử văn hóa được khai thác phục vụ du lịch.
Trong giai đoạn 2020 đến nay, Thái Nguyên đặc biệt đẩy mạnh phát triển du lịch văn hóa, xem đây là hướng đi chiến lược để vừa quảng bá di sản, vừa thúc đẩy tăng trưởng.
Tỉnh tập trung phát triển các dòng sản phẩm du lịch mang đậm bản sắc như du lịch văn hóa tâm linh, du lịch “về nguồn” và du lịch cộng đồng, bước đầu thu được nhiều kết quả khả quan.
Festival Trà Thái Nguyên là minh chứng tiêu biểu. Kể từ khi Đề án bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa Trà Thái Nguyên được phê duyệt, tỉnh đã tổ chức thành công 3 kỳ Festival Trà quy mô quốc gia và quốc tế.
Lễ hội không chỉ tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, nâng tầm thương hiệu “Đệ nhất danh trà”, mà còn góp phần gìn giữ tinh hoa văn hóa trà Thái Nguyên từ không gian trồng, chế biến đến nghệ thuật thưởng trà, mở rộng giao lưu văn hóa và hội nhập.
Cùng với lễ hội trà, mô hình du lịch cộng đồng gắn với văn hóa trà tại vùng chè Tân Cương cũng phát triển sôi động. Nhiều hợp tác xã, doanh nghiệp đã đầu tư xây dựng không gian văn hóa trà phục vụ du khách tham quan, trải nghiệm quy trình trồng và chế biến chè truyền thống, qua đó nâng cao giá trị cho cây chè và thu nhập cho người dân.
Bên cạnh đó, Làng nhà sàn dân tộc Thái Hải (TP. Thái Nguyên) – nơi lưu giữ hơn 30 ngôi nhà sàn Tày cổ và tái hiện sống động phong tục, lối sống bản địa – đã trở thành điểm sáng du lịch cộng đồng của cả nước, được Tổ chức Du lịch Thế giới vinh danh là một trong 32 “Làng du lịch tốt nhất thế giới” năm 2022.
Chính sức hấp dẫn độc đáo từ văn hóa bản địa đã giúp du lịch Thái Nguyên nhanh chóng phục hồi sau đại dịch. Giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh đón khoảng 18,6 triệu lượt khách du lịch, doanh thu du lịch đạt trên 15,64 nghìn tỷ đồng. Những con số ấn tượng này cho thấy việc gắn phát triển kinh tế với di sản văn hóa đã và đang mang lại “trái ngọt” cho Thái Nguyên, khi di sản trở thành sản phẩm du lịch độc đáo thu hút du khách và nguồn lực đầu tư.
Xây dựng, phát triển văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc gắn với mục tiêu phát triển con người
Những thành tựu phát triển kinh tế - xã hội đạt được trong những năm qua đã tạo ra thế và lực cho tỉnh trong các mục tiêu phát triển sắp tới. Với quan điểm phát triển kinh tế gắn với phát huy sức mạnh đại đoàn kết các dân tộc, ý chí tự lực, tự cường, tự hào dân tộc và phát huy sức mạnh văn hoá, con người thành nguồn lực nội sinh, động lực phát triển, tỉnh quyết tâm phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội một cách toàn diện.

Trong đó thủ phủ trà xanh sẽ phát triển toàn diện và đồng bộ các lĩnh vực văn hóa, môi trường văn hóa, đời sống văn hóa, nhất là ở khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của tỉnh; xây dựng mỗi xã, phường có ít nhất một câu lạc bộ văn hoá, nghệ thuật, thể thao và duy trì hoạt động hiệu quả từ năm 2026.
Phát triển văn hóa, nâng cao hiệu quả công tác gia đình bảo đảm giữ gìn bản sắc của vùng đất và con người Thái Nguyên. Tổ chức triển khai hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035.
Đồng thời phát huy hiệu quả các giá trị lịch sử, văn hóa, truyền thống cách mạng; khơi dậy niềm tự hào, ý thức trách nhiệm, tinh thần tự lực, tự cường, khát vọng vươn lên của cán bộ, đảng viên và toàn thể Nhân dân để trở thành động lực phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Tỉnh cũng sẽ tập trung xây dựng, từng bước hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao. Quan tâm bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của tỉnh; ưu tiên tu bổ, tôn tạo các di tích đã xếp hạng bị xuống cấp, các di tích gắn với phát triển du lịch bền vững.
Tiếp tục xây dựng và phát triển thể dục thể thao quần chúng nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tăng cường thể lực, trí lực cho Nhân dân phục vụ lao động, sản xuất, học tập, công tác; đổi mới, nâng cao chất lượng hệ thống phát hiện, đào tạo, huấn luyện, bồi dưỡng vận động viên thi đấu thể thao thành tích cao, đầu tư có trọng tâm, trọng điểm các môn thể thao truyền thống, thế mạnh của tỉnh, các môn có khả năng giành huy chương tại các giải vô địch quốc gia, đại hội thể thao toàn quốc, khu vực, châu lục và quốc tế.
Với định hướng đúng đắn, quyết tâm cao cùng sức mạnh của “người khổng lồ” chính là các di sản, giá trị văn hóa, những lợi thế do thiên nhiên ban tặng, chắc chắn trong thời gian tới, tỉnh Thái Nguyên sẽ tiếp tục phát triển vững mạnh, đóng góp vào sự phát triển chung của cả nước.