Những hiện vật đặc biệt trong chiến công oanh liệt của quân và dân Hàm Rồng

VHO - Nhân kỷ niệm 60 năm Hàm Rồng chiến thắng (ngày 3, 4.1965 - 3, 4.2025), hàng trăm tư liệu, hiện vật và hình ảnh về những năm tháng chiến đấu của quân và dân tại 'đất lửa' Hàm Rồng năm xưa được trưng bày, phục vụ du khách tham quan và tìm hiểu về một dấu mốc lịch sử hào hùng.

Phòng truyền thống Hàm Rồng của Ban quản lý di tích lịch sử văn hóa Hàm Rồng (phường Hàm Rồng, TP Thanh Hóa) có tổng diện tích 86 m2, được các cựu binh sưu tầm, lưu giữ, trưng bày giới thiệu trên 200 tư liệu, hiện vật và hình ảnh quý về vùng "đất lửa" Hàm Rồng lịch sử.

Trong đó, đặc biệt là những tư liệu, hiện vật về những năm tháng chiến đấu, phục vụ chiến đấu tại mặt trận Hàm Rồng.

Tại Bảo tàng tỉnh Thanh Hoá hiện lưu giữ hơn 30 nghìn hiện vật, tư liệu, trong đó có hàng trăm tư liệu hình ảnh, hiện vật tiêu biểu nhất liên quan trực tiếp đến cuộc chiến đấu bảo vệ cầu Hàm Rồng như: đầu máy bay không người lái (máy bay do thám) của Mỹ, bị quân dân Hàm Rồng – Đò Lèn bắn rơi.

Ghế máy bay A6A - bộ phận của chiếc máy bay Mỹ thứ 157 bị quân dân miền Bắc bắn rơi trên bầu trời Thanh Hóa và Hàm Rồng.

Các trang phục, vật dụng và giấy tờ của phi công bị bắt sống khi máy bay bị bắn hạ tại Hàm Rồng...

60 năm về trước, ngày 3 và 4.4.1965, không quân Mỹ đã tập trung lực lượng hùng mạnh đánh phá cầu Hàm Rồng hòng chặt đứt con đường huyết mạch chi viện từ miền Bắc cho chiến trường miền Nam.

Dưới sự lãnh đạo sáng suốt, tài tình của Ðảng và Bác Hồ, quân dân Thanh Hóa nói chung, quân dân Hàm Rồng - Nam Ngạn nói riêng đã đoàn kết một lòng, dũng cảm, kiên cường viết nên bản anh hùng ca bên dòng sông Mã.

Trong hai ngày này, Thanh Hóa đã bắn rơi 47 máy bay các loại, trong đó riêng quân và dân khu vực Hàm Rồng bắn rơi 31 chiếc, bắt sống nhiều giặc lái, bảo vệ an toàn cầu Hàm Rồng, khiến cho dư luận nước Mỹ xôn xao, bạn bè yêu chuộng công lý và hòa bình trên toàn thế giới khâm phục.

Cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc lần thứ nhất của đế quốc Mỹ kéo dài 4 năm với hơn 1.000 ngày đêm xung trận. Trên mảnh đất Hàm Rồng lịch sử, mỗi ngọn núi, dòng sông, cánh đồng, nhà máy, mỗi xóm làng thân yêu đều là mục tiêu đánh phá của kẻ thù.

Tiếp đó, trong cuộc chiến tranh phá hoại lần thứ 2 của Mỹ (từ ngày 26.12.1971 đến ngày 15.1.1973), đế quốc Mỹ đã sử dụng những phương tiện chiến tranh hiện đại từ máy bay chiến lược B52, đến tên lửa Tà-lốc, bom xuyên, bom la-de... tập trung rải xuống Hàm Rồng.

Qua 2 cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, riêng quân và dân Hàm Rồng, đã bắn rơi 117 máy bay, bảo vệ cầu, bảo đảm giao thông thông suốt, đẩy mạnh sản xuất góp phần xứng đáng cùng quân dân cả nước, đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đến thắng lợi hoàn toàn.

Ông Lê Xuân Giang (SN 1946, ngụ phường Hàm Rồng, TP Thanh Hóa), nguyên Chính trị viên Đại đội 4, Trung đoàn 228 Pháo phòng không - đơn vị từng làm nhiệm vụ bảo vệ cầu Hàm Rồng, cho biết để chuẩn bị cho dịp kỷ niệm 60 năm Hàm Rồng chiến thắng, các cựu chiến binh đã dành nhiều tháng trời tìm kiếm, sưu tầm và đưa các tư liệu, hiện vật về phòng trưng bày.

Theo ông Giang, mỗi kỷ vật, hiện vật đều mang trong mình một câu chuyện riêng, được trưng bày trang trọng như nhắc nhở các thế hệ trẻ về một giai đoạn lịch sử oanh liệt, hào hùng của quân và dân ta trong cuộc chiến đấu bảo vệ cầu Hàm Rồng.

"60 năm đã qua đi, những di sản ký ức này không chỉ là câu chuyện của quá khứ mà còn là thông điệp của thế hệ trước gửi lại cho muôn đời sau, nhắc nhớ về một thời hào hùng của quân và dân ta"- cựu binh Lê Xuân Giang chia sẻ.

Trong dịp kỷ niệm 60 năm Hàm Rồng chiến thắng, nhiều công trình, hạng mục mới sẽ được khánh thành, khởi công xây dựng như: Công viên tưởng niệm các giáo viên, học sinh hy sinh tại đê sông Mã.

Công trình xây dựng điểm đón tiếp và phòng trưng bày hiện vật Khu di tích lịch sử văn hóa Hàm Rồng.

Hệ thống chiếu sáng đường Quốc lộ 1A cũ đoạn từ cầu chui đường sắt đến hết địa phận Tào Xuyên gồm 76 vị trí cột đèn chiếu sáng, với tổng chiều dài tuyến là 2,4 km...

Đặc biệt, Lễ kỷ niệm 60 năm Hàm Rồng chiến thắng sẽ được tổ chức theo quy mô cấp tỉnh vào 20 giờ, ngày mai (3.4.2025) cùng chương trình nghệ thuật “60 năm Hàm Rồng - Vang mãi khúc tráng ca”.

Liên hoan nghệ thuật quần chúng tỉnh Thanh Hóa chào mừng 60 năm Hàm Rồng chiến thắng và 50 năm Ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước; Giải chạy bán Marathon với chủ đề “Hàm Rồng - Dấu ấn lịch sử, bước chân tương lai”...