Lễ hội Phết Hiền Quan tìm phương án tổ chức an toàn, khoa học

VHO - Ngày 7.12 tại xã Hiền Quan (huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ), Sở VHTTDL tỉnh Phú Thọ, UBND huyện Tam Nông tổ chức Hội thảo khoa học “Lễ hội Phết Hiền Quan - Nhận thức, giá trị và giải pháp quản lý, tổ chức”.

Phát biểu đề dẫn hội thảo, Phó chủ tịch UBND huyện Tam Nông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Tam Nông là vùng đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa và cách mạng, là huyện có nhiều di tích, lễ hội. Một trong những di tích và lễ hội cổ còn lưu giữ  là lễ hội Phết xã Hiền Quan, đây là lễ hội đặc sắc, thu hút hàng nghìn lượt người tham dự từ các vùng lân cận và du khách gần xa trong cả nước. 

Những năm gần đây, Lễ hội Phết tạm dừng chưa tổ chức do có nhiều yếu tố khách quan và chủ quan. Theo đó, lễ hội cần được các nhà quản lý, các nhà khoa học, cộng đồng khu dân cư tìm ra phương án phù hợp để tổ chức. 

BTC hội thảo mong muốn các đại biểu cùng đóng góp các ý kiến, nghiên cứu, đánh giá đầy đủ các giá trị, ý nghĩa của Lễ hội Phết Hiền Quan trong các hoạt động lễ hội văn hóa dân gian của huyện Tam Nông nói riêng, tỉnh Phú Thọ nói chung. Từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp để tạo sự đồng thuận của cộng đồng, thực hiện lễ hội phù hợp với truyền thống dân gian, tính văn minh của thời đại cũng như các quy định pháp luật.

Theo ông Lương Đức Thắng, Phó Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở (Bộ VHTTDL), Lễ hội Phết xã Hiền Quan cần được bảo tồn, phát huy tốt hơn nữa trong thời gian tới, nhằm tôn vinh công lao to lớn của nữ tướng Thiều Hoa cũng như đáp ứng nguyện vọng nhân dân địa phương và người dân, du khách. 

Ông Thắng cho rằng, thời gian qua, có nội dung trong Lễ hội Phết Hiền Quan đã diễn ra chưa đúng với truyền thống của lễ hội, bị nhìn nhận tiêu cực, thậm chí phản cảm, bạo lực. Trong thời gian tới, công tác quản lý và tổ chức đối với lễ hội cần tiếp tục được nghiên cứu, điều chỉnh, tuân thủ đúng các quy định pháp luật đối với hoạt động lễ hội, đồng thời loại bỏ các yếu tố, hành vi không đúng với giá trị truyền thống.

GS.TS Nguyễn Quang Ngọc, Phó Chủ tịch Hội khoa học lịch sử Việt Nam cho rằng, việc tổ chức hội thảo để tìm các giải pháp khắc phục bất cập trong tổ chức và quản lý lễ hội Phết Hiền Quan là việc làm cần thiết. Trên cơ sở đó, có thể nghiên cứu xây dựng lại kịch bản lễ hội với các quy chế tổ chức và quản lý thật sự phù hợp và hiệu quả.

GS.TS Nguyễn Quang Ngọc cho rằng, phần đánh phết do cộng đồng đặt ra nên người chơi phải phân định thắng thua một cách thuyết phục. Càng là trò chơi cộng đồng lớn, yêu cầu cạnh tranh cao, trò chơi gắn với nguồn cội tổ tiên, gắn với văn hóa tâm linh, văn minh, lịch sự thì càng cần phải có luật chơi chặt chẽ và chuẩn xác…

PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cho rằng, cần làm rõ vai trò, trách nhiệm người tham gia thực hành nghi lễ đánh Phết, người tham gia lễ hội; nhận diện rõ các hành vi bị coi là phản cảm, bạo lực trong lễ hội và đề xuất các giải pháp loại bỏ các yếu tố bạo lực, hành vi phản cảm, không đúng với giá trị của lễ hội.

Đồng thời, nghiên cứu, đề xuất các phương án bảo đảm an ninh trật tự nhằm bảo đảm thực hành đúng các nghi thức truyền thống, phát huy được giá trị của lễ hội,. 

Đại tá Ngô Anh Thu, Phó Tổng biên tập Báo Quân đội Nhân dân chia sẻ, để tôn vinh, phản ánh đúng sự thật và định hướng đúng đắn cho truyền thông, dư luận, cần phải triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các văn bản của Đảng và Nghị định của Chính phủ quy định về quản lý và tổ chức lễ hội, cùng các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan.

Để bảo tồn và phát huy giá trị của lễ hội, rất cần sự quan tâm của các cấp, các ngành liên quan để lễ hội được tiến hành trang trọng, an toàn, tiết kiệm, hiệu quả. Cùng với đó, xã Hiền Quan cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức pháp luật cho chủ thể văn hóa và công chúng khi tham gia hội Phết Hiền Quan.

Bên cạnh đó, đẩy mạnh vai trò truyền thông của các cơ quan báo chí trong việc giới thiệu nguồn gốc, nhận diện và phản ánh đúng giá trị của lễ hội, đẩy lùi các hành vi tiêu cực như chen lấn, tranh cướp, xô xát, lợi dụng kinh doanh trái phép, cờ bạc trá hình diễn ra trong lễ hội…