Điểm tựa văn hóa – lịch sử của vùng Bố Chính xưa

VHO - Di tích lịch sử cấp Quốc gia "Đền Song Trung và mộ Hoàng Vĩnh Tộ, Hoàng Vĩnh Dụ” ở xã Tân Gianh, tỉnh Quảng Trị là dấu ấn quan trọng của vùng Bố Chính, ghi nhớ công lao hai công thần Hoàng Vĩnh Tộ – Hoàng Vĩnh Dụ trong tiến trình khai phá thời Lê. Với giá trị lịch sử và văn hóa đặc biệt, di tích này trở thành địa chỉ đỏ cho việc giáo dục truyền thống và nguồn lực phát triển du lịch trong tương lai...

Từ văn bia cổ 375 năm

Theo văn bia cổ hiện còn lưu tại đền, dòng họ Hoàng vốn quê Lý Trai (Nghệ An) đã theo chiếu chiêu dân lập ấp của triều Lê vào khai khẩn vùng Phù Kinh thuộc châu Bố Chính. Vùng đất “được Trời che, Đất chở” này trù phú, thuận lợi cho lập làng và sớm hình thành cộng đồng cư trú ổn định.

Nơi khắc ghi tinh thần chiến đấu bất khuất của 16 chiến sĩ Công an vũ trang

VHO - Ngày 25.7, tin từ Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Trị cho hay, UBND tỉnh Quảng Trị vừa trao bằng xếp hạng di tích lịch sử “Địa điểm lưu niệm trận đánh của phân đội 23, Công an vũ trang Vĩnh Linh ngày 16.10.1964” tại xã Hiếu Giang tỉnh Quảng Trị (thôn Thiện Chánh xã Cam Thuỷ, huyện Cam Lộ tỉnh Quảng Trị cũ) là di tích cấp tỉnh.

Trong tiến trình ấy, họ Hoàng cùng nhiều dòng họ đã góp phần phát triển nghề nông, dâu tằm, dệt vải, tạo nền tảng kinh tế – xã hội cho Phù Kinh xưa, Tân Gianh ngày nay. Từ mạch nguồn văn hoá đó, truyền thống thượng võ và ý thức bảo vệ quê hương trở thành dấu ấn nổi bật của cộng đồng.

Hai nhân vật tiêu biểu nhất của dòng họ là Hoàng Vĩnh Tộ và con trai, Hoàng Vĩnh Dụ. Cả hai theo đại quân triều Lê tham gia chiến dịch chống họ Mạc và lập nhiều chiến công. Hoàng Vĩnh Tộ được phong Hiệp Mưu Dương Vũ công thần, Thượng tướng quân, tước Hầu; Hoàng Vĩnh Dụ lập công tại Giao Thủy, được phong Thượng tướng quân, tước Hầu.

Khoảng năm 1650, nhân dân lập Đền Song Trung để tưởng niệm “hai vị trung thần”. Trải qua nhiều biến thiên lịch sử, đền vẫn được gìn giữ bởi lòng kính trọng của cộng đồng. Văn bia ghi rõ: “Lúc sống tinh anh, khi mất linh thiêng”, thể hiện vị thế của hai công thần trong tâm thức dân gian.

Giá trị kết nối giữa quá khứ và hiện tại

Cụm di tích mang nhiều tầng giá trị. Trước hết là giá trị lịch sử quân sự khi hai cha con họ Hoàng góp phần phục hưng cơ đồ nhà Lê, đánh dấu bước ngoặt quan trọng năm 1593 khi vua Lê Thế Tông trở lại Thăng Long. Bên cạnh đó là giá trị lịch sử cư trú – xã hội học, phản ánh tiến trình di dân từ Hoan – Diễn vào khai phá đất Phù Kinh, thiết lập cấu trúc cộng đồng làng xã thời Lê.

Di tích còn mang giá trị văn hóa – truyền thống với sự phát triển rạng rỡ của dòng họ Hoàng qua nhiều thế hệ đỗ đạt, giữ trọng trách trong triều đình. Những thành tựu ấy góp phần tạo nên diện mạo tinh thần của vùng đất “địa linh nhân kiệt”.

Đặc biệt, Đền Song Trung có giá trị lớn trong giáo dục lịch sử – đạo lý. Không gian di tích giúp thế hệ trẻ hiểu công lao tiền nhân, hun đúc tinh thần “uống nước nhớ nguồn”, nuôi dưỡng tự tôn dân tộc. Trong xu thế phát triển du lịch di sản, Đền Song Trung là điểm đến tiêu biểu gắn kết quá khứ – hiện tại và lan tỏa giá trị bền vững của vùng đất Bố Chính.