Con người và nền văn hóa Việt vừa là điểm tựa, vừa là động lực cốt lõi cho sự phát triển bền vững

VHO - Ngày 20.12, Trường Đại học Hùng Vương TP.HCM đã tổ chức Hội thảo Khoa học Quốc tế DHV-2025 với chủ đề “Văn hóa và Con người trong kỷ nguyên hội nhập – Vươn mình”.

Hội thảo quy tụ hơn 150 nhà khoa học, giảng viên, nghiên cứu sinh trong và ngoài nước, với 71 bài báo cáo khoa học chất lượng cao, thuộc ba nhóm chủ đề gồm: Văn hóa và con người, khoa học và giáo dục, kinh tế và khởi nghiệp.

Không một quốc gia nào hội nhập thành công nếu đánh mất bản sắc 

Phát biểu giới thiệu về Hội thảo, Tiến sĩ Trần Việt Anh - Phó Hiệu trưởng phụ trách Trường Đại học Hùng Vương TP.HCM nhấn mạnh, Hội thảo là diễn đàn khoa học mở, nơi các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước cùng nhau phân tích những chuyển biến của văn hóa và con người trong tiến trình hội nhập và toàn cầu hóa.

Đồng thời làm rõ vai trò của giáo dục đại học, khoa học xã hội và nhân văn trong việc bồi dưỡng con người Việt Nam thời đại mới; đề xuất các giải pháp khoa học nhằm phát huy sức mạnh mềm văn hóa, nâng cao năng lực con người, góp phần hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Theo Tiến sĩ Trần Việt Anh, kỷ nguyên vươn mình của Việt Nam là kỷ nguyên của hội nhập quốc tế sâu rộng và chủ động; chuyển đổi mô hình tăng trưởng dựa trên tri thức, khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo; khát vọng phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng, có vị thế và tiếng nói ngày càng rõ nét trong khu vực và trên trường quốc tế.

Trong kỷ nguyên vươn mình ấy, con người Việt Nam và nền văn hóa vừa là điểm tựa, vừa là động lực cốt lõi cho sự phát triển bền vững. Không có một quốc gia hội nhập thành công nếu đánh mất bản sắc, không có một sự vươn mình bền vững nếu con người không được đặt ở vị trí trung tâm, Tiến sĩ Trần Việt Anh khẳng định.

“Văn hóa và con người” - nguồn sức mạnh để hiện thực hóa khát vọng

Báo cáo đề dẫn Hội thảo, GS.TSKH Trần Ngọc Thêm - Cố vấn Hiệu trưởng Trường Đại học Hùng Vương TP.HCM phân tích, trong khi hội nhập là con đường phát triển thì vươn mình là khát vọng phát triển. Nếu hội nhập là điều kiện khách quan cho sự phát triển, thì vươn mình là phản ứng chủ động của dân tộc có khát vọng và bản lĩnh. 

Theo GS.TSKH Trần Ngọc Thêm, kỷ nguyên vươn mình là giai đoạn bước ra khỏi tư thế đi sau để bước vào tư thế đồng hành và sáng tạo, khi mà sức mạnh nội sinh được chuyển hóa thành năng lực cạnh tranh và tỏa sáng quốc tế. 

“Vươn mình” không chỉ là phát triển kinh tế, mà còn là vươn lên về tri thức, đạo đức, bản lĩnh và giá trị tinh thần. Đó là biểu hiện cụ thể khát vọng phát triển toàn diện đất nước của một dân tộc biết mình là ai, muốn đi đến đâu và đi bằng cách nào, GS.TSKH Trần Ngọc Thêm phân tích thêm.

Cũng theo GS.TSKH Trần Ngọc Thêm, nếu hội nhập là con đường, vươn mình là khát vọng, thì văn hóa và con người là linh hồn của sự phát triển và nguồn sức mạnh để biến khát vọng ấy thành hiện thực.

Trong kỷ nguyên hội nhập - vươn mình, văn hóa là bản sắc, là hệ “gen tinh thần” của dân tộc bảo đảm cho việc hội nhập có bản sắc, có chiều sâu, và có định hướng nhân văn, giúp dân tộc hội nhập mà không hòa tan, tiếp thu tinh hoa nhân loại nhưng vẫn giữ được căn tính dân tộc.

Ba nhóm “điểm nghẽn” cần tháo gỡ để TP.HCM trở thành điểm đến hàng đầu về du lịch, văn hóa

VHO - Để trở thành “thủ phủ” du lịch văn hóa - sáng tạo của Đông Nam Á, nơi di sản không chỉ được gìn giữ mà còn trở thành động lực cho phát triển kinh tế tri thức và bản sắc đô thị mới, TP.HCM cần tháo gỡ ba nhóm “điểm nghẽn” nhằm khai thác hiệu qủa tài nguyên di sản văn hóa phong phú, đa dạng và liên hoàn… cho phát triển du lịch bền vững.

Trong khi đó, con người với tri thức, đạo đức và năng lực sáng tạo là chủ thể và mục tiêu của sự phát triển. Trong kỷ nguyên hội nhập - vươn mình, con người không chỉ là công dân của một quốc gia, mà còn là “công dân toàn cầu” có bản lĩnh văn hóa dân tộc, biết dung hòa giữa truyền thống và hiện đại, giữa dân tộc và nhân loại, giữa cái riêng và cái chung. 

Nhờ vậy, con người trở thành nguồn sức mạnh quyết định thành công hay thất bại của tiến trình hội nhập - vươn mình, GS.TSKH Trần Ngọc Thêm nhấn mạnh.

Phát triển văn hóa phải đi trước, đi cùng và soi đường cho phát triển 

Phát biểu tại Hội thảo, PGS.TS Triệu Thế Hùng - Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội nhấn mạnh, chủ đề của Hội thảo có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, thể hiện tư duy khoa học nghiêm túc, bám sát yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.  

Ghi nhận và đánh giá cao sáng kiến nói trên, PGS.TS. Triệu Thế Hùng tin tưởng Hội thảo sẽ góp phần cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho hoạt động của Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực văn hóa và xã hội. 

Đặc biệt là làm rõ các luận cứ khoa học về vai trò của văn hóa và con người trong kỷ nguyên hội nhập và chuyển đổi số; gợi mở những vấn đề mới trong nghiên cứu, đào tạo, quản lý và hoạch định chính sách văn hóa – xã hội; đề xuất các kiến nghị… Qua đó, đóng góp thiết thực vào sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam trong kỷ nguyên hội nhập và vươn mình mạnh mẽ. 

Theo PGS.TS Triệu Thế Hùng, trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, cùng với tác động mạnh mẽ của chuyển đổi số, kinh tế số, xã hội số và trí tuệ nhân tạo, văn hóa và con người đang đứng trước cả thời cơ lớn lẫn những thách thức chưa từng có. 

Những biến đổi này không chỉ làm thay đổi phương thức sản xuất, quản trị xã hội, mà còn tác động trực tiếp đến hệ giá trị, chuẩn mực đạo đức, lối sống và bản sắc văn hóa của mỗi quốc gia, mỗi cộng đồng. 

Thực tiễn đó đặt ra yêu cầu cấp thiết là phát triển văn hóa phải đi trước, đi cùng và soi đường cho phát triển, lấy con người làm trung tâm, chủ thể và mục tiêu của mọi chính sách phát triển. 

Trong kỷ nguyên số, nhiệm vụ xây dựng con người Việt Nam cần được tiếp cận theo tư duy mới, gắn với nâng cao năng lực số, tư duy sáng tạo và khả năng thích ứng của con người; xây dựng môi trường văn hóa số lành mạnh, nhân văn, tôn trọng các giá trị đạo đức và pháp luật; phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trong giao lưu, tiếp biến văn hóa toàn cầu, bảo đảm hội nhập nhưng không hòa tan.

Tìm mô hình khởi nghiệp quản lý văn hóa

VHO - Tọa đàm khoa học với chủ đề “Kết nối hợp tác và định hướng khởi nghiệp trong ngành Quản lý văn hóa” do Khoa Quản lý văn hóa, nghệ thuật, Trường ĐH Văn hóa TP.HCM tổ chức vào hôm qua 18.12, thu hút sự tham dự của nhiều chuyên gia, đại diện doanh nghiệp...

Từ góc độ chính sách, cần phải tiếp tục hoàn thiện thể chế, chiến lược, chương trình phát triển văn hóa và con người, bảo đảm tính đồng bộ giữa kinh tế – văn hóa – xã hội; giữa tăng trưởng kinh tế với tiến bộ, công bằng xã hội, PGS.TS. Triệu Thế Hùng nhấn mạnh.

Hội thảo cũng phân tích, làm sáng tỏ mô hình phát triển bền vững dựa trên giá trị văn hóa và con người; đồng thời nhấn mạnh trong bối cảnh toàn cầu hóa sâu rộng, vấn đề giữ gìn bản sắc văn hóa gắn liền với phát triển con người trở thành yếu tố then chốt. Đặc biệt, khẳng định nền tảng văn hóa và nhân tố con người là nguồn lực cho sự vươn mình của dân tộc trong kỷ nguyên mới.