Khám phá di sản:
Câu chuyện tình yêu quê hương từ Mỹ Sơn
VHO - Chương trình “Giáo dục di sản học đường” tại Khu đền tháp Mỹ Sơn đã trải qua hơn 20 năm triển khai, không chỉ là hoạt động ngoại khóa ý nghĩa mà còn là cầu nối quan trọng giữa bảo tàng, di tích và giáo dục. Chương trình góp phần gắn kết văn hóa với cộng đồng, truyền cảm hứng và tình yêu di sản đến thế hệ trẻ.

Trong năm học 2024- 2025, hơn 10.000 học sinh, sinh viên đã tham gia, được trải nghiệm và khám phá những giá trị văn hóa, lịch sử, từ đó bồi đắp tình yêu quê hương và nâng cao ý thức gìn giữ, phát huy giá trị di sản văn hóa địa phương.
Bồi đắp tình yêu di sản từ những trải nghiệm
Ban Quản lý Di sản Văn hóa thế giới Mỹ Sơn (xã Thu Bồn, TP Đà Nẵng) vừa tổ chức tổng kết chương trình giáo dục di sản trong học đường năm học 2024-2025, với sự tham gia của đại diện giáo viên, học sinh đến từ 10 trường tiểu học và THCS trên địa bàn.
Chương trình được triển khai thành công nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa Ban Quản lý Di sản Văn hóa thế giới Mỹ Sơn và Phòng GD&ĐT huyện Duy Xuyên (cũ). Trong năm học 2024-2025, chương trình đã tổ chức 6 buổi giáo dục di sản, thu hút hơn 5.000 học sinh các trường tiểu học, THCS và THPT.
Bên cạnh đó, gần 100 học sinh khuyết tật đến từ Trung tâm Hỗ trợ và Giáo dục hòa nhập trẻ khiếm thính Quảng Nam (cũ) cùng với 5.000 sinh viên từ các trường đại học du lịch, văn hóa, kiến trúc, mỹ thuật đã có dịp tham quan học tập tại Khu đền tháp Mỹ Sơn, Bảo tàng Mỹ Sơn và Bảo tàng Văn hóa Sa Huỳnh - Champa.
Không chỉ dừng lại ở việc tham quan, các bạn trẻ còn được tham gia vào các hoạt động trải nghiệm đặc sắc như tìm hiểu hiện vật lịch sử, khám phá giá trị văn hóa di sản tại các bảo tàng, tham gia trò chơi dân gian đặc trưng của dân tộc Chăm và Việt, thử sức với các nghề thủ công truyền thống.
Một trong những khách mời đặc biệt tại buổi tổng kết là GS Mariko Yamagata - nhà khảo cổ học Nhật Bản, người đã có hơn 30 năm gắn bó với việc nghiên cứu vùng đất Trà Kiệu và đào tạo nhiều thế hệ nghiên cứu của hai quốc gia Việt Nam - Nhật Bản. Các kết quả khảo cổ học của GS Mariko cùng đồng nghiệp hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Sa Huỳnh - Champa, bao gồm các bộ sưu tập quý giá về giai đoạn muộn của Sa Huỳnh và giai đoạn đầu của Lâm Ấp.
GS Mariko Yamagata bày tỏ vui mừng và ấn tượng khi chứng kiến các em học sinh tham gia vào việc tìm hiểu hiện vật tại bảo tàng và khu đền tháp Mỹ Sơn. Bà nhấn mạnh, giáo dục di sản, đặc biệt là đối với học sinh và sinh viên, rất quan trọng trong việc giúp thế hệ trẻ thêm yêu quê hương và ý thức hơn về việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản.
Trong khuôn khổ chương trình, các đại biểu cũng tham quan Bảo tàng Mỹ Sơn, tham gia vào không gian trưng bày sản phẩm của học sinh và trải nghiệm các hoạt động như làm gốm, in tranh Đông Hồ, chằm nón, dệt thổ cẩm... Ban Quản lý Di sản Văn hóa thế giới Mỹ Sơn tổ chức khen thưởng cho các học sinh, giáo viên có đóng góp tích cực trong việc phối hợp và tham gia các hoạt động của chương trình Giáo dục di sản học đường năm học 2024-2025.

Khám phá di sản qua những trải nghiệm học đường sáng tạo
Em Phúc Vy, học sinh lớp 7 Trường THCS Phù Đổng chia sẻ: “Tham gia chương trình giáo dục di sản học đường và được tham quan thực tế các di tích văn hóa thế giới như Mỹ Sơn, Bảo tàng Văn hóa Sa Huỳnh - Champa là những trải nghiệm rất thú vị, giúp chúng em thêm yêu quý và trân trọng giá trị di sản của quê hương mình”.
Ông Nguyễn Công Khiết, Phó Giám đốc phụ trách Ban Quản lý Di sản Văn hóa thế giới Mỹ Sơn cho biết: “Giáo dục di sản văn hóa có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Những bài học ngoài sách vở tại trường học, cùng với việc trải nghiệm di sản ngay tại địa phương, giúp kết nối học sinh với những giá trị truyền thống về lịch sử và văn hóa. Điều này tạo ra sự gắn kết chặt chẽ giữa hoạt động bảo tồn di sản và giáo dục học đường”.
Chương trình không chỉ giúp các em học sinh gắn kết với di sản địa phương mà còn góp phần nâng cao ý thức trong cộng đồng về việc gìn giữ và phát huy giá trị di sản văn hóa. Đây là hoạt động quan trọng, mang lại cơ hội để thế hệ trẻ học hỏi và tham gia trực tiếp vào việc bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc.
Suốt thời gian qua, Ban Quản lý Di sản Văn hóa thế giới Mỹ Sơn đã tích cực hỗ trợ các trường học xây dựng chương trình giáo dục và trải nghiệm văn hóa, lịch sử tại Khu đền tháp Mỹ Sơn. Học sinh được tìm hiểu về văn hóa, kiến trúc nghệ thuật cũng như mối quan hệ giữa các dân tộc Sa Huỳnh, Champa và Đại Việt thông qua các bộ sưu tập hiện vật tại Bảo tàng Văn hóa Sa Huỳnh - Champa và Bảo tàng Mỹ Sơn.
Ngoài các hoạt động tham quan và học hỏi, học sinh còn có những trải nghiệm phong phú như vẽ, nặn tượng, thêu tranh, làm gốm, viết về di tích và hiện vật cũng như các trò chơi dân gian của người Chăm và Việt; giao lưu, học hỏi, rèn luyện kỹ năng tiếng Anh thông qua các cuộc thi làm video giới thiệu di sản Mỹ Sơn bằng song ngữ (Việt - Anh), làm video quảng bá Bảo tàng Văn hóa Sa Huỳnh - Champa và tham gia các hoạt động như “Em làm hướng dẫn viên di sản” thuyết minh tiếng Anh...
Cùng với đó, Ban Quản lý còn duy trì đội hình hướng dẫn viên tình nguyện, tổ chức hướng dẫn và thuyết minh cho các đoàn học sinh, sinh viên trong và ngoài địa phương. Với phương pháp “vừa học, vừa chơi”, thông qua những trải nghiệm trực tiếp tại không gian di sản, học sinh không chỉ nâng cao kiến thức mà còn phát triển thêm lòng yêu thích và trách nhiệm đối với di sản quê hương.
Chương trình đã khơi gợi khả năng sáng tạo nghệ thuật, giúp các em có thói quen tham quan và học tập tại các bảo tàng, di sản văn hóa, từ đó tạo ra những giá trị bền vững cho cộng đồng và đất nước.