Cần tạo ra hệ sinh thái chia sẻ về dữ liệu báo chí

VHO - Trước sự phát triển thần tốc của trí tuệ nhân tạo (AI), các cơ quan báo chí trong khu vực và thế giới đã và đang có xu hướng đầu tư mạnh cho AI. Trong khi đó, các cơ quan báo chí tại Việt Nam còn chậm trễ vì nhiều lý do, trong đó khó khăn phổ biến là thiếu nguồn lực. Để không tụt hậu, các cơ quan báo chí Việt Nam cần tạo ra một hệ sinh thái chia sẻ dữ liệu để cho các tòa soạn có thể dùng chung dữ liệu, dựa vào đặc thù của từng cơ quan báo chí để tạo ra các tuyến bài đa dạng hơn nhằm ứng yêu cầu của xu hướng mới.

Đây là ý kiến được các diễn giả nhấn mạnh tại Diễn đàn “Báo chí dữ liệu và Chiến lược nội dung vượt trội” diễn ra chiều ngày 15.3 tại TP.HCM. Sự kiện nằm trong khuôn khổ các hoạt động của Hội báo toàn quốc năm 2024.

Đông đảo đại biểu và diễn giả tham dự Diễn đàn

Dẫn báo cáo xu hướng báo chí - truyền thông năm 2024 của Viện Nghiên cứu Báo chí Reuters (Anh), nhà báo Ngô Việt Anh, Phó Trưởng Ban Nhân Dân điện tử chia sẻ, hiện có 3 xu hướng chính đang tác động đến báo chí truyền thông. Thứ nhất là nhiều loại thiết bị mới ra đời, thứ hai là các nền tảng số, mạng xã hội chuyên biệt về sáng tạo âm thanh và video phát triển bùng nổ, thứ ba là làn sóng trí tuệ nhân tạo. Sự phát triển của những xu hướng trên đòi hỏi các cơ quan báo chí phải có chiến lược nội dung khác biệt, vượt trội để giữ chân công chúng.
Chia sẻ tại diễn đàn với tham luận “Chiến lược nội dung báo chí vượt trội: Xu hướng và kinh nghiệm thế giới”, ông Kah Whye Lee – Giám đốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương - Hiệp hội báo chí xuất bản thế giới cho biết, các tòa soạn quốc tế đang có xu hướng đầu tư mạnh vào công nghệ AI với mục đích chính là tăng lượng độc giả và doanh thu kinh tế. Theo đó, ông Kah Whye Lee khuyến nghị báo chí Việt Nam không thể chậm trễ việc này, nếu không muốn tụt hậu phía sau.

Mô hình tòa soạn số Nhân Dân điện tử

Theo PGS.TS Trần Quang Diệu - Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, khác với báo chí truyền thống, báo chí dữ liệu cho phép các tòa soạn thuận lợi ta ra nhiều tác phẩm báo chí đa dạng, xây dựng nhiều tuyến bài… Điều này đòi hỏi các cơ quan báo chí trong nước cần liên kết với nhau, tạo ra hệ sinh thái giàu dữ liệu để có thể dùng chung, khai thác dữ liệu đó tạo ra các tuyến bài đa dạng, phong phú… đáp ứng yêu cầu của xu hướng mới. PGS.TS Trần Quang Diệu cho rằng, báo chí trong nước hiện còn hoạt động mang tính độc lập, chưa có sự liên kết và chia sẻ, dẫn đến những hạn chế nhất định trước các thách thức của công nghệ AI.
Diễn đàn cũng tập trung giới thiệu những chiến lược nội dung vượt trội đang được nhiều cơ quan báo chí triển khai thành công, đó là phát triển báo chí dữ liệu, kết hợp thông tin, dữ liệu chính thống với khoa học công nghệ và các ý tưởng sáng tạo nhằm thu hút và giữ chân bạn đọc, tăng nguồn thu. Đồng thời chia sẻ các phương thức thực hiện báo chí dữ liệu, những kinh nghiệm phát triển nội dung vượt trội của một số cơ quan báo chí tại Việt Nam. Qua đây gợi mở cho các tòa soạn ứng dụng khoa học dữ liệu để triển khai chiến lược phát triển nội dung phù hợp và khác biệt.

Ông Kah Whye Lee – Giám đốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương - Hiệp hội báo chí xuất bản thế giới chia sẻ tại Diễn đàn

Nhiều ý kiến tại diễn đàn khẳng định, hướng đi của báo chí Việt Nam không thể tách rời báo chí dữ liệu, bởi đây là phương thức để tạo nên nội dung vượt trội. Để có một sự phát triển bền vững, ngoài việc các cơ quan báo chí chủ động tìm kiếm cho riêng mình mô hình báo chí dữ liệu và chiến lược nội dung vượt trội thì cần xây dựng một hệ sinh thái báo chí truyền thông chuyên nghiệp, hiện đại, hướng tới báo chí số. Thông qua hệ sinh thái này, các cơ quan báo chí sẵn sàng chia sẻ, kết nối dữ liệu. Để thực hiện được điều này, cần có sự định hướng, tham mưu của các cơ quan có liên quan nhằm hoàn thiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về xây dựng hệ sinh thái nói trên.

HOÀNG HẢI