Bộ xương 12.000 năm tuổi đặt tại chùa Bái Đính

VHO - Bộ xương “Chiến binh Tràng An” có niên đại khoảng 12.500 - 12.000 năm tuổi được phát hiện tại hang Thung Bình 1 (Quần thể danh thắng Tràng An) hiện được đặt tại Điện Tam Thế (chùa Bái Đính), sau đó sẽ được an vị tại Đàn Kính thiên vào đầu năm 2026.

Thông tin từ Ban Quản lý Quần thể danh thắng Tràng An cho biết, trong khuôn khổ Dự án khảo cổ học SUNDASIA tại hang Thung Bình 1, các nhà khoa học đã phát hiện và công bố các thông tin khoa học quý giá về một bộ xương người đàn ông khoẻ mạnh, cao 1,7m và qua đời khi 35 tuổi có niên đại khoảng 12.500 – 12.000 năm trước, được bảo tồn đặc biệt tốt.

Phát hiện quan trọng giúp các nhà khoa học có cái nhìn mới trong lĩnh vực khảo cổ học, cổ nhân học, di truyền học và tương tác xã hội trong cộng đồng dân cư thời tiền sử ở Việt Nam và Đông Nam Á.

Nguyên nhân tử vong người đàn ông được xác định có chấn thương ở phần xương sườn bởi một công cụ có đầu nhọn làm bằng đá thạch anh đâm vào sau đó gây nhiễm trùng.

Bộ xương tìm thấy thuộc giai đoạn cuối Kỷ Băng hà và có tình trạng bảo quản tự nhiên tương đối tốt. Đây được xem là DNA ty thể người cổ xưa nhất từng biết đến tại Việt Nam. Giải trình DNA ty thể cho thấy, người cổ Thung Bình 1 thuộc nhánh M (macrohaplogoup M) dòng bản địa, có quan hệ di truyền với các cộng đồng săn bắt, hái lượm sớm ở Đông Nam Á và Nam Á.

Việc phát hiện bộ xương có niên đại khoảng 12.500 – 12.000 năm tuổi “Chiến binh Tràng An” mang lại những giá trị khoa học nổi bật về bằng chứng hiếm về sự xung đột, bạo lực trong săn bắt, hái lượm của người tiền sử. Ngoài ra, mẫu DNA ty thể giúp các nhà khoa học có cái nhìn trực quan hơn, phân tích rõ hơn về di truyền học cổ đại.

Bên cạnh đó, mũi nhọn thạch anh được tìm thấy không giống với công cụ đá tại Thung Bình 1, khả năng có thể là sản phẩm ngoại lai do xung đột hoặc giao lưu với các nhóm cư dân khác hoặc là một dạng công nghệ chế tạo của cư dân Tràng An thời bấy giờ cũng sẽ giúp các nhà nghiên cứu tìm hiểu rõ hơn về sự giao lưu văn hoá của người tiền sử.

Hiện bộ xương “Chiến binh Tràng An” 12.000 năm tuổi được bảo quản trong quách gỗ nguyên khối, phủ nhựa thông để bảo quản lâu dài và đặt tại Điện Tam Thể (chùa Bái Đính). Theo kế hoạch đến tháng 2.2026 “Chiến binh Tràng An” sẽ được an vị tại Đàn Kính thiên.