Bảo tồn và phát huy giá trị hệ thống văn bia tại Di tích quốc gia đặc biệt núi Non Nước

VHO - Ngày 3.5, Sở Văn hóa và Thể thao Ninh Bình phối hợp với Viện Nghiên cứu Hán Nôm thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học “Nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị hệ thống văn bia tại Di tích quốc gia đặc biệt núi Non Nước.”

Tham dự có đại diện lãnh đạo tỉnh Ninh Bình; các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, chuyên gia đến từ các cơ quan thuộc Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Viện Văn học, Viện Sử học, Viện Khảo cổ học, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, Viện Văn hóa nghệ thuật Quốc gia... cùng các nhà nghiên cứu của địa phương.

Núi Non Nước không chỉ là một cuốn sử thi ghi dấu nhiều sự kiện lịch sử và chiến công oanh liệt của cha ông ta, nơi đây còn là một tàng thư thiên nhiên, bảo tàng thi ca vô giá. Từng được ví là "cảnh tiên rơi cõi tục", núi Non Nước từ lâu đã trở thành đề tài, nguồn cảm hứng bất tận cho các đấng quân vương, các bậc anh hùng, tao nhân mặc khách nhiều thời đại đề thơ vịnh cảnh.

Hiếm có ngọn núi nào ở Việt Nam có trên 40 bài thơ văn khắc vào núi và hàng trăm bài thơ vịnh cảnh của các nhà thơ, các danh nhân qua các triều đại như: Trương Hán Siêu, Nguyễn Trãi, Phạm Sư Mạnh, Lê Thánh Tông, Lê Hiến Tông, Ngô Thì Nhậm, Tản Đà…

Các bản văn khắc hiện còn trên vách đá không chỉ là các tác phẩm văn học có giá trị mà còn là những tác phẩm nghệ thuật điêu khắc công phu, có giá trị thẩm mỹ cao, được phân bố hài hòa trên các vách đá phẳng, dựng đứng, làm tôn thêm vẻ đẹp và kết tinh giá trị văn hóa của núi Non Nước.

Với những giá trị lịch sử, văn hóa đặc biệt, di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh núi Non Nước đã được xếp hạng là di tích Danh thắng cấp quốc gia, năm 1962 và Di tích quốc gia đặc biệt năm 2019.

Di tích hiện là điểm du lịch hấp dẫn của tỉnh Ninh Bình, thu hút sự quan tâm của đông đảo khách tham quan và các nhà nghiên cứu trong nước, quốc tế.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Ninh Bình Tống Quang Thìn nhấn mạnh, đây là sự kiện quan trọng nhằm đánh giá, khẳng định các giá trị lịch sử, văn hóa, tư liệu của hệ thống văn bia tại di tích, góp phần làm rõ giá trị nổi bật của Di tích quốc gia đặc biệtnúi Non Nước.

Từ đó, đề xuất phương hướng bảo tồn và phát huy giá trị các văn bia nói riêng và Di tích quốc gia đặc biệt núi Non Nước nói chung, góp phần phát triển kinh tế-xã hội và văn hóa tại địa phương.

Hội thảo khoa học "Nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị hệ thống văn bia tại Di tích quốc gia đặc biệt núi Non Nước" là một trong những hoạt động nằm trong kế hoạch "Quản lý, bảo tồn, phát huy giá trị di tích quốc gia đặc biệt núi Non Nước, thành phố Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình, giai đoạn 2021-2025" nhằm tăng cường quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị Di tích quốc gia đặc biệt núi Non Nước gắn với việc phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh Ninh Bình.

Sự kiện góp phần tuyên truyền, giáo dục về di sản văn hóa, quảng bá, làm lan tỏa giá trị di tích và các di sản văn hóa phi vật thể gắn với di tích núi Non Nước.

Đây cũng là dịp để tỉnh Ninh Bình tham vấn ý kiến các nhà quản lý, các chuyên gia, nhà khoa học để xây dựng hồ sơ đề cử ghi danh hệ thống văn bia tại di tích vào các Danh sách di sản tư liệu của UNESCO.

Hội thảo đã nhận được 36 bài viết của các nhà nghiên cứu ở Trung ương và địa phương, tập trung vào 2 chuyên đề gồm giá trị lịch sử, văn hóa, tư liệu của hệ thống văn bia tại Di tích Quốc gia Đặc biệt núi Non Nước; giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị Di tích quốc gia đặc biệt núi Non Nước và hệ thống văn bia tại di tích.

Tại Hội thảo, các đại biểu tập trung thảo luận làm rõ một số vấn đề như vị trí lịch sử của núi Non Nước trong công cuộc xây dựng và bảo vệ vùng đất Ninh Bình nói riêng, đất nước nói chung; quá trình tôn tạo các di tích trên núi Non Nước và ý nghĩa giá trị những di tích này.

Xác định rõ kho tàng di sản Hán Nôm núi Non Nước, bao gồm các vấn đề: số lượng, văn bản thơ văn núi Non Nước.

Làm rõ hơn giá trị sử liệu, văn liệu nổi bật của thơ văn núi Non Nước; định hướng công tác quy hoạch, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa núi Non Nước.

Đồng thời mở rộng truyền thông giới thiệu rộng rãi về nét đặc sắc di sản văn hóa núi Non Nước, xây dựng điểm đến du lịch và tham quan cho du khách.