Nghĩ về thuế thu nhập cá nhân

VHO - Một chuyện rất đáng suy ngẫm trong thời điểm hiện tại là chuyện thuế thu nhập cá nhân. Cũng như ở các nước khác, ở nước ta luật thuế quy định đối với phương diện này đã có từ lâu rồi. Công dân trong nước ai có thu nhập cao cũng đều phải đóng thuế, thuế suất có quy định rõ ràng. Thuế thể hiện tính công bằng hợp lý, để nhà nước điều tiết thu nhập xã hội, và tăng thu cho ngân sách. Chắc chắn chẳng ai phàn nàn. Nhưng cái mà người đóng thuế bây giờ chẳng vui lòng chút nào chính là những quy định trong luật đã lạc hậu so với thực tiễn đời sống, nhưng lại chậm được điều chỉnh.

Cứ thử xem, bây giờ, sau bao nhiêu năm, giá cả các mặt hàng đã khác. Tiền chi phí ăn ở, học tập cho con cái, chăm sóc cha mẹ già, trăm thứ bà giằng tăng so với trước rất nhiều. Người lao động xoay xở rất chật vật, vậy mà khởi điểm nộp thuế vẫn như cũ. Người dân cảm thấy không yên tâm trong đời sống hằng ngày. Cơ quan chịu trách nhiệm tham mưu chắc hẳn có lý do nào đấy mà tham mưu chậm. Nhưng có biết chăng, chậm trễ vô hình trung đã “làm khó” cho đời sống của người dân, là việc rất hệ trọng trong tinh thần “khoan thư sức dân”? 

Sau những biến đổi bất lợi, như Covid-19, hay thiên tai như cơn bão số 3 vừa qua, việc miễn giảm thuế phí hay giãn nợ, chính là sự linh hoạt chính sách, cũng là khoan thư sức dân. Các tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Quảng Ninh, Quảng Nam đã quyết định miễn học phí hoàn toàn cho học sinh phổ thông. Đó chính là động thái khoan thư sức dân. Ý tưởng khoan thư sức dân có từ thuở xa xưa, với những nhà lãnh đạo có trí tuệ siêu việt và lòng thương dân sâu sắc. 

Chủ tịch Hồ Chí Minh suốt đời phấn đấu cho độc lập tự do của đất nước, đã từng nói đại ý rằng, có độc lập tự do rồi mà dân không được ấm no, hạnh phúc thì độc lập tự do cũng chẳng có ý nghĩa gì. Đó là một câu nói rất thấm thía của Người. Lo đời sống cho dân chính là một trong những mục đích tối thượng. Trong chăm lo đời sống của dân, thì việc tính thuế công bằng hợp lý là vô cùng quan trọng. Ở đây có vấn đề quan hệ giữa “dân giàu” và “nước mạnh” nữa.

Dân có điều kiện sinh sống tốt, ắt sẽ có động lực, điều kiện làm giàu cho mình, cũng có nghĩa sẽ đóng góp được nhiều hơn cho đất nước. Nhiều bậc danh nhân xưa cũng từng nhấn mạnh chuyện “sâu rễ bền gốc” chính là vậy. Nói cụ thể như đối với thuế thu nhập cá nhân, rất nên sớm sửa đổi, cũng chính là cách để người có thu nhập bình thường cảm thấy “dễ thở” hơn, và cũng có nghĩa họ sẽ có điều kiện đóng góp nhiều hơn nữa cho đất nước về sau. Tại kỳ họp này, nhiều đại biểu Quốc hội đã lên tiếng nêu ý kiến về thuế thu nhập cá nhân, theo hướng quy định như luật hiện hành đã không còn phù hợp, cần điều chỉnh cho sát với thực tiễn, nhằm giảm gánh nặng cho người dân. Thế nhưng cơ quan Bộ, ngành có liên quan lại bảo, thời điểm này vẫn chưa thể điều chỉnh thuế thu nhập cá nhân, vì nó chưa thực sự hợp lý. 

Khoan thư sức dân là việc làm nhân văn, vừa cấp bách, vừa có ý nghĩa chiến lược, vì thế cơ quan tham mưu cần suy xét kỹ lưỡng để có quyết sách đúng, kịp thời.