Thụy Điển di dời nhà thờ gỗ nặng 672 tấn nhường chỗ cho mỏ quặng khổng lồ

VHO - Sau hơn một thế kỷ tồn tại, nhà thờ Kiruna Kyrka (Thụy Điển) bắt đầu hành trình 5 km để tránh nguy cơ bị mỏ quặng sắt nuốt chửng.

Nhà thờ “lên đường” sau hơn một thế kỷ

Theo Guardian, Sau 8 năm chuẩn bị với chi phí hơn 500 triệu kronor (khỏng 52 triệu USD), nhà thờ Kiruna Kyrka ở miền bắc Thụy Điển đã chính thức được di dời. Vào sáng 19.8, sau buổi lễ cầu nguyện, công trình gỗ nặng 672 tấn này bắt đầu “cuộc hành trình chậm rãi” dài 5 km, với tốc độ chỉ nửa km/giờ.

Được khánh thành năm 1912, Kiruna Kyrka là một trong những công trình tôn giáo được yêu thích nhất Thụy Điển, nổi bật với kiến trúc mô phỏng túp lều truyền thống của người Sami.

Việc di dời nhà thờ nằm trong kế hoạch kéo dài nhiều thập kỷ nhằm chuyển toàn bộ thị trấn Kiruna ra khỏi khu vực đang bị mỏ quặng sắt lớn nhất châu Âu đe dọa.

Hơn 10.000 người dân cùng khách mời, trong đó có cả vua Thụy Điển Carl XVI Gustaf, đã tập trung dọc các tuyến phố để chứng kiến nhà thờ được lăn bánh trên những hàng xe kéo. Nhiều con đường đã phải mở rộng để phục vụ sự kiện đặc biệt này.

Đài truyền hình SVT gọi đây là "cuộc di chuyển nhà thờ lớn" và bố trí hàng chục máy quay để truyền hình trực tiếp cho khán giả trong và ngoài nước. Sự kiện được ví như một phiên bản mới của “truyền hình chậm”, thu hút hàng triệu lượt theo dõi.

Theo kế hoạch, nhà thờ sẽ mất hai ngày để tới địa điểm mới và dự kiến mở cửa trở lại vào cuối năm 2026. Riêng tháp chuông, một công trình riêng biệt, sẽ được di chuyển trong tuần tới.

Ký ức văn hóa và những tranh cãi

Kiruna là nơi đặt mỏ quặng sắt ngầm do công ty nhà nước LKAB vận hành. Hoạt động khai thác kéo dài hơn một thế kỷ đã làm suy yếu nền đất, khiến trung tâm thành phố có nguy cơ sụp lún. Để duy trì khai thác, toàn bộ thị trấn phải di dời theo từng giai đoạn, dự kiến hoàn tất vào năm 2035.

Ngoài nhà thờ, 23 công trình văn hóa khác cũng sẽ được chuyển đi. LKAB cam kết bồi thường tài chính hoặc xây dựng lại nhà ở, công trình cho người dân bị ảnh hưởng.

“Nếu muốn giữ lại mỏ, chúng ta phải di dời trung tâm thành phố Kiruna. Một Kiruna không có nhà thờ là điều không thể tưởng tượng,” Giám đốc điều hành LKAB Jan Moström khẳng định.

Đối với nhiều người dân, việc di dời nhà thờ là một sự kiện lịch sử, thể hiện nỗ lực giữ gìn ký ức văn hóa của Kiruna. Bàn thờ với bức tranh của Hoàng tử Eugen và cây đàn organ 2.000 ống đã được tháo dỡ, bọc bảo quản cẩn thận trước chuyến đi.

Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng tình. Cộng đồng người Sami bản địa lo ngại việc mở rộng mỏ quặng chia cắt đất chăn thả, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nghề nuôi tuần lộc, nền văn hóa và lối sống truyền thống.

Bà Karin K. Niia, một người nuôi tuần lộc và thành viên hội đồng Gabna Sameby, cho rằng lễ di dời nhà thờ chỉ nhằm “đánh lạc hướng dư luận”.

“Tôi thấy khó chấp nhận khi chứng kiến cảnh này, vì hiểu rõ tác động mà khai thác mỏ gây ra: từ đa dạng sinh học, không khí, nguồn nước đến đời sống động vật hoang dã,” bà nói.

Đáp lại, đại diện LKAB khẳng định công ty có trách nhiệm tìm giải pháp hài hòa với cộng đồng Sami. “Chúng tôi hiểu chăn thả tuần lộc là một phần quan trọng của xã hội và văn hóa bản địa,” ông Stefan Hämäläinen, Phó chủ tịch phụ trách phát triển đô thị của LKAB, nhấn mạnh.