Chuyên gia phân tích ý nghĩa việc chọn Alaska cho thượng đỉnh Nga - Mỹ

VHO - Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin thống nhất gặp nhau tại Alaska vào ngày 15.8 tới không chỉ là lựa chọn mang tính địa lý thuận lợi, mà còn ẩn chứa thông điệp ngoại giao sâu sắc.

Theo thông báo ngày 8.8 từ Nhà Trắng và Điện Kremlin, hội nghị thượng đỉnh sẽ tập trung vào quan hệ song phương và tìm giải pháp chấm dứt xung đột Ukraine.

Thông điệp từ lựa chọn Alaska

Ông Dmitry Suslov, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Toàn diện về châu Âu và Quốc tế (Trường Kinh tế Cao cấp, Nga), nhận định việc tổ chức hội nghị tại Alaska thể hiện rõ ý định thay đổi căn bản quan hệ song phương, thậm chí hướng tới chấm dứt tình trạng đối đầu kéo dài giữa Washington và Moscow.

“Alaska là bang gần Nga nhất, nhấn mạnh tính chất hoàn toàn song phương của hội nghị và các quyết định liên quan, trong đó có vấn đề Ukraine”, ông Dmitry Suslov nói.

Cùng quan điểm về ý nghĩa đặc biệt của địa điểm này, ông Kirill Dmitriev, người đứng đầu Quỹ Đầu tư Trực tiếp Nga, ví Alaska như “sân khấu hoàn hảo” khi chỉ cách Nga vài km qua eo biển Bering, đồng thời bày tỏ kỳ vọng đây sẽ là dịp khởi động hợp tác về môi trường, hạ tầng và năng lượng ở Bắc Cực.

Ngoài ra, việc lựa chọn Alaska còn giúp tránh những rắc rối pháp lý liên quan tới lệnh bắt của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) đối với ông Putin, bởi Mỹ không phải thành viên ICC và không có nghĩa vụ bắt giữ ông.

Ý nghĩa lịch sử và chiến lược

Alaska từng là lãnh thổ Nga cho đến năm 1867, khi Sa hoàng Alexander II bán cho Mỹ với giá 7,2 triệu USD. Giàu tài nguyên, giữ vị trí chiến lược tại Bắc Cực và hiện là nơi đặt nhiều căn cứ quân sự trọng yếu của Mỹ, bang này từ lâu đã được coi là “cầu nối” trong các vấn đề toàn cầu.

Chính yếu tố lịch sử và chiến lược ấy khiến việc chọn Alaska làm nơi tổ chức hội nghị thượng đỉnh mang nhiều tầng ý nghĩa.

Thống đốc Alaska Mike Dunleavy gọi đây là “địa điểm chiến lược nhất thế giới”, trong khi các nghị sĩ bang xem sự kiện là cơ hội để Bắc Cực trở thành nơi các nhà lãnh đạo thế giới đạt được những thỏa thuận quan trọng.

Theo giáo sư Nina Khrushcheva (Trường New School, New York), ban đầu nhiều người dự đoán một quốc gia thứ ba như UAE hoặc Arab Saudi sẽ được chọn.

Việc Tổng thống Trump quyết định mời Tổng thống Putin tới lãnh thổ Mỹ là một bất ngờ, nhưng lại mang lợi thế cho cả hai: ông Trump thể hiện vị thế chủ động, còn ông Putin chỉ cần vượt qua eo biển Bering thay vì bay qua các nước “không thân thiện”.

Mặc dù hội nghị thượng đỉnh ngày 15.8 tới mang tính lịch sử, nhưng đây không phải là lần đầu tiên Alaska trở thành tâm điểm của ngoại giao quốc tế.

Tháng 3.2021, Mỹ từng tiếp đón các quan chức cấp cao Trung Quốc tại Anchorage, bang Alaska. Trước đó, vào năm 1984, tiểu bang này đã tiếp đón Đức Giáo hoàng John Paul II trong cuộc gặp với Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ là Ronald Reagan. Năm 1971, Tổng thống Mỹ Richard Nixon cũng từng gặp Nhật hoàng tại Alaska.