Trưng bày chuyên đề “Thang âm cuộc chiến”

VHO - Nhân kỷ niệm kỷ niệm 51 năm chiến thắng "Điện Biên Phủ trên không" (12.1972 - 12.2023); kỷ niệm 50 năm trao trả phi công Mỹ (1973 - 2023), Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò (Hà Nội) tổ chức trưng bày chuyên đề "Thang âm cuộc chiến".

 Trưng bày giúp công chúng hiểu hơn sự khốc liệt của những cuộc tập kích chiến lược bằng Không quân và Hải quân Mỹ khi leo thang phá hoại miền Bắc; tái hiện cuộc sống sinh hoạt, lao động của quân, dân Hà Nội (cuối năm 1972) với tinh thần đoàn kết chiến đấu và phục vụ chiến đấu vượt qua mất mát, đau thương, làm nên chiến thắng "Điện Biên Phủ trên không". Đồng thời trưng bày giới thiệu cuộc sống của các phi công Mỹ trong Trại tạm giam Hỏa Lò cùng mong muốn chấm dứt chiến tranh để trở về với gia đình; câu chuyện về những ngày trao trả phi công Mỹ cách đây 50 năm (1973 - 2023). Những nỗ lực chung của Chính phủ Việt Nam và Mỹ nhằm khắc phục hậu chiến tranh cùng với sự nỗ lực của các tổ chức, cá nhân trong hoạt động ngoại giao nhân dân đặc biệt là các cựu chiến binh đã góp phần nối lại quan hệ giữa hai nước.

Nhân chứng lịch sử và du khách tham quan trưng bày

 Trưng bày chuyên đề "Thang âm cuộc chiến" được thể hiện qua 3 nội dung: Khúc ca chiến thắng, Dòng ký ức và Chung tay hàn gắn. Về nội dung Khúc ca chiến thắng, trong 12 ngày đêm (18.12 - 30.12.1972), quân và dân miền Bắc trong đó có Hà Nội đã kiên cường chiến đấu, đánh trả cuộc tập kích chiến lược của quân đội Mỹ. Dưới mưa bom bão đạn, các lực lượng vũ trang mà nòng cốt là Quân chủng Phòng không Không quân đã chủ động, sáng tạo cùng nhân dân Thủ đô phát huy sức mạnh đánh địch. Bám trụ trận địa, những người con quả cảm vẫn bền gan, vững chí, quyết tâm tiêu diệt máy bay địch, làm một trận "Điện Biên Phủ trên không" lẫy lừng, đập tan cuộc tập kích chiến lược đường không quy mô lớn nhất của quân đội Mỹ.

 Với tinh thần "sơ tán cũng là đánh địch", dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ Thành phố, nhân dân Thủ đô khẩn trương sơ tán về các vùng ngoại thành. Hàng trăm phương tiện giao thông được huy động, hàng vạn gia đình hối hả rời khỏi nội thành... Ở những nơi sơ tán, người dân Hà Nội và người dân địa phương chia ngọt sẻ bùi, cùng nhau tăng gia sản xuất, ổn định cuộc sống. Dưới những hầm, hào trú ẩn, tiếng học bài vẫn vang lên rộn ràng.

Bước sang nội dung Ký ức, trong hoàn cảnh đất nước còn chiến tranh, cuộc sống của người dân còn nhiều khó khăn nhưng Chính phủ Việt Nam vẫn nỗ lực tạo điều kiện chăm sóc y tế, sinh hoạt thể chất, văn hoá, tôn giáo cho phi công Mỹ bị bắt giam trong Trại giam Hỏa Lò và các trại tạm giam khác ở miền Bắc. Hằng tháng, phi công Mỹ được viết thư gửi về gia đình. Dịp Giáng sinh và đón năm mới, phi công Mỹ được tham gia chuẩn bị đón mừng ngày lễ và gửi những lời chúc tốt lành về gia đình. Vào dịp Giáng sinh, đón mừng năm mới, phi công Mỹ được tự tay chuẩn bị bữa ăn, trang trí phòng giam, học hát cho các buổi lễ. Những bức thư được viết nhiều hơn, giúp các phi công Mỹ vơi đi nỗi nhớ nhà. Nhiều phi công còn được thu âm những lời yêu thương gửi về cho gia đình và phát sóng trên Đài Tiếng nói Việt Nam.

Khép lại với nội dung Chung tay hàn gắn, vào tháng 9.1988, Chính phủ Việt Nam và Mỹ bắt đầu hợp tác triển khai việc tìm hài cốt quân nhân Mỹ mất tích, khắc phục hậu quả bom mìn, giúp đỡ các nạn nhân chiến tranh… nhằm xoa dịu những nỗi đau thời chiến. Nửa thế kỷ đã trôi qua, nhiều cựu chiến binh Mỹ đã trở lại Việt Nam, thăm lại chiến trường xưa và thăm Di tích Nhà tù Hỏa Lò, để nhớ về một phần ký ức trong cuộc đời binh nghiệp.

                   HOÀNG NGUYÊN