Những tác phẩm chưa phai màu ký ức

VHO - Từ ngày 3 - 9.10 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, công chúng Thủ đô sẽ có dịp chiêm ngưỡng 92 tác phẩm hội họa được họa sĩ Đỗ Sơn chắt lọc trong hành trình gần 60 năm cầm cọ.

Cuộc trở về trọn vẹn

Là gương mặt có nhiều đóng góp quan trọng cho sự đổi mới của mỹ thuật Việt Nam từ thập niên 1980, đặc biệt trong giai đoạn đổi mới, Đỗ Sơn được nhắc đến với phong cách và quan điểm sáng tác riêng biệt.

Suốt nhiều thập kỷ, ông thỏa sức sáng tạo với những đề tài gắn bó chặt chẽ cùng đời sống, từ chiến trường khốc liệt đến những khoảnh khắc đời thường bình dị.

Triển lãm lần này giới thiệu 92 tác phẩm hội họa đa dạng chất liệu, trong đó có nhiều ký họa ấn tượng được chọn lọc từ kho lưu trữ gia đình. Đặc biệt, một số bức tranh mới sáng tác trong những năm gần đây, khi ông đã ở tuổi ngoài 80, vẫn toát lên sức sống mãnh liệt.

Kể từ triển lãm cá nhân lần thứ 4 tại Thăng Long Gallery năm 2008, sau 17 năm, người nghệ sĩ mới trở lại với một cuộc trưng bày riêng. Vì thế, triển lãm lần thứ 5 không chỉ là sự kiện quan trọng với bản thân họa sĩ, mà còn được công chúng yêu mỹ thuật mong chờ như một cuộc “tái ngộ” đầy cảm xúc.

Đây không chỉ là dịp thưởng lãm, mà còn là hành trình đưa Đỗ Sơn trở về với ký ức, cảm xúc và những dấu mốc sáng tác suốt hơn nửa thế kỷ. Một cuộc trở về trọn vẹn trong không gian nghệ thuật và tâm hồn.

Đa sắc màu và tình yêu cuộc sống

Sinh năm 1943, Đỗ Sơn có nhiều năm gắn bó với môi trường quân đội và trở thành chứng nhân của một giai đoạn hội họa nhiều biến động. Sau khi tốt nghiệp hệ Trung cấp (1961-1964) Trường Cao đẳng Mỹ thuật Việt Nam (nay là Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam), ông nhập ngũ, tham gia chiến đấu ở chiến trường khu V. Năm 1971, ông bị thương và chuyển ra Bắc điều trị, rồi công tác tại Báo Quân đội nhân dân.

Ngọn lửa đam mê hội họa chưa bao giờ tắt. Năm 1973, ở tuổi 30, đã có gia đình nhỏ và cuộc sống còn nhiều khó khăn, ông quyết tâm thi vào hệ 5 năm của Trường Cao đẳng Mỹ thuật Việt Nam (niên khóa 1973-1978).

Sau khi tốt nghiệp, ông công tác tại Xưởng Mỹ thuật Quân đội, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam cho đến khi nghỉ hưu. Ông chia sẻ: “Cả đời, tôi chỉ làm đúng một công việc chuyên môn duy nhất là sáng tác hội họa, không làm gì khác, không đóng vai trò nào khác”.

Yêu nghề và gắn bó trọn vẹn với nghề, tên tuổi Đỗ Sơn đã được ghi dấu trong nền mỹ thuật Việt Nam.

Ông có 8 tác phẩm nằm trong bộ sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam; tranh của ông cũng hiện diện trong nhiều sưu tập nghệ thuật ở 26 quốc gia và vùng lãnh thổ, tiêu biểu như Bảo tàng Mỹ thuật Singapore, Bộ sưu tập của Hoàng gia Morocco, bộ sưu tập của Hãng Mobil (Mỹ)…

Nếu tranh về đề tài chiến tranh và quân đội giàu sức gợi, thì những bức về phụ nữ và đời sống thường nhật lại mở ra một thế giới khác: nhẹ nhàng, giàu chất thơ, kín đáo và chiêm nghiệm. Đó là nơi người xem không chỉ “nhìn” mà còn “cảm” – về vẻ đẹp của tĩnh tại, của đời thường, và của nội tâm nghệ sĩ.

Ảnh hưởng từ tinh thần sáng tạo táo bạo của các họa sĩ phương Tây mà ông yêu thích cũng thấm vào tác phẩm, đem đến sự đa dạng trong bút pháp: Cách dùng màu nguyên tươi rực rỡ nhưng không phô trương, giàu sức sống và trẻ trung.

Tại triển lãm, công chúng sẽ được chiêm ngưỡng một thế giới hội họa đa sắc, giàu tình yêu cuộc sống, từ ký họa chiến trường, phong cảnh, tĩnh vật, thiếu nữ cho đến tranh nude… Tất cả đều mang phong cách và ngôn ngữ tạo hình riêng biệt, in đậm dấu ấn Đỗ Sơn.

17 năm kể từ triển lãm cá nhân gần nhất, ở tuổi ngoài 80, ông mong muốn đưa công chúng “trở về” với những cảm xúc nguyên sơ trong sáng tác của mình – từ hoài niệm chiến trường, thiên nhiên, quê hương, đến những rung động nội tâm.

Không gian trưng bày được bài trí ấn tượng như một hành trình hội họa, dẫn dắt người xem đi qua những chặng đường sáng tác của họa sĩ. Với ông, đây cũng là dịp nhìn lại cuộc đời sáng tạo, như một nốt lặng đẹp trong con đường nghệ thuật chưa từng ngừng nghỉ, kể cả khi đã bước qua tuổi 80.