Cơ hội để thưởng thức vở nhạc kịch “Đi về phía Mặt trời”

VHO - Trong 2 ngày 31.8 và 1.9, Nhà hát Ca, Múa, Nhạc Dân Gian Việt Bắc sẽ ra mắt vở nhạc kịch Đi về phía Mặt trời tại Rạp biểu diễn số 118 đường Hoàng Văn Thụ, thành phố Thái Nguyên. Đây là tác phẩm nghệ thuật được dàn dựng quy mô mang đậm chất sử thi và thể hiện tinh thần đấu tranh bất khuất của nhân dân các dân tộc miền núi phía Bắc.

Đi về phía Mặt trời là tác phẩm được chuyển thể từ truyện ngắn Mường Giơn của nhà văn Tô Hoài. Bằng lăng kính nghệ thuật, tác giả kịch bản kiêm tổng đạo diễn, NSƯT Lê Khánh Toàn đã đưa Mường Giơn lên sân khấu với những cảm xúc vô cùng chân thật, sinh động khi mô tả đời sống của đồng bào các dân tộc thiểu số vùng núi phía Bắc thời điểm trước khi có Đảng (thập kỷ 30 – 40 của thế kỷ XX) với nỗi thống khổ về vật chất và bức bối về tinh thần dưới ách cai trị của phong kiến và áp bức của thực dân.

Vở nhạc kịch là lời ca về lòng yêu nước, yêu độc lập tự do, đồng thời nhắc nhở thế hệ hôm nay về tinh thần yêu nước, bảo vệ và xây dựng Tổ quốc. Lý giải con đường tất yếu tìm đến với lý tưởng tự do và con đường cách mạng do Đảng và Bác Hồ chỉ ra; Cùng nhau, họ đi về phía có ánh sáng: Đi về phía Mặt trời.

Từ Mường Giơn của nhà văn Tô Hoài, tác giả xây dựng một cốt truyện phù hợp với thể loại Nhạc kịch (có thay đổi một vài chi tiết câu chuyện so với nguyên tác văn học) nhằm hưởng ứng và thực hiện đợt vận động sáng tác văn học nghệ thuật Sống mãi với thời gian hướng tới kỷ niệm 100 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3.2.1930 – 3.2.2030) và 85 năm Ngày Quốc khánh Nước CHXHCN Việt Nam (2.9.1945 – 2.9.2030) do Bộ VHTTDL phát động.

Qua nỗi đau thương mất mát một gia đình người Thái - theo chân Sạ cùng gia đình và cộng đồng - đối mặt với sự tàn bạo của thực dân và phong kiến, vở nhạc kịch khắc họa những nỗi đau thương của đồng bào các dân tộc miền núi phía Bắc vào những năm tháng đen tối.

Quá trình giác ngộ cách mạng của Sạ, gia đình và người dân Mường Giơn đã cho ta thấy một niềm tin sâu sắc rằng: Chỉ có đi theo cách mạng mới thoát khỏi nô lệ, áp bức, lầm than. 

Sạ là chồng của Mát (con ông Mờng) đang ở rể theo phong tục của người Thái. Cuộc sống của cả gia đình đang diễn ra êm đềm và vui vẻ thì giặc Pháp kéo đến.

Chúng cướp bóc, hãm hiếp, gieo rắc bao nỗi kinh hoàng trên khắp các bản mường. Sợ hãi bọn giặc tàn bạo, Ông Mờng quyết định rời nhà, di tản cả gia đình sang Mường Lùm.

Riêng Sạ thì ở lại Mường Giơn để chăn đàn trâu cho nhà vợ. Trong một buổi giặc đi càn, Sạ đã bị giặc Pháp bắn. Mọi người trong nhà ông Mờng và cả bản đều cho rằng anh đã chết. 

Gia đình ông Mờng sống một thời gian ở Mường Lùm không được lại phải quay về nhưng ruộng đất của ông ở Mường Giơn đã bị bọn Tây lấy hết. Mát, vợ Sạ bị quan Ba Pháp bắt đi biệt tích.

Ính – em gái của Mát chứng kiến cảnh giặc Pháp bắt chị đi, cướp bóc các gia đình, hãm hiếp phụ nữ, gây bao nỗi lầm than, cơ cực cho dân bản thì rất căm thù bọn chúng. Cô đã  bí mật liên lạc với cán bộ cách mạng đang hoạt động trong vùng, cùng cả gia đình vận động dân bản không nộp thóc và hợp tác với bọn Tây. 

Sạ bị giặc bắn thương nặng nhưng được cán bộ cách mạng cứu, trị thương đã ra nhập vào hàng ngũ mặt trận Việt Minh, chiến đấu cùng trai gái các dân tộc trong vùng, đánh đuổi giặc Pháp.

Cách mạng thành công, Mường Giơn giải phóng, được gia đình vun đắp, Sạ đã cưới Ính mà không cần ở rể theo tục lệ cũ. Đám cưới diễn ra đầy niềm vui, hoà với niềm thương nhớ Mát và những người con của bản đã chết và mất tích trong tay quân giặc bạo tàn.

Tác giả, tổng đạo diễn, Giám đốc Nhà hát Ca, Múa, Nhạc Dân gian Việt Bắc, NSƯT Lê Khánh Toàn chia sẻ: Trong vở nhạc kịch Đi về phía Mặt trời, câu nói: “Chỉ có Việt Minh mới cứu được chúng ta” được nhân vật chính nhắc đi nhắc lại nhiều lần trong ca khúc, trong lời thoại với các nhân vật khác.

Việt Minh với lý tưởng giải phóng dân tộc như ánh sáng tỏa ra từ lá cờ đỏ sao vàng năm cánh được ví như mặt trời chiếu rọi, xua tan đêm đen. Chỉ có con đường đi theo Việt Minh, đi theo cách mạng, đi về phía Mặt trời mới giúp nhân dân khổ đau được giải phóng bản thân khỏi cùm kẹp của thực dân và phong kiến”.

Âm nhạc của vở được viết cho dàn nhạc lớn - là sự kết hợp giữa các nhạc cụ của dàn nhạc giao hưởng phương Tây và nhạc cụ các dân tộc thiểu số phía Bắc Việt Nam.

Lời của các ca khúc trong vở được viết theo thể thơ tự do mang phong cách tự sự, trữ tình, ngôn ngữ văn học gần với lối diễn xướng, lối ví von, ngữ điệu dân gian của các dân tộc thiểu số vùng núi Phía Bắc. Mạch câu chuyện được chuyển tải hoàn toàn qua âm nhạc và múa.

Tác phẩm được xây dựng với chất lượng nghệ thuật cao, quy mô lớn, tương xứng với tầm quan trọng về nội dung và tư tưởng của Cuộc vận động sáng tác Văn học nghệ thuật do Bộ VHTTDL phát động.

Đây cũng là tác phẩm đầu tiên được Nhà hát Ca, Múa, Nhạc Dân gian Việt Bắc xây dựng dưới hình thức nhạc kịch và tất cả 20 ca khúc và nhạc múa trong tác phẩm đều được sáng tác mới, độc quyền do NSƯT Lê Khánh Toàn viết lời thơ với sự phối khí và dàn dựng âm nhạc của các nhạc sĩ nổi tiếng của dòng nhạc giao hưởng và viết ca khúc như: Nhạc sĩ Đức Trịnh, NSND Trọng Đài, nhạc sĩ Lê Minh Sơn, nhạc sĩ Đức Tân. Đồng thời có cả phần sáng tác và phối khí của nhạc sĩ Vũ Quang Trung từ Hoa Kỳ và nhạc sĩ Cao Đình Thắng trở về từ Học viện Âm nhạc Tchaikovsky.

Biên đạo là những tài năng trẻ: Hải Trường, Mai Len, Công Phương, Trung Thành... Tác phẩm hứa hẹn bùng nổ bởi sự kết hợp giữa âm nhạc và vũ đạo, nhuần nhuyễn giữa nhạc kịch và múa dân gian, mang đến không gian văn hóa dân tộc đậm nét với âm nhạc và múa của các dân tộc thiểu số vùng núi phía Bắc như Xoè Thái, Khèn Mông, Tiếng chuông Dao... 

Lực lượng tham gia biểu diễn gồm gần 100 nghệ sĩ mà chủ lực là diễn viên của Nhà hát Ca, Múa, Nhạc Dân gian Việt Bắc. Tác phẩm có sự tham gia đặc biệt của NSND Ngô Hoàng Quân - nghệ sĩ cello hàng đầu Việt Nam và sự trở lại sân khấu lớn của NSND Nông Xuân Ái, nguyên Giám đốc Nhà hát Ca, Múa, Nhạc Dân gian Việt Bắc. Các nghệ sĩ vào các vai chính gồm: NSƯT Xuân Tứ trong vai Sạ, NSƯT Hồng Hạc vai Ính, NSƯT Minh Huệ vai Mát, Xuân Hưng vai Bân, La Bình vai Quan Ba ...

Dàn nhạc của Nhà hát đã có sự thay đổi lớn khi thể hiện phong cách âm nhạc phương tây với dàn nhạc lớn và có sự điểm xuyết của khèn, sáo, pí lè, khèn môi, đàn tính...

NSƯT Xuân Tứ, Trưởng đoàn Ca nhạc trong vai Sạ chia sẻ: “Chúng tôi vô cùng hào hứng khi tham gia tác phẩm này bởi Vở nhạc kịch là sự khác biệt rất lớn với các chương trình nghệ thuật dân gian của Nhà hát. Những ca khúc mới, những điệu múa sáng tác mới, số phận, tính cách các nhân vật trong vở đã giúp cho chúng tôi có những trải nghiệm nghệ thuật mới và khám phá năng lực mới mẻ của bản thân”.

NSƯT Lê Khánh Toàn đã là tên tuổi tác giả kịch bản và tổng đạo diễn quen thuộc trong nhiều chương trình nghệ thuật có quy mô quốc gia với những tìm tòi trong hình thức thể hiện và dàn dựng kết hợp giữa nghệ thuật dân gian và đương đại. Chính vì vậy mà rất nhiều nghệ sĩ trong nghề cùng khán giả đang đầy háo hức khi được xem tác phẩm Đi về phía Mặt trời vào dịp Quốc khánh 2.9 năm nay. 

Nhân dịp này, Nhà hát Ca, Múa, Nhạc Dân Gian Việt Bắc sẽ giảm 50% giá vé cho tất cả khán giả vào xem với các mức: 125.000đ – 95.000đ – 65.000đ. Vào 20h00 các tối 31.8 và 1.9 tại Nhà hát Ca, Múa, Nhạc Dân Gian Việt Bắc, 118 đường Hoàng Văn Thụ, thành phố Thái Nguyên.

Đây là cơ hội trải nghiệm văn hóa và lịch sử qua những giai điệu và vũ điệu tuyệt vời. Đồng thời hòa mình vào không gian văn hóa và lịch sử, nơi những giá trị truyền thống và tinh thần cách mạng được tôn vinh.